Pơreăng tơngê lo mơheăm tâ tú a kơpong Tây Nguyên ƀă Tơdế tơnêi têa

VOV4.Xơ Đăng - Dế nôkố, pơreăng tơngê lo mơheăm dế pơtối xông tâ tú ó a kơpong Tây Nguyên ƀă peăng Tơdế tơnêi têa. Mê kơvâ ngăn ‘na pơkeăng mâu kong pơlê tung kơpong dế pơkâ pêi pro hên mâu troăng hơlâ vâ hbrâ mơdât pơreăng.

Sap apoăng hơnăm troh nôkố, kong pơlê Dak Nông ai 2 rơpâu ngế tơngê lo mơheăm, tâk 8,7 hdroh tâng vâ pơchông ƀă hơnăm nah. Pơreăng tơngê hiăng tâ tú a tâi tâng a 71 to cheăm bêng, pơlê kân dêi kong pơlê Dak Nông. Tung mê, tơring Dak Mil, Čư Jut, Dak Song ƀă pơlê kong kơdrâm Gia Nghĩa  cho mâu tơring ai hên ngế tơngê lo mơheăm má môi. Tiô pôa Hùynh Thanh Huynh, kăn phŏ pơkuâ xiâm ngăn ‘na pơkeăng kong pơlê Dak Nông tối, pơreăng tơngê lo mơheăm tung tơring dế tâ tú rơ-iô, ai măng tĭng ki ‘nâ ai 170 ngế tro tơngê.

Vâ mơdât pơreăng tâ tú lâp lu, kơvâ ngăn pơkeăng dế mơdêk tơdroăng hnê tối ăm kuăn pơlê hlê plĕng; krếo mâu khu tơrŭm cheăng, mâu kăn mơhnhôk kuăn pơlê veăng trâ văng krúa klông troăng, pro krúa lĕm hyôh kong prâi , kơdê kiâ ngu ngĕng, ôa tri trô. Pôa Huỳnh Thanh Huynh ăm ‘nâi:

“Troăng rơhlâ pêi pro má môi tung la ngiâ cho tơkŭm xôh pơkeăng kơdê pơreăng a tíu tâ tú hên, trâ văng nhâ êa rơtôh, bro mơgrúa lĕm hyôh kong prâi tơdrêng amê cho mơdêk hnoăng cheang pêi dêi râ kăn Đảng rêm râ, malối cho mâu tôh lăm kơpuih văng krúa hyôh kong prâi a pơlê cheăm. Hlối pêi tơdrêng amê kơvâ ngăn pơkeăng kô xúa mâu rơxế lăm xôh pơkeăng vâ tơniăn kơdê hlâ tri trôu , kiâ ngu ngĕng ƀă mâu kơtâ ôa vâ mơdât pơreăng tâ tú.

Pakĭng mê ngin tơkŭm a tơdroăng hriâm tâp ƀă pơlât mâu tơdroăng châi ƀă hlối rak tơniăn ‘na pơkeăng, tơmeăm xúa tung khăm vâ pơlât mâu ngế tamo râ”.

Mâu ngăn pơkeăng tơbleăng xôh pơkeăng a mâu tíu tâ tú pơreăng tơngê lo mơheăm

A Dak Lak, tiô kơxô̆ riân ngăn dêi Tíu xiâm Séa ngăn mơdât pơreăng kong pơlê, sap apoăng khế 10 troh nôkố, pơreăng tơngê hlo mơ-eăm tung kong pơlê hlo tâ tú rơ-iô, kơxô̆ mơngế nếo tâ tú tâk hên ƀă pơtối ai mơngế hlâ xua tơngê lo mơheăm. Sap apoăng hơnăm troh nôkố, hiăng ai lối 7 rơpâu ngế tơngê lo mơheăm. Ki rơhêng vâ tối tung khế 10 kố nah hiăng ai 2 ngế hlâ xua tơngê lo mơheăm.

Tiô pôa Hoàng Hải Phúc, Kăn phŏ pơkuâ ngăn Tíu xiâm séa ngăn mơdât pơreăng kong pơlê Dak Lak, xua kong mêi ton hâi tung mâu hâi hdrối kố nah tung kong pơlê, tơdroăng tơngê lo mơheăm kô tâk tung la ngiâ. Vâ kơdroh ki tâ tú dêi pơreăng tơngê lo mơheăm, kơvâ ngăn pơkeăng Dak Lak hiăng mơdêk tơdroăng hnê tối, mơdêk hlê plĕng dêi kuăn pơlê tung tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng; Tơbleăng mâu tơdroăng mơgrúa hyôh kong prâi, kơdê kiâ ngu ngĕng, ôa tri trôu, mơgrúa lĕm hyôh kong prâi ăm tơrêm thôn pơlê, rơpŏng hngêi.

“Tíu xiâm séa ngăn mơdât pơreăng kong pơlê hiăng veăng tí tăng ‘nâi plĕng hên tơdroăng tung hlá mơ-éa ăm Tíu xiâm ngăn pơkeăng pơlât vâ tối ăm Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê hnê mơhno rêm râ mâu kơvâ cheăng dêi kong pơlê rơtế veăng pêi tơdroăng hbrâ mơdât tơngê lo mơheăm. Malối tơdroăng hnê tối tung hlá tơbleăng, tung măng xah hô̆i môi tiah Zalo, Facebook vâ ăm kuăn pơlê ngăn hlo ‘nâi hbrâ mơdât pơreăng.

