Ghe gilai độc mộc, daok iew lac baoh “sõng”, sap Ba Na lac “Plung”. Plung tabiak rai meng tuk halei, thei lac urang ngak tabiak nyu? Oh thei thau cambaih. Tui bruk padang tabiak saong cakrok patagok di dom palei urang Ba Na meng gah akaok halau tal gah ala kraong Đăk Bla angaok bhum taneh Kon Tum, ye Plung hu ngak meng dua palak tangin gheih saong tari taring di ong akaok ong akei urang Ba Na pak ini piah duh ka rai diuk yaok harei di drei.

 Plung tuk halei jeng lac janih anit ranam, jaik taphia. Meng kan mai, palei di urang Ba Na tuk halei jeng hu ngak glaong jang hamu taneh. Di gah diah kraong Đăk Bla taneh biak siam min njauk pacang cakak meng kraong aia nan ye Plung lac oh kurang hu piah pajeng menuac saong pandap panda kaya nong. Oh lac yau nan thaoh, mikva daok pandar sruh Plung dalam ngak mbang ngak huak yaok harei yau taong ikan, parah jan. Plung daok hu dam dara ranaih meng kan pandar piah pakacah, piah duk pren iek thei khang jang, thei naih vah ghe gilai.

Ghe gilai độc mộc hu ngak jeng meng dom rup phun kayau prong daok tamo saong lac dom phun kayau oh khut hagait dalam ia, rilo meng lac Sao Cát, min siam di abih lac phun Rơ Man rup kayau mbong, mok oh mbang bo mu jeng oh palai hu. Jang ngak gilai jeng lac dom urang jang kayau biak gheih tangin, thau cambaih dalam bruk ngak sang Rông, sang tol, atau ngak rup kayau saong dom pandap panda meng kayau. Piah ngak hu sruh ghe gilai atah 5-6m,  prong meteh met tal 6 tấc, dahlau daih, dom urang jang njuak kuhria caga dahlau ka cambaih meng bruk palih ruah phun, mek kayau tal đục đẽo, ngak jeng thaik thaok lahik jaik abih 1 bilan. Jeng kayua pandap piah ngak Plung lac dom phun kayau prong, daok tamo nan ye bruk ngak jeng gilai độc mộc dahlau diah hu ngak meng tangin. Sa kích cở, kiểu dáng, min gilai gheih, kajap, pandar hu suai lavik halei oh daok kayua plak tangin di sa urang jang ngak ghe gilai. Gilai sit, nduac samar angaok ia nan ye jeng mbuan vah. Taha, ranaih, likei, kamei…thei hu pren hasit jeng ngak hu abih.

Mneg thun 1999, mbang akaok meti harei pataom pakacah ghe gilai độc mộc angaok kraong ĐăkBla hu peih ngak saong hu jeng giải thể thao di tỉnh hu peih ngak yaok thun di harei 6 bingun tết ye manuac sia dak hu thau jang ka ilamo, bruk gheih mekre dalam mbang ngui daok dang di bhap bani urang bangsa takik pak ini.

Thun bilan tapa nao, ia kraong saong riyak paoh ngak ka dom sruh ghe gilai oh daok tamo yau dahlau diah.  Glai dak harei dak lahik nao, kayua dak harei dak takik. Dom urang jang ngak ghe gilai jeng tui guak tabiak nao…Di Kon Tum urak ini meda lac oh daok duah tabiak hu urang ngak Plung yau dahlau daih. Caong khin hu sruh Plung bahrau, urang njuak đặt hàng biak atah, meng labik akaok halau saong abih sa yaom jien oh takik brei patak pataom meng biak lavik.

Hu sa kadha njauk ndom, yaom lac dom sruh Plung jaik taphia, anit ranam dak harei dak takik mboh angaok dom kraong min thaot binguk dom sruh Plung bo bhap bani Ba Na tari tareng ngak jeng di bhum  tapen kraong aia  ye miat miat hu khik ramik, jeng kadha siam gheih di rai diuk./.