CHUYỆN VỀ CÁI GIẤY KHAI SINH

Thưa bà con và các bạn!

Chuyện người Cơ Tu đặt tên cho con theo phim Hàn Quốc hay tên nước ngoài từng xảy ra ở nhiều nơi. Cũng có chuyện một nhà nhưng các con sinh ra mang nhiều họ khác nhau. Điều đáng quan tâm nữa là nhiều ông bố, bà mẹ trẻ không làm giấy khai sinh cho con, đến độ tuổi các cháu đi học gặp khá nhiều rắc rối. Nhân năm học mới, trong tiết mục Dưới mái Nhà Gươl hôm nay, mời bà con và các bạn nghe câu chuyện sau đây:

(Băng âm thanh bản tiếng Việt):

(Nhạc- Hoih Nhàn dẫn chuyện)

Mấy hôm nay, bộ phận phụ trách hộ tịch, hộ khẩu UBND xã luôn bận rộn. Anh Pơ Loong Thưng có mặt tại Ủy ban từ sáng sớm, vậy mà đã thấy có đông người rồi. Ôi trời ạ, cứ tưởng là đi làm cái giấy khai sinh cho thằng cu chuẩn bị vào lớp một dễ, ai dè còn khó khăn hơn là đi làm giấy vay vốn xóa đói giảm nghèo. Sắp khai giảng đến nơi rồi, học sinh đã tập trung đến trường rồi mà nhà trường họ bảo học sinh nộp hồ sơ phải có giấy khai sinh. Không biết xoay sở ra làm sao nữa.

Bảy giờ hơn, ủy ban mới làm việc. Chị Bhling Cúc, cán bộ hộ tịch xã vừa bước vào mọi người đã nhao nhao lên. Phải một lúc lâu Bhling Cúc mới ổn định được trật tự và mọi người lần lượt chờ đến tên mình. Gần một tiếng đồng hồ sau mới đến lượt Pơ Loong Thưng…

- Bhling Cúc (Lợi): E hèm! Mời người tiếp theo: Pơ Loong Thưng!

- PL Thưng (Sĩ)- Dạ! Có em…

- Bhling Cúc:- Mời anh ngồi.. (Tiếng lật giấy- lẩm bẩm đọc) Đơn xin …làm giấy khai sinh cho con. (Thở dài)Lại là làm giấy khai sinh.

- PL Thưng: Dạ… Chị làm ơn giải quyết cho em. Thằng cu hắn vô lớp một mà nhà trường họ đòi giấy khai sinh. Chị giải quyết nhanh nhanh cho vợ chồng em với!

- Bhling Cúc: (Quát) Nhanh thế nào được mà nhanh? Tôi đến chết với mấy người thôi. Đẻ con ra không lo làm giấy khai sinh, giờ mới cuống lên thế này.

- PL Thưng: - (Gãi đầu) Dạ…Thì hồi nớ đâu có biết cái giấy khai sinh nó quan trọng đâu. Đẻ con ra thì nó là con mình chớ con ai mà phải…

- Bhling Cúc: …mà phải làm giấy tờ chứ gì? Ai mà cũng nghĩ như anh thì…thì… Anh có đem hộ khẩu và giấy đăng ký kết hôn đó không?

- PL Thưng: - Dạ hộ khẩu thì có, nhưng giấy kết hôn thì không có.

- Bhling Cúc: - Sao lấy vợ mà không có giấy kết hôn?

- PL Thưng:- Dạ hồi đó em 18 tuổi, vợ em mới 16 tuổi, có ra xã nhưng mấy ảnh nói vợ chưa đủ tuổi nên chưa được cấp giấy kết hôn.

- Bhling Cúc: - Cái ấy người ta gọi là tảo hôn đấy, luật pháp cấm kết hôn khi chưa đủ tuổi. Thế sao khi vợ đủ tuổi rồi không ra xã mà làm thủ tục kết hôn? À mà trong hộ khẩu nhà anh không có tên vợ anh nhỉ.

- PL Thưng:- Dạ thì có được cấp giấy kết hôn đâu mà nhập khẩu? Ôi trời, tốn bao nhiêu trâu bò, chiêng ché mới lấy được vợ, cả thôn cả xã người ta tới dự, ai mà chẳng biết cô ấy là vợ em… Hộ khẩu hộ khiếc với giấy tờ chi cho phức tạp, mệt lắm!

