Niam ngan Sa tềp bòng dà bơh làng bol kòn cau Ca Dong dê
Chủ nhật, 06:00, 16/03/2025  Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV5 Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV5
VOV4.K’Ho- Kòn cau Ca Dong là jơi bơtiàn kòn cau gơwèt jơi kòn cau Sơdàng, uă ngan ơm kis tàm kơnhoàl Nam Trà My, càr Quảng Nam. Bơh lài do, mpồl cau Ca Dong sùm sền dờng màng bồ tô dà, sền hơ̆ là gùng bơh bơta kis dê. Pah nam, tàm lồi nhai 11, bồ nhai 12 là tŭ tơngai tơn jơh kàl tơnhào phan, broă lơh tơnhào phan neh jơh rao, làng bol kòn cau Ca Dong rơ̆p bơyai lơh dơ̆ lơh Yàng duh khoai bòng dà, halà gam hòi là Sa tềp bòng dà, mờ kơ̆p kờñ wă rò ală bơta niam bơnĕ, lơngai lơngò tus mờ ƀòn lơgar.

Kòn cau Ca Dong sùm sền dờng màng dà. Tŭ rơwah ù tơnggơs ƀòn, kra ƀòn tŭ lơi kung rơwah bồ tô dà lài ngan. Khi ơn bòng dà tơnhòr dà tàm bồ ƀòn, tiah sàng goh ngan rlau jơh. Dơ̆ lơh Yàng duh khoai bòng dà geh bơyai lơh mờ bơhiàn yŭ rơyùm ngan rlau jơh.

Bơh drim gờñ, ùr ơruh klau pơnu kòn cau Ca Dong bal mờ ală cau dờng, kra ƀòn sàh Trà Don, kơnhoàl Nam Trà My, càr Quảng Nam, tơrgùm tơl làm tàm hìu ơm tàm gùl ƀòn dê. Jơh ală ù tiah ndrờm bềng bơta gơklŏ gơ crà, mờ ală phan bơka ai dơ̆ lơh Yàng duh khoai in. Tơl nă cau soh phan kòn cau uă dà lĭp rơlir niam ngan.

Tàm jơnau ntas cing mồng hô hơng, kra ƀòn lơh jat ală bơhiàn duh khoai Yàng. Lài mờ ngai bơyai lơh dơ̆ lơh Yàng duh khoai, kra ƀòn rơ̆p tơrgùm klau pơnu tàm ƀòn jàu kơnòl broă lơh tờm gơnơng, toah wàs sàng goh gùng lòt mut tàm hiòng dà croh nàng bơ̆ dà. Khi rơ̆p sền wơl bòng dà, dilah gŏ gơtìp ờdiơng rơ̆p lơh kơnhăp wơl, lơh niam wơl, geh tŭ, tơbă bòng dà pa. Kra ƀòn Nguyễn Đức Thường, ơm tàm sàh Trà Don, kơnhoàl Nam Trà My, pà gĭt: “Tơngai dơ̆ 1 là broă lơh rcang broă, pơrjum làng bol, dồ nùs ring bal tàm ƀòn, tàm làng bol, kra ƀòn lơh nền rơwah ngai lơi bơyai lơh dơ̆ lơh Yàng. Den bơnah jàu broă ală cau lòt koh tờm chi, is ồn pal rơwah tờm chi song, tam pà tơl mpồl, lơh sir broă lơh tơnguh tờm gơnơng. Bè bồ tô dà, kra ƀòn pơrjum làng bol lơh ngan sồr làng bol pal sền gàr tiah ơm kis bal. Tiah bồ tô dà ờ gŏ di cau lơi koh kơl tờm chi, dilah ờ lơh jat rơ̆p gơtìp lơh glài”.

