Sap khèn hu ba tagok sân khấu saong nao parang main di dom labik du lịch piah pamere manuac sia

Tagok bhum glaong Bắc Hà, oh kan piah hu pang sap khèn Mông saong maong iek dom urang likei Mông kuan khèn, gam yuk gam chat…, biak khang kadang min jeng biak lamin lamuac. Khèn Mông bingi pang di labik, gam lac alat ragam, gam lac đạo cụ, ngak ka urang pang, urang maong iek mboh biak chreih chrai. Meng hatai saneng “anek likei Mông lac brei thau yuk khèn saong tamia khèn” nan ye meng dom rai ini mai, khèn Mông di Bắc Hà jeng daok hu pato meng rai ini tapa rai dieh, cak rok patagok, meda lac ranaih likei umo 10 thun di Bắc Hà jeng thau pandar janih alat ragam ini piah ba tui rup tuk tagok puh, trun darak pasa. Ong Lý Seo Phỏng, xã Bản Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai khan lac: “Ragu khèn Mông lac brei ka dom urang likei thau saong naih joi. Mbaik khèn meng kan urang meda ba tui  tuk nao melam atau gaok co, blah urang mek khèn piah taong, mesruh”

Bilan 8/2020, kalup kapul khèn Mông Bắc Hà hu tabiak mbaok saong hu 20 urang, jeng lac dom urang main khèn hu angan je mai meng dom puk palei bhum ciek glaong di “mbuan ciek putih”. Jeng meng nan, sap khèn Mông Bắc Hà hu rilo labik piah main jang, kapul urang me-in jeng samar drah hu pabak biak khang kajap ngan haong labaih 100 urang hu mbaok tame di tuk vak urak ini, gam haong yaok piluh ragu khèn biak chreih chrai.  

Akaok Kalup kapul khèn Mông Bắc Hà – saai Giàng A Hải brei thau, lac urang Mông nan ye saai biak takre ragu ragam meng kan hu pagap yau “suan yava” di bangsa ini. Tapa duah thau ka khèn, saai dak mboh hu bruk gheih mekre, bruk hu makna praong dalam ilamo di bangsa drei. Meng nan, mboh hu bruk lac njauk khik ramik saong pambak tabiak ilamo khèn piah ka rilo manuac urang thau tal jang: “Tuk padang kalup kapul,khol dahlak thau lac njauk ba sap khèn tagok sân khấu saong nao parang main di dom labik du lịch piah pamere manuac sia, abih di nyu nan lac tuai damuai negar langiu. Tapa nan meda ba jien tame ka dom urang dalam kalup kapul.”

Sap khèn kak kajap haong raidiuk di urang Mông, gam pambuak haong po yang, ong akaok ong kei, gam lac sap bui sambai chrieh chrai piah var nao dom duh hatai, pandik harao, brei mboh hatung hatian, jum pataom gauk, pambuak pagam bruk anit ranam gauk di dam dara.

Di kreh ceik glai Tây Bắc, dom sap yava glaong, yava atah gam haong ragu ragam khang kadang, lamin lamuac, lac brei mboh cambaih abih ka ilamu hadah krah, lac bruk hadah mbaok mata meng dom saman ini mai di bhap bini bangsa Mông Bắc Hà./.

Urang lang: Thu Thao – 25/01