ILAMU NGAK PADAI IA DI URANG THÁI DAOK DI ĐIEN BIEN
Thứ bảy, 06:00, 24/12/2022 JASI JASI
VOV4.VOV.VN - Urang Thái daok di taong abih dom huyện dalam tỉnh Điện Biên. Urang Thái hu rilo ilamu dalam bruk pruh ia, kuac raok ribaong, ngak hamu ia.

Yaok palei urang Thái bhian hu meng 30 tal 80 baoh sang daok jaik taphia gauk, di tapen dom baoh craoh, dom jalan ia. Sa dalam dom kadha praong hu yaom glaong camereip abih dalam bruk pilih ruah taneh ngak sang di urang Thái lac brei daok jaik jalan ia. Nan ye dom puk palei di urang Thái bhian daok di dom thung lũng, dom bhum lòng chảo, tapen craoh.

Sa-ai Tòng Văn Hân, urang dalam kapul văn nghệ dân gian Việt Nam daok di xã Nong Luống, huyện Điện Biên brei thau, ilamu ngak padai ia di urang Thái hu meng lavik rai. Labik halei hu thung lũng, atau “khe” sit sit bo oh kuac raok hu jalan ia, urang ngak máng meng phun kreim. Urang ngak brei huang máng kreim bloh caik ka ia nduac tame hamu.

Dom ribaong saong jalan ia lac dom jak jeng di urang Thái dalam tuk ngak padai ia meng jalan ba ia tame hamu. Urang ngak sa baoh binek meng kayau, kreim la-a, pong, nerang, haluk… di 1 baoh kraong atau sa baoh craoh sit pacang ka ia glaong tagok, ba tame hamu, tame ribaong. Gam tui nan, lac dom jalan ba ia meng kreim… ngak jeng dom jalan ba ia biak gheih. Meng dom binek ba ia pruh nan, urang Thái hu raong palao ikan pak dalam dom mblang hamu di drei. Abih bilan, ia dalam hamu hu tahuak tabiak abih, jeng lac bilan cap mek ikan. 

Tuk ngak hamu, langiu di bruk pilih ruah labik hu ia, mblang hamu nan taneh brei lamin, takik patau. Iek tui taneh bo urang mbeik ar tui độ cong di dốc, ngak jeng takai ar biak karei. Angaok dom mblang hamu nan, mikva drak dom padai pajaih hu pilih ruah meng bilan pala dahlau. Janih padai pajaih ini hu caik piah tani tanat dalam li-i kreim pak sre, pacang meng hala patei thu saong caik tagok labik glaong di sang ging. Sauk pui di ging par tagok, tame baoh li-i ngak ka maok oh mai jaik. Meng nan khik ka dom asar pajaih hu siam, praong, kajap ka bilan pala bahrau.

Tal bilan ngak hamu, urang ba padai pajaih tabiak bah sa mbang tra ka nyu biak hacih, ba nao rao dalam ia craoh. Dom asar padai oh khang kajap ye seik nao, daok veik dom asar pajaih khang kajap. Urang ba mai tram dalam ia pandao 2 harei, 2 melam, asar pacah meta, mikva ba padai nao tam di mblang hamu. Akaok bilan hajan lac bilan 5, lac bilan tam padai. 

Tuk tam padai hu labaih 1 bilan ye urang buac nao tam di laok hamu karei. Tam kapal jang. Tuk phun padai tagok glaong jaik 40cm urang buac sa mbang tra piah ba nao tam di dom mblang hamu. Dom hamu padai hu mbeik ar tagok glaong saong urang palao bloh ikan saong aring di labik nan. Dom phun padai glaong yau nan aring nyu oh kaik hu.

Urang Thái langiu di ngak hamu pala padai, daok pala tangei di dom labik tapen craoh atau dom labik hu độ dốc biar. Labik nan taneh pasah takik, pala tangei samar praong, hu baoh rilo. Urang pala pablak dom phun ratak, tamuh bak bein tangei, dalam 3 bilan lac paik mek hu ratak. Pala pablak jeng lac jalan ngak ka taneh hu siam, ba mai jak jeng di urang Thái bo oh abih rilo prein yava./.

JASI

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC