(Jasi saong Hani Pha lang tapa sap Cam)

         # Ong Lê Đức Anh, urang dahlau diah ngak Akaok negar palang lahik di tukvak 20 tuk 10 minit, harei kabroi (22.4). Tui panuac khan meng Ban khik iek pren yava urang jakar Trung ương, ong Lê Đức Anh, ndih tapui thun 1920, urang dahlau diah lac Ủy viên Bộ Chính trị, urang dahlau diah ngak akaok negar hadei di sa tukvak labuh ruak, yaom lac hu Đảng, karja,  dom giáo sư, bác sỹ abih hatai iek ruak, anek taco dalam sang abih hatai mong iek, min kayua thun umo glaong, pren yếu, ong palang lahik mon 20h10', harei 22/4/2019 di sang Công vụ, 5A, phố Hoàng Diệu, Thành phố Hà Nội. Lễ sirah, Lễ Truy điệu, Lễ An táng ong Lê Đức Anh hu brei thau hadei.

# Harei ni (23/4), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc pal akaok nyaom biai hu angan "Patagok bruk mbeik drei tame dunya sami samar, hadah krah, siam lagaih kayua patagok samar song khang kavap". Nyaom biai mong iek veik bruk peih ngak sarak 22, mbang XI di mintri Chính trị song Sarak 06 di Ban Chấp hành Trung ương mbang XII ka jalan  đối ngoại, kham merat ba drei tame dunya di tong abih gah. Taphia di nan, dom tham luận di nyaom biai hu pataom tame jalan ngak ka bruk ba drei tame dunya dalam tuk vak anak tal tui jalan sami samar,hadah krah, siam lagaih. Hu mbaok dalam nyaom biai hu dom mintri, dom gah Trung ương pagam tal, dom kapul nyaom dunya song 63 tỉnh, ban hu mbaok tame ginum biai tapak. 

# Harei kabroi (22/4), di Pasak Điện lực Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 Peih prong hu pagam tame lưới điện negar mbang akaok meti,  dahlau jang tukvak ba tabiak 71 harei. Dự án sang mac Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 peih prong kayua Tập đoàn Điện lực Việt Nam ngak po đầu tư ngan haong labaih 23.900 tỷ đồng. Tổng Công ty Phát điện 3 nan lac jabat tư vấn khik iek dự án, hu 1 tổ máy ngan haong công suất 600 MW. Ini lac sa dalam dom dự án prong di Raja-ei daok dalam quy hoạch Tổng sơ đồ Quy hoạch điện 7 piah pabak  điện samar drah ka dom tỉnh bal gah Meraong.

# Dom harei ni di grauk labik dalam negar pandiak bhang dui at, abih di nyu nan lac di ban  raya.HCM song dom tỉnh gah merong negar ngak ka uranaih tame sang iek ruak biak rilo. Dom uranaih rilo meng njauk dom ruak viêm jalan suah yava, rối loạn tiêu hóa. Sang iek ruak Nhi đồng 2 tui kuhria yaok harei hu labaih 100 uranaih tame sang iek ruak kayua langik pandiak. Uranaih iek ruak ngoại trú meng 5000 tal 5.500 dalam sa bilan mai ni. Dom bác sĩ brei thau, tuk vak ni, dom ruak tangin takai cambuai, pandiak tabiak drah jeng mboh hu. Meyah uranaih mboh pandiak, patuh rilo, aik chraoh gam gam dalam 2-3 harei , njauk ba nao iek ruak jip.

# Jala pandiak harei 22/4, Phòng Cảnh sát pacang, caga tội phạm gah môi trường Công an Tây Ninh pambuak bruk haong dom jabat pambuak pagam tal nao pasang iek  labik ngak aia menyum tinh khiết Kiên Nhẫn kayua ong Đỗ Trung Kiên (42 thun, daok di ấp Bến, xã An Thạnh, huyện Bến Cầu) ngak po. Di tuk pasang iek, labik nan daok ngak aia menyum đóng bình. Kapul pasang iek mong mboh labik ini oh khik hu haci hacih. Ong Kiên oh hu harak gar ginup điều kiện vệ sinh an toàn pandap mbang menyum. Kapul pasang iek hu mek 3 mẫu aia payua nao ka jabat chức năng piah dut iek. Tuk hu kết quả ye langyah njauk tui adat hukum.

Khaw tin dunya:

# Cảnh sát Ấn Độ bahrau brei thau, hu takik di abih 7 urang metai song 10 urang karei njauk rambuac dalam bruk juak kateik gauk rah tabiak di var  lễ hu peih ngak di sa kandi agama Hin-đu daok di bang Ta-min Na-đu (Tamil Nadu) gah merong negar ni. Bruk juak kateik gauk rah tabiak kayua yaok ribau menuac meriak gauk tuk sa linh mục peih bruk brei jien xu dalam var lễ hu peih ngakyau sa binah di lễ hội Chi-thi-ra Pua-na-mi (Chithira Pournami) yaok thun, di kandi Ka-ru-pa-xa-mi(Karuppasamy) di palei Mu-thi-am-pa-lay-am (Muthiampalayam)". Dom urang njauk rambuac samar hu ba tal cơ sở y tế jiak di abih piah iek ruak. Thủ tướng Ấn Độ Na-rên-đra Mô-đi (Narendra Modi) brei thau hatai pandik harao anak bruk nan. Urang jakar Ấn Độ brei thau lac dong jien ka dom boh sang hu urang metai song njauk rambuac dalam bruk ni. 

# Harei kabroi 22/4, di pabah mbang negar bal Poi Pet, Campuchia, Thủ tướng Campuchia Hun Sen saong Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan O-cha hu dang tabiak peih ngak lễ pambuak pagam jalan pasei di dua taneh aia. Thủ tướng dua negar hu mong iek bruk mbaoh tangin tame harak sanya bruk ngak haong gauk di jalan pasei dua negar saong bruk jao brei sa akaok radaih diesel ka gah Campuchia piah pandar ka dịch vụ jalan pasei tapen negar. Jalan pasei di Campuchia saong Thái Lan hu pambuak pagam di pabah mbang negar bal Poi Pet, Campuchia saong tỉnh Sa Kaeo di Thái Lan. Hadei di pambuak pagam, jalan pasei hu ba mbuan laghaih ka bruk nao mai di bhap bani, rik daong patagok bruk pambuak gauk ngak mbang kinh tế di dua negar. Ini jeng lac sa binah di dự án hành lang kinh tế gah meraong Tiểu vùng kraong Mekong.

# Bruk ngak lac makna ngak ka labaih 2,7 triệu urang metai yaok thun. Ni lac pathau khan bahrau hu Gah ngak bruk dunya (ILO) brei thau. Labaih 370 triệu menuac jeng gaok dom bruk gah pren yava kayua bruk ngak di urang nan. gah ngak bruk dunya khan lac, căng thẳng pambuak tal bruk ngak samu song  tần suất di dom janih ruak oh njom mbak , dom ruak tuần hoàn, hô hấp dalam nan hu ung thư di urang ngak.  ILO ndom lac bruk prong abih ka bruk samu gauk di bruk ngak song rai duik, khik caga pren yava rup pabhap song hatai sahaneng di urang ngak. Pren yava siam ba mai kein lagaih glong dalam bruk ngak./.

Trang tin chiều ngày 23/4

(Biên soạn Aí Nghiêm)

       # Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã từ trần vào hồi 20 giờ 10 phút, ngày hôm qua (22.4). Theo tin từ Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, đồng chí Lê Đức Anh, sinh năm 1920, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước sau một thời gian lâm bệnh, mặc dù được Đảng, Nhà nước, tập thể các giáo sư, bác sỹ tận tình cứu chữa, gia đình hết lòng chăm sóc, nhưng do tuổi cao sức yếu, Đồng chí đã từ trần vào hồi 20h10', ngày 22/4/2019 tại nhà Công vụ, số 5A, phố Hoàng Diệu, Thành phố Hà Nội. Lễ Viếng, Lễ Truy điệu, Lễ An táng đồng chí Lê Đức Anh sẽ được thông báo sau.

# Hôm nay (23/4), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị với chủ đề "Tăng cường hội nhập quốc tế chủ động, sáng tạo, hiệu quả vì phát triển nhanh và bền vững". Hội nghị nhìn lại quá trình triển khai Nghị quyết 22, khóa XI của Bộ Chính trị và Nghị quyết 06 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về đường lối đối ngoại chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện. Bên cạnh đó, các tham luận tại hội nghị sẽ tập trung vào định hướng, kiến nghị về hội nhập quốc tế trong giai đoạn sắp tới với tinh thần chủ động, sáng tạo, hiệu quả. Tham gia hội nghị có các Bộ, ban ngành Trung ương liên quan, các tổ chức quốc tế và 63 tỉnh, thành phố dự hội nghị trực tuyến.

# Hôm qua (22/4), tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 Mở rộng đã hòa lưới điện quốc gia lần đầu thành công, vượt tiến độ 71 ngày so với kế hoạch ban đầu. Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 4 Mở rộng do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư với hơn 23.900 tỷ đồng. Tổng Công ty Phát điện 3 là đơn vị tư vấn quản lý dự án, bao gồm 1 tổ máy với công suất 600 MW. Đây là một trong những dự án trọng điểm của Chính phủ nằm trong quy hoạch Tổng sơ đồ Quy hoạch điện 7 để đáp ứng cung cấp điện cấp bách cho các tỉnh khu vực phía Nam.

