Dom kadha ma-in bhap bani dalam harei tết bingu
Tết bingu mào gà (atau Tết bingu) tui sap di bhap bini Cống lac Mền Loóng Phạt Ái. Tết bingu bhian hu peih ngak di bilan 9 tui saka ia bilan yaok thun (di puac bilan 11, akaok bilan 12 saka ia harei). Tui adat cambat, dahlau di Tết bingu jaik sa bilan, urang Cống palih tabiak dom pandap mbang bingi abih di mùa vụ dalam thun, yau: boh da, boh ploi, khoai sọ, ratak, har chưng, menuk, alak piah pok tagok po yang song muk kei .
Dahlau di harei Tết bingu, taha palei tabiak bruk oh brei menuac dalam song langiu palei tame tabiak. Meyah Tết bingu oh ka hu peih ngak ye oh urang halei hu adat tagok hamu puh, raok củ mài song me-in sambai, doh takơ.
Tết bingu hu 2 binah: Lễ song hội. Lễ hu ngak di sang gru ieu yang atau akaok talei but pajaih. Meng tuk saboh mesup, po lễ yaok boh sang tagok puh paik bingu mào gà mai trang trí dalam sang. Tui hatai sahaneng di urang Cống, bingu mào gà lac brei mboh bruk patuah jamo, siam mekre. Janih bingu ni lac pandap peih jalan ka suan yava muk kei meng dunya karei mai labik pok kakuh. Sambo bingu mào gà meriak bhong, ba ấm áp ka lễ hội, puk palei...Daok hội hu peih ngak ngan song rilo bruk ilamu, thể thao yau: Tamia ramaong, tamia paik boh, tamia drak asar… song dom janih thể thao yau cuh haning, nao cà kheo, jhul gaiy, dui co, tong cù… Luac dalam dom harei Tết, abih labik dalam palei chreih chrai bui sambai, pal tangin gauk tamia lagu xòe jum pataom song jak gauk doh dom lagu daoh bhap bini meng kan bloh chat tamia, doh takơ song prah dom asar pajaih padai, tangei tabiak grauk labik taom dar song likau ka puk palei yam tapa sa thun bahrau abih janih hu siam mekre, tamuh, menek biak rilo.
Muk Vàng Thị Vân, Chủ tịch xã Pa Tần (huyện Nậm Pồ) brei thau: “Tết bingu lac ilamu hadah krah hu khik ramik meng rilo rai ni mai di mik va bangsa Cống daok pak ni. Ni jeng lac tuk piah payua dom hatai caong ka sa rai duik siam mekre, trei sil, haniem phol ka dom boh sang dalam palei”.
Bruk bui sambai raok Tết bingu thun ni karei jang biak rilo, kayua ini lac thun akaok mereip Tết bingu hu pok brei angan lac Inem krung ilamu phi vật thể pakat negar. Ong Lò Văn Liên, Chủ tịch xã Pa Thơm (huyện Điên Biên) brei thau: “dalam xã hu labaih 110 boh sang lac urang Cống, taeng di palei Huổi Moi hu 32 boh sang lac urang Cống ye hu tal 29 boh sang kathaot. Urak ni, Huổi Moi jeng oh ka hu điện negar song ia pandar hacih saat, rayah điện thoại dok biak takik”.
Tui yaok pataom, bangsa Cống lac sa dalam dom bangsa hu menuac oh ka tal 10.000 urang. Bruk kinh tế - xã hội di bhap bini dok rilo kan kandah song dok caong hu bruk caik hatai sangka. Cong lac anak tal, Tết bingu mào gà hu jeng lac jalan peih tabiak dalam bruk patagok du lịch, jhul patagok kinh tế - xã hội, rik dong patruh eik patrun kathaot ./.
Urang lang: Hanipha - 21/12
Viết bình luận