Piah ngak hu ikan mesam (metham) pahe bingi, bruk palih ruah ikan saong jalan ngak nan lac biak prong. Mikva bhian palih ruah ikan hu taong mek di kraong, danao atau ikan hu raong tui jalan ngak meng kan, oh brei mbang pandap mbang ka ikan tagok kilo. Kaya piah ngak jeng pandap mbang ikan mesam nan lac ikan diếc, ikan chép sit, prong samu 2, 3 tuk tangin atau ikan trắm prong jeng hu, bhian di nyu hu ngak meng ikan prong ralaow nyu catang saong bingi jang, gam haong dom gia vị yau makuah( củ riềng), tỏi, sara, prin (thính).

Ikan prong hadei di tuk cakak jeng klaih mbiah mbang, meda paok mek talang, ba nao rao hacih blaoh buh tame canaih caik ka nyu thu aia, ikan oh rao hacih meda mbau hanye, ngak ikan mesam oh bingi. Piah ngak ikan mesam ye prin nan lac janih oh kurang hu. Brah ndiuk pahe bingi hu ba nao hana ka nyu kanjik katam, pahe tagok blaoh ba trun caik ka nyu la-ar, ba nao thaok klik ngak jeng prin. Hadei di tuk caga ginup abih, prin hu srau haong dom gia vị mbiah, grap lac makuah chai klik, hasit tỏi jan ka nyu bram, blaoh ka meng srau haong ikan. Khin ka ikan mesam samar drah jang, meda buh tame hasit saradang blaoh srau ka nyu samu gauk.

Hadei di tuk srau ikan haong prin saong gia vị blaoh, mikva brei ikan tame jeik. Dahlau di tuk buh ikan tame jeik mikva bhian pandar prin srau haong gia vị caik trun ala mbat jeik piah ka ikan oh tagok bimao, ẩm, mốc. Tuk buh ikan tame jeik mek tangin kateik trun ka nyu catang, meyah oh kateik catang ikan oh tagok masam samu gauk saong mbang oh pahe. Ikan hadei di tuk buh tame jeik ủ sa adit lac mbang hu, tuk nan ikan tagok mesam oh daok mboh mbau hanye. Ong Lường Văn Muôn, daok di puk Lầu, phường Chiềng Lề, bal Sơn La, tỉnh Sơn La brei thau: “Dahlau daih mikva ngak caik yaok bilan piah mbang, kayua lac caik dak lavik ikan dak mesam, bingi pahe jang. Piah caik ikan mesam hu lavik njauk caik hatai tal sara drei srau haong ikan. Meyah takik sara ye ikan mesam samar min oh caik lavik hu”.

Bhian di nyu ikan mesam hu mbang haong njam metah yau hala tanung (lá sung), hala nhội, hala plak, hala darum biak laik. Atau mek ikan mesam tagok cuh menyek atau am, tuk mbang mboh biak pahe, lamek di ikan gam haong pahe di gia vị. Meng kan, ralaow, ikan oh hu yau urak ini. Tuk taoh aia di danao, atau taong mek hu drei ikan di langiu kraong, danao, mikva urang Thái bhian ngak ikan mesam piah mbang lavik harei. Harei ini, pandap mbang ikan mesam di bhap bani Thái Tây Bắc oh daok lac pandap mbang dalam sang, bo mikva daok ngak tui panuac kakei blei di tuai damuai. Kayua yau nan ye, pandap mbang ini dak harei dak hu rilo urang thau tal saong biak takre mbang. Mai tal dom puk palei bhap bani Thái bhum glaong Tây Bắc, tuai damuai juai var mbang pandap mbang ngak meng ikan, dalam nan hu ikan mesam di mikva labik ini./.

Urang lang: Jasi -6/7/2021