- Bhling Cúc:- Lỗi ấy là tại anh. Lỡ cưới vợ rồi thì khi vợ đủ tuổi phải ra xã làm giấy đăng ký kết hôn chứ? Cái ấy luật pháp người ta qui định như thế.

- PL Thưng: - Đụng đến giấy tờ, em ngại lắm. Với lại vợ em nó lại có bầu gần đẻ rồi, ai lại kéo nhau ra xã đăng ký kết hôn? Chướng và xấu hổ lắm.

- Bhling Cúc: - Anh nói thế là không được. Này, tôi nói cho mà biết nhé: Như vợ chồng anh không có đăng ký kết hôn, về ở với nhau như thế không được pháp luật thừa nhận, thì con anh chị đẻ ra cũng coi như là con ngoài giá thú đấy!

- PL Thưng: - Thằng cu nhà em nó giống em như đổ khuôn, nhìn vô ai cũng nói hắn giống em như hai giọt nước, ngoài giá thú cái gì mà ngoài giá thú…Có phải là con em xin về nuôi đâu?

- Bhling Cúc: -Anh hay cãi nhỉ? Bây giờ anh tính thế nào?

- PL Thưng: - Thì chị cứ làm thủ tục cấp cho thằng con em cái giấy khai sinh là được chứ gì? (Nói nhỏ) Em xin gửi chị cái phong bì, chị cầm mua ít quà cho các cháu ở nhà…

- Bhling Cúc: - (Nghiêm giọng) Anh cất cái phong bì đi giùm tôi cái, họ nhìn vô tưởng tôi ăn hối lộ của anh đấy. Anh tưởng là thích cấp giấy khai sinh cho ai là cấp cái rẹc đấy à?

- PL Thưng: - Chị không thương em thì chị thương thằng cu em với. Không có cái giấy khai sinh họ không nhận con em đi học thì chẳng lẽ lại bắt nó ở nhà không biết cái chữ à?

- Bhling Cúc:- Này anh! Vợ anh lại sắp đẻ đứa nữa à?

- PL Thưng: - Dạ, có bầu gần 8 tháng rồi, đẻ đứa ni là em làm giấy khai sinh liền cho đỡ mắc công mai mốt lớn lên nó đi học phải chạy vạy cực khổ như thế này.

- Bhling Cúc:- Thế anh có biết là muốn cấp giấy khai sinh cho các cháu phải có thủ tục gì không? Này nhé, phải có giấy chứng nhận đăng ký kết hôn của bố mẹ, phải có giấy chứng sinh của Trạm Y tế xã, rồi nhập hộ khẩu cho trẻ vào hộ khẩu của gia đình.

- PL Thưng: - Ôi sao mà lắm giấy tờ thế hả chị? Em biết phải làm như thế nào bây giờ? Mai kia vợ em nó mà đẻ thì con em không được cấp giấy khai sinh hử chị?

(Tiếng chuông điện thoại- Tiếng nhấc máy)

- Bhling Cúc: - A lô! Uỷ ban xã nghe đây… À, dạ dạ…Anh Nhàn Phó chủ tịch Huyện đấy ạ? Dạ…dạ…Báo cáo anh là trường hợp anh nhờ bọn em đã làm chứng nhận cho cháu ấy rồi. Anh bảo cháu đến lấy để đem lên huyện và lên tỉnh bổ sung cho kịp thủ tục mà nhập học.. Dạ, dạ… Không có chi anh, chúc anh khoẻ nhé!

- PL Thưng: - Chà cán bộ huyện họ chỉ cần điện đến nhờ một cái là chị giải quyết liền nhỉ. (Giả giọng) “Dạ, dạ, báo cáo anh, không có chi!”

- Bhling Cúc: - Anh có biết là người ta nhờ cái chi không mà mỉa mai tôi thế? Thì đấy, ông Phó Chủ tịch huyện hẳn hoi mà có đứa cháu ở quê, vừa thi đỗ đại học rồi đấy nhưng cũng vướng chuyện giấy khai sinh với giấy tốt nghiệp cấp 3 giờ phải chạy khắp nơi bổ sung giấy tờ đấy!

- PL Thưng: - Sao lại vậy chị?

- Bhling Cúc: - (Thở dài) Ối trời! Giấy khai sinh tên là A Lăng Lanh, còn lên cấp hai chẳng hiểu sao do sơ suất, nhà trưòng người ta thấy nó khai tên là A Lăng Thị San U, phang luôn tên ấy vào sổ học bạ đến khi nó hết cấp 3 mới tài. Thì đấy, mê phim Hàn Quốc, thấy người ta đặt tên là San U, tên bố mẹ đặt cho không thích, cũng bắt chước San U. Giờ mới tá hoả lên…

- PL Thưng: - Thế trường hợp ấy phải làm thế nào hả chị?

