Jalan tame palei Darahoa daok hu Rajaei padang ngak pasiam

Palei manuk Đarahoa urak ini hu salih mbaok meta, jalan tame palei hu peih praong, ngak pasiam, hu tuh bê tông. Maong vil val pak ini oh daok sang halei ngak meng kreim laa, salih tame nan lac dom baoh sang praong, siam. Tui bhap bini di pak ini khan brei thau, bruk ngak mbang duah jien di pak ini lac ngak hamu, ngak puh. Daok rup manuk tano meng bê tông, glaong 3,2m, trak labaih 8 tấn, hu dua gah takai praong hu 9 chiếc cựa, hu caik di mblang taneh glaong 1,5m di kreih palei, pambuak pagam haong dalikan anit ranam gauk di urang likai saong kumei bak pandiak harao.

Dalikan ndem lac, tuk nan palei hu angan ieu lac Đarahoa, tui sap Cơ ho hu makna lac kraong di mangaok ceik. Dalam palei hu dua urang likai saong kumei anit ranam gauk abih hatung hatian, urang kumei hu angan lac Hơ Bia (urang Chill) saong urang likei lac K’Tiên (urang Cơ Ho), sang Hơ Bia biak kan kathaot, oh samu haong sang di K’Tiên biak kaya mada.

Piah tok hu gauk, tui adat, sang kumei njauk caga 5 drei kubau, 20 blah xà rông (váy) saong 5 drei manuk piah mek likei. Min, ame di K’Tiên kayua oh khin brei anek likei di drei nao ngak matau di sang kathaot nan ye ba tabiak thách cưới biak glaong, caong sang Hơ Bia brei hu 100 blah xà rông. Langiu di nan, brei hu kubau, limo, chiêng, chóe piah ngak pandap hồi môn.

Kayua biak anit K’Tiên, anai Hơ Bia nao grauk labik piah duah dom pandap panda nan. Min, tal tuk sang Hơ Bia ba pandap nan mai tal sang, ye sang di K’Tiên caong dok Hơ Bia brei hu drei manuk hu 9 cựa, deih yau dalam dalikan di Sơn Tinh - Thủy Tinh. Oh huac kan kandah, glaih glar, anai Hơ Bia tagok gilai veik piah duah manuk 9 cựa. saai nao, nao miat saong oh mboh mai palei veik. Kayua biak anit Hơ Bia, saai K’Tiên tagok gilai nao duah urang drei anit ranam saong jeng oh mboh mai veik. Hadei di nan bhap bini dalam palei meng thau lac dua urang nan metai dalam gilai. Biak drut druai anak bruk anit ranam gauk di dua urang, dom tapon limen daam gilai dui gauk mai hia blaoh metai, ngak jeng talei ceik limen biak praong prang yau urak ini.

Bruk anit ranam gauk di Hơ Bia saong K’Tiên hu pachrei hatai kiến trúc sư Lữ Trúc Phương ngak drei manuk tano biak praong caik di tapen danao ia hacih piah duh ka bhap bini tái định cư palei Đarahoa di thun 1978. Rup patau manuk oh lac biểu tượng di menuac sia dalam palei, bo daok lac labik piah pataom gauk ginum biai hadei di dom bilan pala drak njauk. Di dom harei ini, vil val rup patau menuk, mikva daoh tamia biak sambai dalam sap cồng chiêng biak chreih chrai, caong ka raidiuk trei sil, siam makre, saron mbon, dom urang anit ranam gauk hu haniem phil. Nan jeng lac panuac kakei bhap bini klaak abih dom adat oh daok lagaih, padang raidiuk ilamo, cak rok patagok kinh tế xã hội.

Rilo thun tapa, palei manuk hu jeng lac labik rivang main dui pachreih rilo tuai dalam saong langiu taneh ia. Pambak tame bruk ini, rilo urang kumei Cơ Ho pasiam veik bruk jhik manyim khan bai meng kan di bangsa. Dom khan bai hu manyim meng tangin, bingu la biak makre, rilo janih, pablei ka tuai ngak pandap panda khik kỷ niệm.

Tui UBND huyện Đức Trọng (Lâm Đồng), ceik limen lac labik daok di cách mạng hu makna praong di bol bala drei dalam saman mesuh, tal urak ini jeng daok khik piah hu rilo inem krung, yau ye lubang mesuh, hầm ngak bruk bí mật, labik pasram lin bahrau

Thun 2013, labik ini di ceik limen hu pok brei angan lac inem krung sajarah pakat tỉnh. Labik ini haong gilai taha, rilo thun tapa hu jeng labik du lịch ndik ceik, nao takai tapa gilai pachreih hu rilo tuai. Ceik limen daok hu yaok rituh phun thông bhong biak kan mboh, hu ba angan tame tapuk bhong Việt Nam, umo thun di phun tagok tal yaok rituh thun.

Anak tal, huyện Đức Trọng meda pambuak haong dom sở, mban ngành di tỉnh pasang iek, pasiam veik dom labik inem krung ilamo hu makna sajarah praong di căn cứ cách mạng Núi Voi. Gam haong nan, patagok dom yaom glaong ilamo di palei manuk Đarahoa ngan haong bruk padang ngak veik sang rông, sang tual di urang Cơ Ho, Chill, ngak pasiam mbaok meta di labik ruo menuk tano piah patagok dom ilamo nghệ thuật, cồng chiêng piah patagok du lịch, rik daong paglaong raidiuk, bruk ngak mbang, ngak huak di bhap bini labik ini./.

Urang lang: Thu Thao - 24/09