Piah ngak hu dom janih aia tut ini, dom amaik dom sa-ai kamei caga ratak đậu tương nếp hu pambu thu blaoh tapei hacih, ratak takik atau ralo tui bruk khin pandar. Ratak hu tram aia ka nyu ndah tagok, hadei di nan ba nao tuk blaoh rao hacih kanduh caik ka nyu la-ar saong thu aia. Mikva mek hala patei hijao rao hacih, pambu thu piah tapok ratak tuk tasak, hadei di nan ba caik di sang ging meng 5 – 7 harei ka ratak nyu tagok men saong hu mùi di nyu. Ong Cà Văn Hịch, daok di bản Co Pục, xã Chiềng Ngần, bal Sơn La brei thau: “Ia tut ini brei ngak meng ratak đậu tương nếp, kayua ratak ini tuk nyu lamin, ủ nyu meng tagok men saong thaok nyu meng klik. Daok meyah pandar ratak tương tẻ tuk drei ngak nyu oh bingi, tuk thaok nyu oh klik yau tuk drei pandar ratak tương nếp”.
Hadei di tuk ủ ratak meng 5 – 7 harei, mikva ba nao thaok klik, srau haong tỏi, amaraik, hasit plang, sara. Yaok sa mbang thaok mikva srau gia vị gap takre, ngak yau nan tal tuk thaok abih. Piah ka aia tut hu pahe bingi njauk thaok ka nyu klik, hadei di nan ba tame hũ ngak meng sứ khik piah. Ong Cà Văn Hịch daok brei thau lac: “Hadei di tuk thaok blaoh drei tuh hasit alak mbong gap takre tame hũ ratak tương bloh srau ka nyu samu, blaoh blai pacang sil hũ veik ba caik di labik thu, lahơi, laneng lanoi. Hadei di 5 – 7 harei meda ba tabiak mbang hu, tuk mbang meda buh tame hasit mì chính, njam pahe atau hala tỏi kaoh sit, yau nan lac drei hu sa jaluk aia tut biak bingi cambuai.”
Janih aia tut ini meda piah hu luac thun dalam hũ, gum ka nyu sil, caik di labik thu, lahơi, tuk khin ye ba tabiak mbang. Daok hu sa jalan ngak piah khik hu livik nan lac hadei di tuk thaok ratak blaoh, mikva meda tapat jeng yaok bánh gul vil, blaoh ba tabiak pambu, hadei di tuk pambu thu ba nao khik piah di sang ging. Tuk caong khin pandar, mikva meda ba trun ghang angaok angah apui piah ka bánh ratak kanjik katam pahe bingi, blaoh thaok klik gam hasit aia riak jru caik la-ar, buh hasit mì chính, njam pahe lac drei hu sa jaluk aia tut pahe bingi.
Urak ini, bhap bani Thái oh lac pandar janih aia tut ini dalam dom van mbang huak yaok harei, bo daok ngak piah pablei saong hu ralo menuac takre blei. Sa-ai Nguyễn Thị Hương, daok di tổ 9, phường Quyết Thắng, bal Sơn La hu pandar blaoh aia tut ini khan lac: “Mbang akaok meti drei mbang pandap ini, drei mboh nyu biak pahe saong bingi. Drei mboh nyu langeim, pahe biak karei tuk hu tagok men, mboh nyu hang di amariak, pahe nồng di tỏi saong njam pahe. Hu mbang blaoh drei biak takre aia tut ini”.
Aia tut meng ratak tương meda pandar piah tut haong ralo janih kaya mbang yau ndiuk, ralaow pabui, ralaow menuk,… tal dom janih njam metah, rabung tuk,… Vị paahe nồng di ratak tương ủ kỹ gam haong bruk mboh yau tê tê hang hang di plang, amariak dalam aia tut ini meda ngak brei kaya mbang mboh pachreih jang. Aia tut meng ratak tương ini jeng daok hu mikva urang Thái Sơn La khik ramik, bhian pandar dalam mbang huak yaok harei./.
Viết bình luận