Tơnguh tờm gơnơng là broă lơh sơnrờp mơkung là dùl tàm ală tơngume geh sền gròi uă ngan rlau jơh tàm dơ̆ lơh Yàng duh khoai do. Nàng geh dùl nơm tờm gơnơng, ală cau klau tàm ƀòn pal bơka tơl bơta nền nòn ngan. Khi pơgồp bal niam ngan mờ gơ̆p tơl broă lơh. Tơnơ̆ dơ̆ ơn pơdơng Yàng in, ală cau pơnu tàm ƀòn rơ̆p ơn ding pơlam dà mù tàm dà croh nàng pơlam dà hòr rê tus tàm ƀòn. Tŭ dà rê tus tàm bòng dà bơh ƀòn dê ơm rềp kềng gah tờm gơnơng, tơl hìu bơnhă rơ̆p ngui ding đơr bơ̆ dà bơh tàm dà croh cèng rê tàm hìu sing ồs trŭ piang.

Tàm tŭ cau klau lơh kơnòl broă bơka tờm gơnơng, rcang pơlam dà bơh dà croh rê tàm bòng dà, den ală cau ùr tàm hìu rơ̆p rcang broă trŭ gơm phan sa. Khi rơ̆p trŭ gơm ală phan sa ờs mờng, bè: piang mbar prùng, gơm ƀañ ngke rơpu, halà ƀĕ tơrbờm. Bi Hồ Thị Hằng, làng bol tàm sàh Trà Don, kơnhoàl Nam Trà My, pà gĭt: Dơ̆ lơh Yàng duh khoai bòng dà, ngai òr hìu oh neh rcang lơh ƀañ, lòt koh ding prùng mbar, mang tus den buh ƀañ. Ding kung nàng đơ dà bơh tàm hơđang gơ hòr. Do là bơhiàn ờs mờng bơh kòn cau tiah do dê. Bơ̆ dà do trŭ gơm piang, gơm poăc sur nàng ơn phan duh khoai, kơ̆p kờñ ai nam tơnơ̆ do rơ̆p lơh sa bơtàu tơnguh, lơh geh uă priă jền, phan tam geh tơnhào uă, oh kòn lòt bơsram tơl làm.

Ồng Đinh Văn Vượng, Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh Trà Don, đơs nền dơ̆ lơh Yàng duh khoai bòng dà cèng bềng bơhiàn niam chài dùl bơhiàn lơh Yàng broă lơh sa suơn sre jŏ rài, tơngŏ rài kis pin dờn jat Yàng bơh kòn cau Ca Dong dê mờ làng bol jơh nùs lơh ngan sền gàr: “Do là dơ̆ nàng làng bol in tơrgùm, mblàng yal bal broă sền gàr brê, sền gàr dà, sền gàr làng bol, tam pà bal mờ gơ̆p bè lơh broă sa, ròng phan... Mơkung là tŭ tơngai niam nàng làng bol in tìp mat lơh kwèng, gờm chờ bal sơr lèt gan dùl nam lơh sa, pơn jat tai pơndờm pơnđiang bal tàm nam pa. Tơngai tus, bol añ pơn jat tai lơh jat niam bơta kwơ dơ̆ lơh chờ nàng sền gàr niam chài bơh jơi bơtiàn he dê”.

Tàm tơngai mut gơrờm bal tŭ do, bơta tàm tìp bal niam chài đah ală jơi bơtiàn gơrềng tus rài kis, niam chài bơh làng bol dê geh tam gơl, broă gàr niam dơ̆ lơh Yàng duh khoai bòng dà geh gơtha pơgồp bơnah tàm broă sền gàr bơhiàn niam chài ală jơi bơtiàn tàm tiah kơh bơnơm càr Quảng Nam dê. Mơkung là ală bơta nàng prap gàr, lơh jat niam ală bơta kwơ niam chài bơh yau, wèt tus bơtàu tơnguh lòt nhơl mpồl bơtiàn, pơgồp bơnah tàm bơta bơtàu tơnguh rài kis, mpồl bơtiàn tàm tiah do dê.

Cau mblàng K’ Hạnh/ VOV5

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC