(Jasi saong Hani Pha lang tapa sap Cam)

# Page ini (24/4), pak Hà Nội, Ủy ban Pháp luật di Quốc hội peih mbang nyaom ka 18 pang langyah saong taong yaom dom dự án Hukum. Di mbang nyaom ini, Bộ Xây dựng langyah ka asal kadha “Bruk peih ngak adat hukum gah khik iek jien bảo trì sang chung cư urak ini, dom tavak tave, cuang kandah saong jalan peih taleih”; Akaok Bộ Tư pháp, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Raja-ei saong dom bộ, ngành hu pambuak pagam tal asal kadha “Bruk taong yaom saong bruk taduan mek, langyah ý kiến dalam pasiam dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết pok tagok Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội”. Ndom ka bruk padang ngak adat hukum, di mbang nyaom ini, Ủy ban Pháp luật meda hu taong yaom dự án Hukum pasiam veik, pabak dom paka di Hukum Kinh doanh bảo hiểm saong Hukum Sở hữu trí tuệ. Ủy ban Pháp luật jeng hu taong yaom 3 harak pathau khan ka Đề án di Raja-ei. Nan lac, bruk padang bal sit Dầu Giây dalam huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai; bruk padang bal Hiệp Phước dalam huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai. 

# Pagam tal bruk bleik saleik  điểm thi dalam mbang pakacah THPT pakat negar thun 2018, Mintri pato megru brei thau: hadei di tuk chấm veik hu  108 thí sinh di Sơn La song Hòa Bình njauk trun điểm. Dom thí sinh ni bac di 26 sang bac, di rilo khối ngành karei gauk. Dom sang bac di khối Công an nhân dân brei padeih bac tong abih dom thí sinh nan. Ngan song dom sang bac di  khối dân sự, urak ni dok 12 thí sinh daok tui bac. Tui TS Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục khảo thí song Kiểm định chất lượng pato pakai Đại học di mintri pato megru, tuk hu kết quả puac di abih, meyah thí sinh halei mboh ngak suan dalam mbang pakacah njauk brei padeih pakacah THPT pakat negar 2019 song njauk langyah tui adat hukum tui tanut ngak suan di drei. 

# Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn hu panuac lac: di Việt Nam, sản lượng alak, bia saong pandap menyum hu cồn karei hu ngak tabiak dak harei dak rilo tapa dom thun, dalam tuk nan dunya daok brei patrun. Pandar alak, bia nan lac makna  ba tal labaih 30 janih ruak oh njaom mbak saong lac makna di jaik 200 janih ruak kik karei, saong jeng hu dak tame talei ka klau dalam dom makna ba tal metai lahik samar saong jaoh jo angaok dunya. Urak ini, di rilo labik, bruk pandar rilo alak, bia ngak ka rai diuk di rilo baoh sang laik tame kan kandah. Rilo urang njauk dom janih ruak kayua menyum rilo alak ba tal kinh tế kan kandah saong ngak brei patagok baoh sang kathaot gilac veik.

# Peih ngak sarak  nyaom roya mbang ka X di Đảng bộ tỉnh Đồng Nai, tuk vak 2015 – 2020, 3 thun tapa, bruk patagok kinh tế di Đồng Nai tui kuhria hu 8,03% yaok thun; jien duah hu di sa urang di thun 2018 lacjiak 4.500 USD; công nghiệp, dịch vụ, ngak nong hu tagok samar; bruk kinh tế hu salih bahrau, thun 2018 gah công nghiệp – padang ngak hu 60%, dịch vụ 32%, ngak nong 8%. Bruk patruh eik patrun kathaot, padang ngak palei pala bahrau, khik ramik an sinh xã hội hu sangka jhul pakhang, boh sang kathaot thun 2018 di  tỉnh Đồng Nai trun dok 0,32%.  

# Melam ini (24/4), UNESCO hu pok bằng công nhận Bài chòi lac Inem krung ilamo phi vật thể di manuac sia pak mblang bein Đồng Mỹ, tỉnh Quảng Bình. Harei pataom dom klup kapul Bài chòi tỉnh Quảng Bình mbang ka I thun 2019 jeng hu peih tabiak di mblang bein phường Đồng Mỹ. Nghệ thuat Bài chòi di dom tỉnh Trung Bộ negar drei nan lac janih ilamu meng kan, hu bruk pambuak di alat ragam, thơ ca, diễn xuất, hội họa saong văn học. Bài chòi mboh rilo daok hu khik tapa jalan ndom cambuai meng rai ini tapa rai diah. 