- Bhling Cúc:- Rất mất công chứ làm thế nào? Phải làm đủ các loại thủ tục xác nhận, rồi lên tỉnh, lên huyện xin điều chỉnh cho khớp với tên trong khai sinh với bằng tốt nghiệp chứ sao? Có là cháu chủ tịch huyện thì cũng phải làm cho đúng thủ tục pháp luật người ta qui định. Chả nhẽ ăn học chừng ấy năm trời, giờ đậu đại học chỉ vì cái tên không đúng với khai sinh lại bắt nó phải ở nhà?

- PL Thưng: - Dạ, phức tạp quá chị hè?

- Bhling Cúc:- Phức tạp hay không là do mình ấy chứ? Ai cũng thực hiện đúng như pháp luật qui định thì có phải là đỡ khổ không? Mà cán bộ hộ tịch chúng tôi cũng đỡ khổ.

- PL Thưng: - Dạ, nhưng mà con người ta làm thủ tục học đại học, còn con em làm thủ tục học lớp 1. Chị xem thế nào hướng dẫn em làm cho cháu một cái, chứ lỗi tại người lớn mà bắt trẻ con nó phải chịu thì mình làm cha làm mẹ thấy không phải…

- Bhling Cúc: - Giờ thấy có lỗi rồi đấy hả? Sao không cãi nữa đi?

- PL Thưng:- Dạ em biết lỗi rồi, em sẽ sửa.

-Bhling Cúc: -Trường hợp như con anh trong xã này rất là nhiều. Lãnh đạo huyện người ta cũng có hướng chỉ đạo giải quyết cho những trường hợp như thế này. Bây giờ anh về làm cái đơn trình bày rõ hoàn cảnh, xin xác nhận của trưởng thôn rồi đem lên đây chúng tôi xác nhận, nộp cho nhà trường để cháu nó kịp được vào học.

- PL Thưng:- (Mừng rỡ) Dạ cám ơn chị quá!

- Bhling Cúc: - Anh đừng có mà vội mừng. Đấy là thủ tục mà huyện chỉ đạo giải quyết tạm thời để các cháu học sinh đảm bảo được quyền lợi đi học thôi. Lâu dài phải bổ sung giấy tờ cần thiết đúng pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho các cháu về lâu dài.

- PL Thưng: - Vậy thì phải làm thế nào nữa hả chị?

- Bhling Cúc: - Thấy sai rồi thì phải sửa, chứ không thì cái sai này nó kéo theo cái sai khác. Anh và vợ anh cũng phải làm cái đơn trình bày hoàn cảnh, có xác nhận của chính quyền thôn nơi anh ở và nơi vợ anh đăng ký hộ khẩu, rồi lên uỷ ban xã làm đăng ký kết hôn. Từ đó chúng tôi mới có cơ sở làm bổ sung giấy khai sinh cho con anh. Rồi mai kia vợ anh đẻ đứa nữa, mới làm được giấy khai sinh. Nghe rõ chưa?

- PL Thưng: - Dạ rõ rồi, em sẽ làm đúng như chị hướng dẫn.

- Bhling Cúc:- Mai kia đặt tên cho con, cũng phải cân nhắc cho kỹ càng rồi mới đặt. Bố là Pơ Loong Thưng thì con cũng phải họ Pơ Loong đấy nhé, chứ đừng có bắt chước người ta lấy họ Lê, họ Nguyễn hay là lấy họ Hàn Quốc mà đặt cho sinh chuyện về sau đấy nhé!

- PL Thưng: - Dạ em biết rồi!

- Bhling Cúc:- Lấy vợ khi chưa đủ tuổi, lấy vợ không làm đăng ký kết hôn nó phức tạp thế đấy. Anh nhớ lấy bài học của mình mà bảo bọn trẻ trong thôn anh và đám cháu anh sau này lấy vợ lấy chồng, đẻ con rút kinh nghiệm, rõ chưa?

- PL Thưng: - Dạ cảm ơn chị, em nhớ rồi. Chào chị em về nhé!

- Bhling Cúc: - Được rồi. Không có chi. Xin mời người tiếp theo: A Viết Pa Na Sô Níc!

(Nhạc)