Alak can Dak Nong
Thứ bảy, 00:00, 03/03/2018 Aih Nghiem Aih Nghiem
Di xã Đăk Nia, ban Gia Nghĩa, tỉnh Dak Nông, mik va urang M’nông, urang Mạ dok di labik ni hu ngak ka alak cần – sa pandap menyum di puk palei, jeng pandap hu yaom, abih di nyu nan lac tuk lễ tết. Dom thun jiak di ni, janih alak meng kan ni hu tabiak gah brak tame gah merong, pabak pandap menym bahrau ka harei tết, padang angan du lịch ka Dak Nông.

 

Dom harei dahlau tết, sang muk  H’rung (bon N Jriêng, xã Đắk Nia, ban Gia Nghĩa) bak menuac  tame tabiak blei alak cần  raok xuân. Urang blei takik ye sa ché, urang blei rilo ye dom ché. Amuk  H’rung khan lac, alak hu ngak tự nhiên. Meng dom bilan dahlau , muk tame glai mek gha  doong (sa janih phun sro, gha phun sambo katam kanyik), ba mai cambu thu piah ngak men. Brah hu tanek tasak, ngak brei pasaoh tagok bloh caik ka nyu liar. Men alak saoh klik, srau song ndiuk, tapa sa melam, peih tabiak mboh pahe ye buh tame ché, mek hala patei thu pacang sre bloh ba caik di labik halui. Sa bilan hadei lac jeng alak, min caik dak lavik dak pahe bingi, ia alak dak yamen jang, pahe jang. Amuk  H’ Rung, brei thau, dom thun jiak di ni, tuk tết atau harei rija roya muk bhian ngak tal dom rituh  ché alak bo oh ginup pablei :“Ngak alak  cần takik di abih lac sa bilan meng jeng alak, meng menyum hu. Hulin pablei hu meng hu dom ayut di hulin yaih khan, puk palei bhian blei dalam tuk likhah caga, langui di nan,  dom harei patom ilamu di ban sit ye urang kakei dahlau hulin meng thau hadom piah ngak, hulin bhain ngak ché mbiah song sit piah lagaih song kadung jien di urang piah blei alin brei ka gauk.”.

 

Amuk H’ Mai (daok di bon Srếu, xã Đăk Nia, ban sit  Gia Nghĩa), brei thau, dom thun ni mai bruk ngak alak cần hu tagok veik, oh lac pablei ka bhap bini puk palei bo tuai di Sài Gòn, Lâm Đồng, Cần Thơ, saong dom  tỉnh gah brak hu thau tal labik ni mai blei alak. Caga tết, sang muk ngak dahalu labaih 500 ché piah alak nyu yamen bingi song hang hasit. Yaom kaom ye hu rilo janih,  yaok ché alak sit (10 lít) lac   250.000 đồng,  ché prong (50 lít) hu tuk tagok tal 2 triệu đồng. Daok dom ché alak caik livik labaih sa thun, ia alak katam song jamen yau ia dako, yaok   ché alak  10 lít yaom palei tagok tal jaik sa triệu đồng: “Meng harei patom ilamu di ban, duah menuac ngak alak cần oh hu, nan ye meng nan urang halei khin blei piah paling Yang glai, Yang ceik brei hu alak cần. Bhap bini drei dahlau deih di labik ni ngak hamu ngak puh meng hu padai brah ngak alak, urak ni pala am riak kalu cà phê rilo, oh hu padai brah pala yau nan ye urang oh ngak alak  cần tra nan ye drei ngak, ka dua lac drei ngak piah khik ilamu di bhap bini drei.

 

Amuk Quản Thị Ngọc, Phó akaok  xã Đăk Nia brei thau, dalam  xã hu urang bangsa  M’ Nông song  Mạ  ngak alak cần. Urak ni, alak cần di labik ni hu angan je di drei, meng jalan ngak meng kan saong janih song janih  men glai đặc biệt, yau nan ye hu rilo tuai atah jiak mai blei. Tuk lễ tết, alak pablei biak laik, rilo sang, urang ngak văn phòng kakei blei piah ngak pandap alin atau piah menyum: “Bruk ngak alak  cần hu ngak kaya meda ka dom boh sang, menuac urang thau ngak alak, song tapa nan urang hu bruk ngak di muk kei caik veik. Urak ni, jeng hu dom sang ngak, oh hu jalan peih prong. Xã meda ba tabiak jalan ka dom boh sang ni peih bruk pato tacei veik ka dom rai hadei piah khik veik bruk ngak alak cần”.

Từ lâu, ché rượu cần là một nét văn hóa đặc trưng không thể thiếu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Những năm gần đây, chất men của rượu cần của bà con ở Đăk Nông đã làm say lòng nhiều du khách gần xa. Và vào dịp tết, hương thơm rượu cần Đăk Nông lại càng đưa xa hơn, góp thêm hương vị cho mùa xuân càng ấm nồng hạnh phúc./.

 

Meng kan mai, ché alak  cần lac sa ilamu meng kan oh meda kurang hu di mik va dom bangsa Tây Nguyên. Dom thun jiak di ni,  men di alak cần di mik va dok di Đăk Nông ngak pachreih hatai rilo tuai damuai atah jiak. Tuk tết, pahe bingi di alak cần Đăk Nông daok hu nao atah jang, rik dong ka bilan xuan dak chreih chrai, bui sambai./.  

Aih Nghiem
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)