Khaw tin dunya: 

# Jabat Hàng không song Vũ trụ Mỹ bahrau duah mboh sa hành tinh praong nde boh taneh, dok di langiu  hệ ia harei. Hành tinh hu angan ieu lac HD 21749c hu duah mboh meng camin viễn vọng pasang iek langiu hành tinh (TESS) di NASA. Hành tinh ni dok atah di boh taneh 52 thun ia harei song tui kuhria nyu praong 89% duk saong boh taneh. Sa thun angaok hành tinh ni dui atah oh ka tal  8 harei boh taneh. Dom urang roh duah kuhria lac nhiệt độ langiu mbaok di nyu tagok tal 427oC.Mong iek bahrau di abih lac hành tinh ka 10 bo TESS hu duah mboh, min nyu lac  hành tinh akaok meti  praong dreih yau boh taneh.

# Harei kabroi (23/4), Ixraen hu panuac kakei lac bhap bani daok padeih padei di pulao kaoh Si-nai di Ai Cập njauk panduan nao chip, kayua mbuan hu khủng bố. Panuac kakei dahlau ini kayua Cục Chống khủng bố di Ixraen brei thau dom tuk hadei di tuk kapul IS brei thau dang gah lakuk dom mbang taong bom bahrau ini di Srilanca, ngak taskik abih 321 urang metai. Pulao kaoh Si-nai nan lac labik daok di kapul  khủng bố di Ai Cập, dalam nan nguy hiểm abih nan lac kapul nyaom Karja Si-nai, nan lac dhar di IS pak Ai Cập. Tui jabat khik iek dom mblang kapal haok di Ixraen, jaik 40 ribau urang Ixraen hu mai tal dom  khu padeih padei tapen tasik do Si-nai dalam mbang lễ Quá hải di urang Do Thái dui atah sa adit, meng harei 19/4, saong tui kuhria hu 45 ribau urang karei mai tal ini dalam dom harei anak tal.

# Harei 23/4, Malawi lac negar akaok meti di châu Phi peih bruk klauk iek  Mosquirix – sa janih  vaccine pacang ruak pandiak dom bahrau. Gah Y tế dunya (WHO) brei thau: tui kuhria, labaih 360.000 uranaih di Malawi, Ghana song  Kenya hu klauk dalam  mbang klauk iek – tui kuhria hu dui atah tal thun 2022. Ni jeng hu mong lac  mbang klauk vaccine  pacang ruak pandiak dom prong abih di dunya kuhria  meng dahlau mai./.

Trang tin chiều ngày 24/4 

(Biên soạn Aí Nghiêm)

# Sáng nay (24/4), tại Hà Nội, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 18 nghe Giải trình và thẩm tra một số dự án Luật. Tại phiên họp này, Bộ Xây dựng giải trình về nội dung “Việc thực hiện pháp luật về quản lý phí bảo trì nhà chung cư hiện nay, những vướng mắc, bất cập và giải pháp tháo gỡ”;  Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng- Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ và một số bộ, ngành có liên quan về nội dung “Công tác thẩm định và việc tiếp thu, giải trình ý kiến trong chỉnh lý, hoàn thiên dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội”. Về công tác xây dựng luật pháp, tại phiên họp này, Ủy ban Pháp luật sẽ thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Sở hữu trí tuệ. Ủy ban Pháp luật cũng sẽ thẩm tra 3 Tờ trình về Đề án của Chính phủ. Đó là, về việc thành lập thị trấn Dầu Giây thuộc huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai; Về việc thành lập thị trấn Hiệp Phước thuộc huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.

# Liên quan vụ gian lận điểm thi trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, sau khi chấm thẩm định đã có 108 thí sinh tại Sơn La và Hòa Bình bị giảm điểm. Những thí sinh này học tại 26 trường, thuộc nhiều khối ngành khác nhau. Các trường thuộc khối Công an nhân dân đã buộc thôi học toàn bộ các thí sinh liên quan. Đối với các trường thuộc khối dân sự, hiện vẫn còn 12 thí sinh theo học. Theo TS Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục Đại học thuộc Bộ Giáo dục và đào tạo, khi có kết quả điều tra cuối cùng, nếu thí sinh nào được chứng minh có sai phạm trong gian lận thi cử sẽ bị tước quyền thi THPT quốc gia 2019 và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật tùy vào mức độ sai phạm.

# Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cảnh báo: tại Việt Nam, sản lượng rượu, bia và đồ uống có cồn khác được sản xuất gia tăng nhanh qua các năm, trong khi thế giới đang giảm dần. Sử dụng rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp của hơn 30 loại bệnh không lây nhiễm và là nguyên nhân của gần 200 loại bệnh tật khác nhau, và cũng được xếp vào hàng thứ ba trong số các nguyên nhân dẫn đến tử vong sớm và tàn tật trên thế giới.  Hiện nay, tại nhiều vùng, tình trạng lạm dụng rượu, bia khiến đời sống nhiều gia đình lâm vào cảnh rất khó khăn. Nhiều người bị các loại bệnh do uống nhiều rượu dẫn đến kinh tế bị khánh kiệt và làm gia tăng tỷ lệ tái nghèo.

# Thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai, nhiệm kỳ 2015 – 2020, 3 năm qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế Đồng Nai đạt bình quân 8,03% mỗi năm; thu nhập bình quân đầu người năm 2018 đạt gần 4.500 USD; công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp, đều có bước phát triển nhanh; cơ cấu kinh tế tiếp tục có bước chuyển biến tích cực, năm 2018 khu vực công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng 60%, dịch vụ 32%, nông nghiệp 8%. Công tác xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an sinh xã hội được quan tâm đẩy mạnh; tỷ lệ hộ nghèo năm 2018 của tỉnh Đồng Nai giảm xuống còn 0,32%.  

# Tối nay (24/4), UNESCO sẽ trao bằng công nhận Bài chòi là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại tại công viên phường Đồng Mỹ, tỉnh Quảng Bình. Liên hoan các câu lạc bộ Bài chòi tỉnh Quảng Bình lần thứ I năm 2019 cũng sẽ diễn ra tại công viên phường Đồng Mỹ.  Nghệ thuật Bài chòi ở các tỉnh Trung Bộ nước ta là loại hình nghệ thuật truyền thống, có sự kết hợp giữa âm nhạc, thơ ca, diễn xuất, hội họa và văn học. Nghệ thuật bài chòi chủ yếu được lưu giữ qua phương pháp truyền miệng từ đời này qua đời khác.

# Tin thế giới:

# Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ vừa phát hiện một hành tinh có kích thước giống Trái đất, nằm ở ngoài hệ Mặt Trời. Hành tinh có tên gọi HD 21749c được tìm thấy bởi kính viễn vọng khảo sát ngoại hành tinh (TESS) của NASA. Hành tinh này nằm cách Trái đất 52 năm ánh sáng và ước tính có kích thước khoảng 89% so với Trái đất. Một năm trên hành tinh này kéo dài chưa đến 8 ngày Trái đất. Các nhà nghiên cứu ước tính nhiệt độ bề mặt của nó lên tới 427oC.Quan sát mới nhất này là hành tinh thứ 10 mà TESS đã phát hiện, nhưng nó là hành tinh đầu tiên có khả năng gần Trái đất về kích thước tổng thể.

# Hôm qua (23/4), Ixraen cảnh báo công dân đang nghỉ mát ở bán đảo Si-nai của Ai Cập nên rời đi ngay lập tức, vì các mối đe dọa khủng bố. Cảnh báo chính thức do Cục Chống khủng bố của Ixraen công bố vài giờ sau khi nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS tuyên bố đứng đằng sau các vụ đánh bom mới đây ở Srilanca, làm ít nhất 321 người thiệt mạng.  Bán đảo Si-nai là sào huyệt của một số nhóm khủng bố ở Ai Cập, trong đó nguy hiểm nhất là nhóm Nhà nước Si-nai, tức chi nhánh của IS ở Ai Cập. Theo cơ quan quản lý các sân bay của Ixraen, khoảng 40 nghìn người Ixraen đã đến các khu nghỉ dưỡng ven biển của Si-nai trong kỳ lễ Quá hải của người Do Thái kéo dài 1 tuần, từ ngày 19/4, và dự kiến có 45 nghìn người khác đến đây trong vài ngày tới.

# Ngày 23/4, Malawi là quốc gia đầu tiên tại châu Phi bắt đầu tiến hành đợt tiêm chủng thử nghiệm Mosquirix - một loại vaccine phòng bệnh sốt rét hoàn toàn mới. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết: theo kế hoạch, khoảng 360.000 trẻ em tại Malawi, Ghana và Kenya sẽ được tiêm chủng trong chiến dịch tiêm thử nghiệm - dự kiến sẽ kéo dài đến năm 2022. Đây cũng được xem là đợt tiêm chủng vaccine  phòng bệnh sốt rét lớn nhất trên thế giới từ trước tới nay./.