Ong Nguyễn Văn Quang, Akaok Muyim – sang tapuk Kon Tum brei thau, tamia xoang, adaoh bhap bini ieu lac sa janih ilamu yaom glaong, ndam gam haong urang ngak mbang bangsa Xơ Đăng daok di dalam tỉnh meng jaman halei mai. Dom janih seni ilamu hu dalam tuk ngak mbang, dalau abih di nyu brei main, hadei di nan dhar phol tal yang mebang po luak tala mada saong daong bhap bini dalam thun saron mbon siam makrei brei ka prein yawa ginup kaya mada.

Tapi min di jaman 4.0, dom janih ilamu, seni nghệ thuật meng kan dalau dak harei dak jaik si lahik, kayua uranaih dam dara jaman ini oh ralo mak karak. Kayua yau nan yeh, bruk peih pato ragam ragu adaok take piah khik caga rami ramik dom yaom kaom ilamu bangsa Xơ Đăng di bhum taneh tỉnh Kon Tum.

Langiu di nan, gam haong bruk ngak di dom pakat ủy đảng, karja, dom gah kapul jabat di xã Đăk Ui, huyện Đăk Hà haong xã Đăk Tăng, huyện Kon Plông, khik caga haong patagok yaom ilamu di bangsa urang Xơ Đăng; jak ba di dom prein yawa yaok kapul, yaok urang, yaok bhap bini urang bangsa Xơ Đăng tame bruk khik caga, rami ramik, brei pachreih yaom ilamu adaoh take meng kan dalau haong dom ragam tamia di bangsa Xơ Đăng ka njauk ka jeng.

Dalam bruk pato adaoh tamia, dom urang main pilih dom kadha adaoh, ragam tamia, kadha tamia xoang kan dalau di bangsa Xơ Đăng. Daok di xã Đăk Ui, daom kadha adaoh brei pato yau ye cheo salam thun barau; Tinh tinh lakei kumei ranam gauk; Xoang ngak kabau.

Daok di xã Đăk Tăng, huyện Kon Plông, dom urang adaoh tamia pato kadha adaok brei pato dom sap adaoh bhap bini yau ye Adaoh jum pataom yau ia nduac; daoh Cheo ngak mbang; Cheo adat patao anek taco;… dom ragam tamia xoang yau ye Mbang padai barau; Salam uon tagok sang rong barau …

Ong taha Già A Chung, ong taha palei Vi Rơ Ngheo, xã Đăk Tăng brei thau lac, tuk ngak bruk angak apuh mai glaih, urang Xơ Đăng daok di Vi Rơ Ngheo gilac adaoh ka gauk pang daom sap adaoh bhap bini piah war glaih ghar hadei di ngak. Min tapi urak ini dalam palei daok dom urang thau daoh.

Ong taha Già A Chung bui sambai lac: “Drei mboh biak uan tabuan, bruk peih pato brei mboh Đảng, Karja dan haong dom pakat karja tuk halei jeng kuria ka ilamu, seni bhap bini di bangsa Xơ Đăng drei. Dom tal brei peih pato mada daong brei ka uranaih dam dara puk palei thau paham hu ilamu di bangsa drei, brei ka dam dara khik caga ba tui ilamu ka masa harei hadei. Dalam nan tuk Vi Rơ Ngheo mek hu angan palei jirah rivang bhap bini, dom janih seni bhap bini bangsa mada hu brei main haong tuai damuai jirah rivang dalam nagar jeng ye langiu mai, daong ka ilamu urang bangsa Xơ Đăng hu ralo urang thau paham jang”./.