Lalăm a hay, zập chu vêy rau bh’rợ bhrợ têng bha ar x’rặ, t’cooh Pơloong Nhơơch, đhanuôr vel Voong năc lướt tước m’pâng t’ngay vêy tước trung tâm chr’hoong đoọng bhrợ bha ar. Nâu kêi, lâng cr’noọ bh’rợ chính quyền 2 cấp ơy vêy đhị đăn năc t’cooh lướt mơ 1 tiếng đồng hồ ơy bhrợ xang zập  bha ar bha tơ. Cán bộ bhrợ têng đâh loon, pa ặt đhanuôr ta nih đha nâng, t’cooh Pơloong Nhơơch xơợng yêm loom:“Lalăm a hay đhơ rau bha ar xrặ năc a cu xiêr ooy chr’hoong bhrợ, đương cán bộ bhrợ têng zr’năh pa bhlầng. Nâu kêi ơy vêy Trung tâm hành chính công chr’val Hùng Sơn, đhanuôr bơơn cán bộ pa choom đoọng bhrợ bh’rợ bha ar xrặ, doọ lướt ch’ngai dzợ. A cu lêy cán bộ bhrợ têng liêm ta nih, lalăm vêy lướt tước zập đong pa choom đhanuôr’.

Ha dợ anoo C’lâu Phăng cung ặt mr’đoo vel lâng t’cooh Pơloong Nhơơch năc moon, coh pr’đơợ pa bhrợ, sinh hoạt dzợ bấc rau k’đhap k’ra, ta bhuch zập rau ha dợ cán bộ chr’val ta luôn lưch loom lâng bh’rợ tr’nêng. Đhanuôr tước bhrợ bha ar bha tơ bơơn cán bộ pa choom lưch loom. Cơnh lâng pazêng đhr’năng đhanuôr ặt ch’ngai, t’cooh đhur, lướt chô k’đhap zr’năh năc cán bộ tước đong zooi:“T’ngay đâu acu tước bhrợ bha ar khai sinh đoọng ca coon. Tu zr’lụ cu ặt căh vêy sóng điện thoại năc cu đâc ooy đâu bhrợ. Acu moọt ooy phòng nâu năc vêy cán bộ tước pa choom đoọng. Acu bhrợ  bha ar đâh bhlầng. Đhơ pr’đơợ pa  bhrợ dzợ bấc k’đhap k’ra ha dợ bêl a zi tước bhrợ bha ar bha tơ nắc cán bộ đâh bhrợ têng đoọng. T’mêê đâu, cán bộ cung vêy tước vel zooi đhanuôr bhrợ bha ar, đoọng đhanuôr doọ lâh lướt ch’ngai”.

Chr’val Hùng Sơn tơợ ơy pa zưm bhưah k’nặ 288km2, vêy 7.958 ma nuyh, zêng nắc đhanuôr Cơ Tu. Nâu năc vel đong coh ca noong k’tiếc, da ding ca coong k’đhap zr’năh, pr’ặt tr’mông âng đhanuôr bấc rau k’đhap k’ra tu cơnh đêêc tơợp xay bhrợ chính quyền 2 cấp lưm bấc k’đhap. Cơ sở vật chất coh đâu jưah t’bhuch jưah chấc pa têệt pa zưm tơợ rau ơy vêy. Trụ sở pa bhrợ âng chr’val cung vặ bhrợ đhị trường học, căh zập pr’đơợ bhrợ têng. C’bhuh công nghệ thông tin cung căh zập, bấc máy móc, pr’đươi pr’dua căh dzợ liêm, căh tệêm ngăn bêl đươi dua phần mềm k’đhơơng lêy hành chính.

Bấc vel căh ơy vêy internet tệêm ngăn, bhrợ k’đhap coh bhiệc liên lạc, prá xay bh’rợ tr’nêng bhlưa chính quyền lâng cơ sở. Đhơ cơnh đêêc, lâng c’rơ pa zay z’lâh k’đhap k’ra lâng muy loom âng prang hệ thống chính trị, rau ting xơợng bhrợ âng đhanuôr, tơợ lâh muy c’xêê bhrợ têng, chính quyền t’mêê đhị chr’val Hùng Sơn r’dợ moọt bhrợ têệm ngăn. Anoo Zơrâm Nháu, Công chức Trung tâm Dịch vụ hành chính công chr’val Hùng Sơn đoọng năl: “Bấc rau phần mềm hành chính điện tử liên thông căh ơy tệêm ngăn. Mạng căh liêm, bấc bha ar bha tơ căh ơy choom bhrợ, azi nắc jưah bhrợ, jưah bhlêh lơi rau k’đhap k’ra”.

T’cooh T’ngôn Thiếu, Phó Chủ tịch UBND chr’val Hùng Sơn đoọng năl, tơợ lâh 1 c’xêê moọt bhrợ têng, Trung tâm hành chính công chr’val Hùng Sơn năc ơy bhrợ 153 bha ar hành chính, coh đêêc 110 bha ar bhrợ trực tuyến, 43 bha ar bhrợ trực tiếp, bơơn 100% bhrợ tr’nêng. Đhơ cơnh đêêc, coh đhr’năng xay bhrợ chính quyền t’mêê cung leh bác k’đhap k’ra, pa bhlầng nắc đăh c’năl manuyh bhrợ têng chuyên môn lâng cơ sở hạ tầng, pr’dươi pr’dua… năc bơơn chính quyền thành phố k’rang k’rong bhrợ têng, bhlêh lơi rau k’đhap k’ra…

T’cooh Thiếu moon, chính quyền 2 cấp moọt bhrợ têng, k’đhap k’ra xoọc tr’nơợp năc rau căh choom g’đech ha dợ lalua năc muy c’nặt lêy bhrợ coh pa liêm hành chính đoọng pa mâng bộ máy mamach, ra pặ quyền ghit liêm đoọng ha chính quyền cơ sở, pa ghit bhrợ têng cơnh choom đâh loon lâng k’đhơợng lêy nhâm mâng. Đươi cơnh đêêc, apêê bh’rợ hành chính bơơn bhrợ têng đâh đoọng ha đhanuôr.“Tơợ bêl bhrợ chính quyền 2 cấp, a zi ơy pa ghit bhrợ zập bh'rợ. Năc cơnh bhrợ bha ar bha tơ, zooi đhanuôr bhrợ têng cha zêng a zi trực tiếp bhrợ têng đoọng ha đhanuôr, doọ dzợ đương apêê cấp piing cơnh lalăm. Đhơ dzợ bấc rau k'đhap k'ra, ha dợ lâng c'rơ trách nhiệm, cán bộ Hùng Sơn lưch loom bhrợ têng đoọng ha đhanuôr, đhanuôr cung ting xơợng. Năc bh'rợ chính quyền 2 cấp đhị ca coong ch'ngai nâu r'dợ moọt bhrợ têng liêm choom, chroi k'rong chr'năp ooy bh'rợ k'dhơợng lêy nhà nước, bhrợ têng đoọng ha đhanuôr".

Đhơ dzợ bấc k’đhap k’ra ha dợ bhiệc bhrợ têng chính quyền 2 cấp một bhrợ coh đhr’năng lalua đhị Hùng Sơn năc c’lâng bhrợ nhâm mâng đoọng ra pặ, pa xiêr bộ máy mamach, liêm choom cơnh lâng chr’năp lalay âng vel đong. Cr’chăl tước đâu, thành phố Đà Nẵng lêy vêy apêê chính sách zooi k’rong bhrợ đăh hạ tầng, pr’đươi pr’dua, pa bhlầng nắc t’bhlầng ma nuyh bhrợ têng vêy chuyên môn đoọng chr’val Hùng Sơn choom r’dợ bhrợ pa xang bộ máy, pa dưr dal bh’nơơn bh’rợ bhrợ têng đoọng ha đhanuôr, moon ghit chr’năp k’đhơợng lêy tệêm ngăn ca noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung./.

Nỗ lực thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp ở xã biên giới Hùng Sơn

Xã vùng cao biên giới Hùng Sơn của thành phố Đà Nẵng được hợp nhất từ 4 xã khu 7 gồm A Xan, Tr’hy, Ch’ơm và Ga Ry, huyện Tây Giang cũ. Sau hơn 1 tháng đưa vào vận hành, dẫu còn nhiều khó khăn nhưng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp nơi đây từng bước đi vào hoạt ổn định, hướng tới mục tiêu phục vụ người dân ngày một tốt hơn.

Trước đây, mỗi lần có việc liên quan đến hồ sơ, thủ tục hành chính cần giải quyết, ông Pơloong Nhơơch, người dân thôn Voòng phải mất cả buổi mới đến trung tâm huyện để làm giấy tờ. Bây giờ, với mô hình chính quyền 2 cấp ở ngay địa bàn, ông chỉ mất khoảng 1 tiếng đồng hồ để hoàn tất mọi thủ tục. Công việc nhanh gọn, suôn sẻ, thái độ của cán bộ niềm nở, chu đáo làm ông Pơloong Nhơơch cảm thấy rất hài lòng: “Trước đây muốn làm giấy tờ gì là mất cả nửa ngày xuống huyện cũ, chờ cán bộ về giải quyết rất cực khổ. Giờ có Trung tâm hành chính xã Hùng Sơn, bà con được cán bộ hướng dẫn tận tình, thủ tục cũng đơn giản hơn, không phải đi xa nữa. Tôi thấy cán bộ xã làm việc rất nhiệt tình, đi từng nhà, giải thích cho dân rõ ràng lắm.”

Còn anh C’lâu Phăng ở cùng thôn với ông Pơloong Nhơơch thì cho rằng, trong điều kiện làm việc, sinh hoạt còn lắm khó khăn, thiếu thốn nhưng cán bộ xã luôn tận tâm với công việc. Người dân đến làm hồ sơ, giấy tờ được cán bộ hướng dẫn, giải thích tận tình, chu đáo. Đối với những trường hợp bà con ở xa, già yếu, đi lại khó khăn, cán bộ xã đến tận nhà để hỗ trợ, giúp đỡ: “Hôm nay tôi đến làm giấy khai sinh cho con. Do khu vực tôi ở không có sóng điện thoại nên trực tiếp lên xã làm. Vừa vào phòng làm việc được cán bộ đón tiếp chu đáo. Tôi làm các thủ tục rất nhanh. Dù điều kiện làm việc còn rất khó khăn như này, nhưng khi thấy chúng tôi đến làm giấy tờ thì cán bộ luôn ưu tiên giải quyết thủ tục cho người dân nhanh nhất có thể. Thời gian qua, cán bộ xã cũng thường xuyên xuống tận thôn để hỗ trợ bà con kê khai giấy tờ, tránh cho bà con phải đi lại vất vả”.

Xã Hùng Sơn sau sáp nhập rộng gần 288km², dân số 7.958 người, hầu hết là đồng bào Cơ Tu. Đây là địa bàn vùng cao biên giới, địa bàn phức tạp, núi non cách trở, đời sống đồng bào còn nhiều vất vả nên bước đầu triển khai chính quyền 2 cấp gặp rất nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất nơi đây vừa thiếu vừa chắp vá. Trụ sở làm việc của xã vẫn phải mượn tạm trường học, không đáp ứng được yêu cầu về không gian làm việc. Hệ thống công nghệ thông tin thiếu đồng bộ, nhiều thiết bị đã xuống cấp, chưa đảm bảo vận hành các phần mềm quản lý hành chính.

Nhiều thôn trên địa bàn xã chưa có kết nối internet ổn định, gây khó khăn trong việc liên lạc, trao đổi công việc giữa chính quyền với cơ sở. Tuy nhiên, với sự nỗ lực vượt khó và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của người dân, sau hơn một tháng vận hành, chính quyền mới ở xã Hùng Sơn dần đi vào hoạt động ổn định. Anh Zơrâm Nháu,  công chức Trung tâm Dịch vụ hành chính công xã Hùng Sơn cho biết: “Nhiều phần mềm hành chính điện tử liên thông chưa ổn định. Mạng yếu, nhiều hồ sơ phải xử lý lại, ảnh hưởng tiến độ. Anh em cán bộ thì phải tự xoay sở rất nhiều, vừa học, vừa làm.”

Ông T’Ngôn Thiếu, Phó Chủ tịch UBND xã Hùng Sơn cho hay, sau hơn 1 tháng đi vào hoạt động, Trung tâm hành chính công xã Hùng Sơn đã tiếp nhận 153 hồ sơ hành chính, trong đó có 110 hồ sơ làm trực tuyến, 43 hồ sơ làm trực tiếp. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai vận hành chính quyền mới cũng đã nảy sinh nhiều khó khăn, bất cập, đặc biệt là về nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn và cơ sở hạ tầng, trang thiết bị.. cần được chính quyền thành phố quan tâm đầu tư, giải quyết...

Ông Thiếu cho rằng, chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, khó khăn bước đầu là không tránh khỏi nhưng đây thực sự là một bước tiến trong cải cách hành chính nhằm tinh gọn bộ máy, phân quyền cụ thể cho chính quyền cơ sở, tăng tính chủ động và linh hoạt trong khâu điều hành. Nhờ đó, các thủ tục hành chính được giải quyết nhanh hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn: “Từ khi thực hiện chính quyền 2 cấp, chúng tôi chủ động hơn rất nhiều trong xử lý công việc. Những vấn đề như cấp giấy tờ, hỗ trợ dân sinh, hay các nội dung liên quan đến an sinh xã hội đều được xã trực tiếp giải quyết, không cần mất thời gian trình lên cấp trên như trước. Dẫu con đường phía trước vẫn còn nhiều thử thách, song tinh thần trách nhiệm, sự gần dân của đội ngũ cán bộ xã Hùng Sơn đã và đang nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân. Mô hình chính quyền 2 cấp nơi vùng biên viễn này, từng bước sẽ đi vào ổn định, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phục vụ người dân tốt hơn”.

Mặc dù còn nhiều khó khăn song việc đưa mô hình chính quyền 2 cấp vào thực tiễn tại Hùng Sơn là bước đi tất yếu trong quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy, phù hợp với đặc thù địa phương. Thời gian tới, thành phố Đà Nẵng cần có các chính sách hỗ trợ đầu tư về hạ tầng, trang thiết bị, đặc biệt là tăng cường nhân lực có chuyên môn để xã biên giới Hùng Sơn có thể từng bước hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, khẳng định vai trò tuyến đầu trong giữ gìn an ninh, chủ quyền biên giới quốc gia./.