Dalam dom rilo ilimo, ẩm thực  siam mekre di bhapbini urang  Dao Tiền di Mộc Châu, Sơn La  njauk kuhria tal ahan Dua ít- sa janih ahan hu mikva maong lac biểu tượng ka meyut meyau. Kadha “ dom bangsa adei saai” harei ini, kol dahlak khan tal mikva saong taong abih gauk janih ahan đặc biệt ini tapa kadha vak di Triệu Biên – urang vak di rayo sap ndom VN daok di bhum Tây Bắc, daa mikva …tui pang:

        -Ông Bàn Xuân Đức, urang Dao Tiền di xã Phiêng Luông, huyện Mộc Châu khan lac” ahan Dua Ít di urang Dao hu meng livik rai ini, meng rai dom ông Ket di ông hu baloh janih ahan ini. Janih ahan ini pambuak pagam saong sa dalikan, nan lac hu sa urang likei nao tanyi duah diuk. Sang gah urang kumei caong ngak kandah urang likei pandar likei ini daok veik ngak bruk dom harei. Dahlau si urang likei ini nao sang, po sang gah urang kumei hu kuhria caga sa janih ahan. Nguyên liệu hu dom asar brah nduik bingi ba nao tram, saok klik, hadei nan srau haong mật tabau saong ia laya blaoh papaok saong hala patei. Janih ahan ini atah jaik 20 - 25 cm, praong meng dua anek tangin. Hadei tuk papaok blaoh, kak jeng dua duah, mikva ba nao đồ tagok jaik 30 minit lac pasak. Bhian gah sang kumei meda papaok takik abih 30 baoh ahan neh tabiak ngak jeng 2 paok, sa paok piah ka urang ngak mối saong sa paok ka urang likei ba nao blei ka amaik ame, adei saai gauk gar.

-Maong tame di điều kiện sang bo urang likei meda daok veik sang urang kumei piah ngak bruk hadom harei, min bhian meda daok veik meng 3 tal 5 harei saong meda ngak meng 5 tal 7 mbang yau nan. Tuk sang urang kumei takre anek metau harei hadei, meda brei ka urang likei nao sang khan ka amaik ame kuhria caga harei bilan siam likau metau kumei saong caik ka dua sang nao mai saong gauk. Yaok sa urang likau tal abih tukvak ngak bruk blaoh taduan mek hu sa paok ndeok mbang nao jalan yaom lac sang gah kumei oh takre drei. Daok meyah urang likei ba mai sa yau ahan Dua Ít lac sang gah urang likei thau lac sang gah urang kumei njauk hatai saong kuhria caga ndam likhah ka anek. Meng di nan janih ahan ini hu urang Dao pandar ye sa biểu tượng di meyut meyau:“ Ahan ini peih akaok meng bruk urang likei nao ngak bruk ka sang gah kumei. Tal harei ka 4 tuk urang likei tabiak nao sang, sang urang kumei meda kuhria caga papaok sa janih ahan, urang Dao ieu lac Dua Ít ka urang likei ba nao sang ”.

-Meyah sang urang kumei oh ngak ahan Dua Ít meda salih meng ahan rán praong –janih ahan ini jeng hu ngak meng tapung nduek saoh klik, hadei nan papat tapung jeng thaot dẹt saong ba tagok chảo rán pasak. Ahan hadei tuk ngak blaoh meda kakak sit piah urang likei ba nao sang. Ông Bàn Xuân Đức brei thau :“ Jeng hu sang urang kumei oh ngak ahan Dua Ít bo ngak ahan rán. Pandar dhong traik jeng yaok klaih, kích thước greih yau ahan Dua Ít blaoh brei ka urang likei ba nao khan brei ka amaik ame thau lac hu ngak blaoh bruk ka sang urang kumei”.

 -Urang Dao bhian mbang ahan Dua Ít tui cặp, oh mbang sa klaih ngan saong akaok sahaneng lac hadei ini meda ndih tapui anek tabiak hu anek likei, anek kumei, sang haniem phuan. Tuk mbang ahan, urang gam klot tal hala patei gah lingiu gam mbang piah mboh hu vị pahe bingi di ndeok, mật tabau, pagam vị hăng hăng di laya. Amuk Bàn Thị Xuân, daok di bản Suối Khem, xã Phiêng Luông, Mộc Châu brei thau: “ Tuk mbang urang oh pandar hanoi atau gai dhuah bo plot tal hala gah angaok. Dua tangin meda par tal hala gah ala, mbeik kaong nao, canah hatai ahan meda mbong tabiak, mbong tal halei kaik tal nan saong njauk mbang kap kayua urang likei, urang kumei hu yau, hu lứa, harei hadei jeng diuk jeng pasang blaoh ndih tapui tabiak hu gam anek likei gam anek kumei.”.

 Xã hội dak harei dak patagok, dom adat, thủ tục oh njauk ngak hu mikva dak harei dak tah klak. Tuinan, dalam bruk ndam puac likei kumei, dom urang likei  Dao Tiền di Mộc Châu maong ye oh daok veik ngak bruk ka sang urang kumei veik. Min, ahan Dua Ít jeng oh kurang di dom harei lễ, tết, atau di dom adat cambat praong. Lingiu nan, bhapbini daok ngak dalam harei bhian ngak pandap alin ka gauk, daa gauk di dom harei bui sambai ngan saong hatai caong khin sa raidiuk haniem phuan, trei sir saong anek bik drei drah samal duah hu diuk hu pasang./.  

Thúy Linh