Bahrau ini, manuac sia biak pandik hatai anak khau tin lac labaih 200 phun glai quý praong meng 10 - 20cm njauk dom kol kanjak jhak palai pajoa, cao gilaong, tuh jru mek tame gah dalam piah pametai phun di xã Phước Đại, huyện Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận. Maong mboh bruk ini lac bruk palai pajoa kaya glai, UBND tỉnh Ninh Thuận hu pato tacei dom jabat chức năng samar drah peih bruk pasang iek, duah thau dom urang cao gilaong phun, tuh jru mek tame, ngak metai phun glai piah langyah catang tui njauk adat hukum.

Daok di huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, jeng rahtabiak sa bruk tuh jru mek pametai phun glai piah pala thanh long. Tui nan, glai jaik ceik dalam taneh Labik khik caga langik tasik Tà Cú di puk Hiệp Nhơn, xã Tân Thuận metai oh thau lac njauk hagait. Rilo phun kayau praong 15 - 40cm di mangaok taneh praong labaih 2.000m2 druh abih hala, metai thu, kaduh tapaok. Di mangaok phun hu gilaong cao tame gha saong tame phun.

Rilo bruk tuh jru mek tame phun glai piah mek taneh pala drak  rahtabiak biak rilo di dom tinh, ban hu phun glai dalam tukvak jaik di ini, min tal urak ini, dom jalan pacang cacak bruk pametai phun glai, lih mek taneh piah pala drak ini jeng ka oh pacang cakak hu abih.

Glai lac kaya pandap biak hu yaom glaong saong rah tapa yaok rituh thun, oh njauk palai pajoa ye glai meng hu. Langiu di nan, glai dak hu yaom glaong jang di dom labik rilo pandiak, takik hajan, thu lagu rilo yau ye di dom tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận..., kayua nyu pasiam langik tasik, pacang caga hajan ia sua, gam haong nan nyu khik veik ia njar dalam haluk.

Bruk njauk biai nan lac, dom thun jaik di ini, hajan ia sua bhain rahtabiak rilo, ba tal metai menuac saong lahik drap ar, lac kayua jah, tak, am cuh glai saong abih di nyu nan lac bruk tuh jru mek tame phun glai, palai pajoa saong pametai phun glai daok rahtabiak dak harei dak rilo.

Tui hukum urak ini ye bruk tuh jru mek pametai phun glai hu dak tame bruk palai pajoa glai. Duas kaoh ka bruk ini biak praong, tui bruk saong tui janih glai njauk palai pajoa. Ngan haong bruk tuh jru mek tame, palai pajoa phun glai suan adat hukum daok iek tui bruk quý hiếm di janih kayau, takik atau rilo, hu yaom praong halei oh piah ba tabiak bruk taong phat hành chính dalam gah ngak glai.

Urang ngak suan njauk taong phat meng 3.000.000 đồng tal 200.000.000 đồng tui mbaok taneh praong atau sit, đường kính phun, janih glai njauk palai pajoa. Meyah glai yam tapa tanut 5.000m2 (glai ngak pandap), 3.000m2 (glai pacang caga), 1.000m2 (glai đặc dụng) ye meda njauk kaoh duas hình sự tui Paka 232 Bộ luật Hình sự thun 2015 (pasiam veik, pabak thun 2017) ka Duas ngak suan adat ka bruk kaoh mek, khik caga glai saong kaya glai.

Yaom lac yau nan, min anak meta mboh lac, duah mboh saong langyah, mek caik guk dom urang tuh jru mek pametai phun glai ini, lac oh mbuan. Nan ye, biak caong hu dom jalan ngak siam jang piah pacang cakak bruk kaoh tak glai, abih di nyu nan lac dom bruk palai pajoa phun glai. Dalam nan, njauk pataom prein tame pasang iek pasiam veik, pabak dom adat di hukum khik caga glai, ginup prein khang piah pacang cakak. Gam haong nan brei pathau khan dom adat hukum hu pambuak tal piah paglaong hatai sahaneng ka bruk ngak di rahra, gam sa tangin haong gauk khik caga glai, duah mboh saong samar drah tacei tabiak kol palai pajoa glai piah langyah tui njauk adat hukum./.