Janih siam gheih di gaiy gilai độc mộc Tây Nguyên
Thứ bảy, 00:00, 04/04/2020 hanipha hanipha
Ghe gilai độc mộc nyu kak kajap haong raidiuk di bhap bini daok di Tây Nguyên angaok dom kraong, ribaong saong daok lac ilamu biak gheih mekre di bhap bini puk plaei. Kadha “Dom bangsa adei sa-ai” adit ini, kol drei pang kadha vak di Khánh Ngọc yaih khan ka ghe gilai độc mộc di bhap bini Tây Nguyên:

Gaiy hu pajeng anek saih nao bac yaok harei 

Gilai độc mộc lac sa janih ghe meng kan mai di bhap bini Tây Nguyên. Nyu hu meng bruk caong nao mai angaok mbaok ia di bhap bini Tây Nguyên, menuac urang pak ini hu ngak tabiak ghe độc mộc meng phun kayau gỗ sao hu umo yaok ratuh thun. Dom sruh gilai độc mộc bhian hu ngak meng sa phun kayau gỗ sao praong tamo, hadei di nan hu gọt đẽo piah patrun prein pacang ia tuk nao angaok mbaok ia. Lavik lavik harei gilai độc mộc hu jeng bhian randap saong hu bhap bini pak ini pandar mbiah tal harei ini.

Yaok sruh ghe gilai jeng lac sa  tác phẩm nghệ thuật biak gheih ndung bak hatai sahneng duah di urang ngak tabiak. Meng kan, bhap bini Tây Nguyên khin ngak hu sa sruh ghe gilai độc mộc brei hu meng 5 - 7 urang hu prein khang saong hu ilamu piah tame glai duah kayau, phun kayau brei glaong labaih 10 mét, praong nde dom urang kua meng ngak hu sa sruh gilai atah meng 5 - 6m, ghe gilai praong meng 5 tal 6 tấc.

Piah ngak ka phun kayau tamo ndaong tagok saong oh mbleing mblang angaok mbaok ia, bo daok nduac tapa riyak hu, urang ngak gilai brei gheih tangin saong hu rilo ilamu. Tui adat cambat meng kan mai, tuk ba gilai trun ia, urang oh  daok hu adat brei pasiam veik gilai mbang halei tra. Nan ye bruk ngak gilai brei kuhri kuhria ka nyu tantu, cambaih laih. Kak kajap haong gilai độc mộc, lingiu di ilamu pilih ruah kayau, bruk ngak gilai, pandar gilai, bhap bini Tây Nguyên daok hu dom adat cambat, tanarakun …ndung bak ilamu bangsa, brei mboh jalan ndom puac, daok dang di anek menuac haong langik tasik, haong glai saong kraong ia.

Bruk pandar gilai độc mộc daok brei mboh prein khang di anek menuac dalam pacang caga langik tasik. Njauk lac dom menuac hu prein yava khang kadang saong hu ilamu kraong ia meng vah hu sruh gilai angaok dom baoh kraong hu rilo ghềnh, thác. Dalam saman taong Mỹ, meng gilai độc mộc, dom anek menuac tapen kraong Pô Kô hu ba bộ đội Cụ Hồ tapa kraong saong pajeng phao ndao, pandap panda mbang huak ka dom mặt trận.

Harei ini, ghe gilai độc mộc lac pilih ruah  siam piah ka tuai damuai meda maong iek, duah thau dom thảm thực vật biak praong, biak rilo di ceik glai. Rup binguk sruh gilai độc mộc sit sot angaok mbaok kraong di kreh langik tasik, hu jeng gheih mekre biak karei di Tây Nguyên.

Yaok thun, di rilo labik, menuac sia daok rah tui dom baoh kraong praong di Tây Nguyên daok hu peih pakacah vah ghe độc mộc biak bui sambai, chreih chrai. Nao tal Tây Nguyên harei ini, nao tal dom harei pakacah ghe gilai độc mộc piah hu mboh dom inem krung meng kan, hu mboh sa biểu tượng ilamu gheih mekre di anek menuac daok pak ini./.

Urang lang: Mousaphuong -4/4 

hanipha
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)