Ngin xuân hnê tối ăm kuăn pơlê thế kring vế tơná cho ki ahdrối, drêng ‘nâi tơná tơngê, châi ko, rơlâi rơlo tung châ, tơngê puk pâk tung 1-2 hâi mê thế lăm troh a hngêi pơkeăng ki achê má môi vâ khăm pơlât’’.

Kong pơlê Quảng Nam ai kơxô̆ mơngế tơngê lo mơheăm hên má môi kơpong Tơdế tơnêi têa

Riân sap apoăng hơnăm troh nôkố, kong pơlê Gia Lai xuân hiăng ai lối  6.400 ngế tơngê lo mơheăm a 287 tíu ai hên ngế tơngê lo mơheăm a lâp mâu cheăm, bêng, pơlê kân; hiăng ai 1 ngế hlâ. Ki hên tung khế 9, kơxô̆ mâu ngế tơngê lo mơheăm kơdrâ tâk hên, ƀă lối 2.400 ngế. Mâu tơring ki ai ngế tơngê hên má môi cho tơring Đăk Pơ, pơlê kong kơdrâm Plei Ku, tơring Krông Pa... mâu Tíu khăm pơlât pơtối mơhnhôk tăng liăn vâ rak tơniăn mâu tơdroăng pơlât ăm mâu ki châi tamo xua tơngê lo mơheăm.

Achê peăng kơnhŏng kơpong Tây Nguyên cho kong pơlê Quảng Nam, pơreăng tơngê lo mơheăm xuân dế tâ tú ó. Troh nôkố, kong pơlê mê ai kơxô̆ mơngế tơngê lo mơheăm hên má môi tung kơpong Tơdế tơnêi têa ƀă ai lối 12 rơpâu 100 ngế tơngê, tâk 22 hdroh tâng vâ pơchông ƀă hơnăm nah, ƀă hiăng ai môi ngế hlâ. Kơvâ pơlât mơngế tro pơreăng tâ tú, Hngêi pơkeăng kân kơpong kong ngo peăng Kơnhŏng Quảng Nam rêm hâi tơdah pơlât sap 40 troh 50 ngế tơngê lo mơheăm. Krê a tơring Đại Lộc, kong pơlê Quảng Nam hiăng tối ai 4.300 ngế, tung mê 29 ngế thế lăm pơlât a hngêi pơkeăng ƀă 300 ngế dế pơlât a Hngêi pơkeăng kân kơpong kong ngo Peăng kơnhŏng Quảng Nam.

Pôa Nguyễn Văn Văn, kăn phŏ pơkuâ ngăn pơkeăng pơlât kong pơlê Quảng Nam ăm ‘nâi, nôkố, kong prâi tơ’lêi pro ai xiâm ki tơmot tâ tú pơreăng cho tri trôu ƀă ôa, kiâ ngu ngĕng xông, tơ’lêi chiâng tâ tú lâp lu. Kơvâ ngăn pơkeăng kong pơlê Quảng Nam tơrŭm ƀă Vi ƀan râ tơring mơjiâng hên tôh lăm troh a tung kuăn pơlê pêi hnoăng cheăng kơdê kia ngu ngĕng, ôa, tri trôu. 

“Mơdêk tơdroăng séa ngăn, kơdê pơreăng a mâu tíu tâ tú hên ing apoăng pơxiâm. Pakĭng mê, thế mâu hngêi pơkeăng hbrâ rơnáu đi đo xua pơreăng tơngê lo mơheăm gá tơ’lêi nhôm ƀă mâu pơreăng tơngê ki ê. Thế hbrâ tŭm tơmeăm khăm pơlât, trếo pơkeăng vâ xôh kơdê pơreăng a mâu tíu tâ tú hên. Mâu hngêi pơkeăng hbrâ mâu rơxế, tơmeăm vâ pâk ‘mot pơkeăng, tơmeăm khăm pơlât vâ mơdêk ivá mo lĕm a râ pơlât tơdrêng ăm mâu ngế ki châi tamo râ ó’’. 

Vâ rak vế ivá ăm tơná mo lĕm, rơpŏng hngêi ƀă rêm ngế ối rơtâ tá, Khu xiâm ngăn pơkeăng pơlât krếo thế kuăn pơlê rêm măng tĭng thế mơdoh 10 phut vâ kơdê kiâ ngu ngĕng, ôa, tri trôu ƀă pêi pro mâu tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng. Tah mâu tơmeăm ki pro chiâng toăng têa, kơdruôp mâu tơmeăm xúa ki chiâng toăng têa la ôh tá xúa, vâ pôi tá ai tíu ki tro tri trôu kơtâ. Koi kơmăng thế hnhâng mitơkel ôh tá ăm tri trôu châ pâk a kơhâi xuân môi tiah a kơmăng, xâp hmân ếo xŏn ai kŏng, xúa kơƀin ki xôh kơdê tri trôu, vâ kơdê ăm tri trôu hlâ hbrâ mơdât ah lơ tro tri trôu lơ pâk.

Viết bình luận