# Những ngày này trên khắp cả nước nắng nóng kéo dài, nhất là tại TP.HCM và các tỉnh thành phía Nam đã khiến số lượng trẻ nhập viện gia tăng đột biến. Phần lớn trẻ mắc các bệnh như viêm đường hô hấp, rối loạn tiêu hóa. Bệnh viện Nhi đồng 2 trung bình mỗi ngày, tiếp nhận hơn 100 bệnh nhân nhập viện do nắng nóng. Số ca điều trị ngoại trú khoảng 5000 đến 5.500 trong vòng 1 tháng trở lại đây. Các bác sĩ cảnh báo, thời điểm này, các bệnh tay chân miệng, sốt xuất huyết cũng bắt đầu xuất hiện. Nếu trẻ có các dấu hiệu sốt, ho nhiều, tiêu chảy liên tục trong khoảng 2-3 ngày, cần đưa trẻ đi khám ngay.

# Trưa 22/4, Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường Công an Tây Ninh phối hợp các đơn vị liên quan bất ngờ kiểm tra cơ sở sản xuất nước uống tinh khiết Kiên Nhẫn do ông Đỗ Trung Kiên (42 tuổi, ngụ ấp Bến, xã An Thạnh, huyện Bến Cầu) làm chủ. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở đang hoạt động sản xuất nước uống đóng bình. Đoàn kiểm tra ghi nhận nơi đây không đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Ông Kiên không có giấy đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm. Đoàn kiểm tra tiến hành lấy 3 mẫu nước gửi cơ quan chức năng để phân tích, kiểm nghiệm. Khi có kết quả sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.

# Tin thế giới:

# Cảnh sát Ấn Độ vừa thông báo, ít nhất 7 người thiệt mạng và 10 người khác bị thương trong một vụ giẫm đạp xảy ra tại buổi lễ được tổ chức tại một đền thờ đạo Hin-đu ở bang bang Ta-min Na-đu (Tamil Nadu) miền Nam nước này. Vụ giẫm đạp xảy ra do hàng trăm người chen lấn khi một vị linh mục bắt đầu phát tiền xu trong buổi lễ được tổ chức như một phần của lễ hội Chi-thi-ra Pua-na-mi (Chithira Pournami) hàng năm, tại ngôi đền Ka-ru-pa-xa-mi (Karuppasamy) ở làng Mu-thi-am-pa-lay-am (Muthiampalayam)". Những người bị thương đã nhanh chóng được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để điều trị. Thủ tướng Ấn Độ Na-rên-đra Mô-đi (Narendra Modi) ngay lập tức bày tỏ đau buồn trước thảm kịch này. Giới chức trách Ấn Độ cũng đã thông báo hỗ trợ bằng tiền mặt cho các gia đình có người thiệt mạng và bị thương trong vụ việc đáng tiếc này.

        # Hôm qua 22/4, tại cửa khẩu thành phố Poi Pet, Campuchia, Thủ tướng Campuchia Hun Sen và Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan O-cha đã cùng chủ trì lễ kết nối đường sắt giữa hai nước. Thủ tướng hai nước đã chứng kiến lễ ký thỏa thuận hoạt động chung đường sắt giữa hai nước và việc bàn giao một đầu tàu diesel cho phía Campuchia để sử dụng cho dịch vụ đường sắt xuyên biên giới. Đường sắt của Campuchia và Thái Lan được kết nối tại cửa khẩu thành phố Poi Pet, Campuchia và tỉnh Sa Kaeo của Thái Lan. Sau khi kết nối, tuyến đường sắt sẽ tạo thuận lợi cho việc đi lại của người dân, cũng như góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai nước. Đây cũng là một phần của dự án hành lang kinh tế phía nam Tiểu vùng sông Mekong.

# Công việc là nguyên nhân khiến hơn 2,7 triệu người tử vong mỗi năm. Đây là báo cáo mới được Tổ chức Lao động Quốc quốc tế (ILO) công bố. Hơn 370 triệu người cùng cũng gặp các vấn đề sức khỏe do tính chất việc làm của họ. ILO cảnh báo, căng thẳng liên quan đến công việc tỉ lệ thuận với tần suất xuất hiện các bệnh không lây nhiễm, các bệnh về tuần hoàn, hô hấp và cả ung thư ở người lao động.  ILO nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đảm bảo sức khỏe thể chất và tinh thần của người lao động. Sức khỏe tốt mang lại hiệu quả cao hơn trong công việc./.