(Jasi saong Musa lang tapa sap Cam)

# Harei 28/3, di Hà Nội, Duk Thương mại saong Công nghiệp Việt Nam gam haong Jabat patagok dunya Hoa Kỳ (USAID) hu brei thau bhian thun ka Chỉ số pren meriak gauk pakat ( PCI) thun 2018. Tui harak khan brei thau ini, dang akaok bảng xếp hạng PCI 2018 nan lac Quảng Ninh ngan haong 70,36 điểm angaok thang điểm 100. Patui nan lac Đồng Tháp (70,19 điểm), Long An (68,09 điểm), Bến Tre (67,67 điểm). Dom tỉnh, bal patui veik dalam nyaom 10 tỉnh, bal dang akaok nan lac Đà Nẵng, Bình Dương, Quảng Nam, Vĩnh Long, Hà Nội saong TP. Hồ Chí Minh.

# Mesup harei 28/3, mBan khik ramik hacih sa-at pandap mbang hu nao pasang iek mô hình darak meng kan ngak iek bruk hacih sa-at pandap mbang camereip abih di ban raya HCM. Darak khik kajap hacih sa-at pandap mbang lac darak khik kajap bruk haci hacih pandap mbang menyum ka bhap binin,  taong abih pandap jeng thau hu asal di nyu meng halei mai.  Mô hình ini hu peih ngak meng bilan 2/2019, meyah jak jeng meda hu pambak praong piah yaok quận, huyện dalam ban raya jeng hu darak khik kajap bruk hacih sa-at pandap mbang. Tal urak ini, dom quận, huyện hu padang angan darak ngak iek bruk khik kajap hacih sa-at pandap mbang menyum dalam quận huyện di drei saong peih tabiak ngak dalam thun 2019.

# Tukvak jaik di ini, dalam tỉnh Gia Lai gam gam rah tabiak 2 mbang khuah sang di urang bangsa takik kayua chập nguồn điện. Piah paglaong akaok saneng ka bhap bani dalam tỉnh, saong khik hu siam mekre tuk pandar điện dalam bilan thu, Công ty Điện lực Gia Lai karei haong bhap bani pandar cầu chì, công tơ, thiết bị điện njauk haong công suất điện dalam sang; talei điện hu chất lượng piah tải ginup dòng tải điện. Langiu di nan, ngan haong dom baoh sang pandar dom janih pandap yau bàn là, bếp điện, quạt tuk panar njauk padam nguồn điện chip. Meyah hu điều kiện, dom thiết bị điện caong khin hu hệ thống brei trun taneh haluk.

# Harei 28/3, Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hu tabiak harak khởi tố Trương Thị Tâm Lý, ndih tapui thun 1991, daok di huyện Đất Đỏ, tỉnh BRVT kayua khik piah ma túy suan hukum. Pak labik nan, tapa pasang iek, gah chức năng duah mboh gac 19 pok  ni-lông sambo patih hu hàn sre dua gah akaok, gah dalam hu janih kết tinh jangaih oh hu sambo màu saong 2 phone tangin. Tap tangi sua, Trương Thị Tâm Lý khan brei thau taong abih bruk ngak suan di drei. Urak ini, gah chức năng daok ngak harak ba hồ sơ vụ án saong Trương Thị Tâm Lý ka Công an huyện Đất Đỏ piah duah thau, ngak brei cambaih laih bruk nan.

# Melam 27/3, đội Cảnh sát giao thông An Sương dalam phòng Cảnh sát Giao thông Jalan kabak – jalan pasei pambuak haong lực lượng Tuần tra 363 di Công an TP.HCM duah mboh 1 sruh radaih bán tải medhil lac di labik canah pak An Sương, Quận 12 nan ye peih ngak bruk pasang iek. Lực lượng hu mbaok di nan hu duah mboh angaok sruh radaih nan hu pajeng sa lượng biak prong ma tuý. Jeng dalam chuyên án ini, mentri Công an jeng hu cakak klaih 2 akaok pagam di jalan talei ma túy  ini di Hà Tĩnh saong Quảng Bình, pataom khik labaih 500kg ma túy patau, tapahia di nan pambuak haong jabat Hải quan saong Cảnh sát Philippines cap khik jang 276kg ma túy hu pajeng ba meng jalan tasik meng Việt Nam tapa pabah lamnge di Philipipines. Taong abih số lượng tang vật cap mek hu labaih 1 tấn ma túy patau, cap khik 18 urang pambuak pagam tal kayua Wu Hesan, quốc tịch Trung Quốc pal kaok.

Khaw tin dunya:

6# Meng 260 phiếu pachreih tui saong labaih 56 phiếu cagar veik, Nghị viện châu Âu  hu ba gauk buh phiếu brei tapa hukum oh brei pandar di Âu dom janih pandap nhựa pandar sa mbang bloh yau nding njuk, to, katrei saong samlei pasar tanye, daok mboh bak di dom tasik praong. Hukum ini dahlau di nan hu phê chuẩn hadei di bruk ginum biai di dom taneh ia dalam khối saong meda hu ba tabiak ngak tui di thun 2021.

7 # Taong abih 13 urang angaok sruh kapal haok dalam bol lin pal phao krong Ca-dắc-xtan (Kazakhstan) laik di harei 27/3 metai abih. Tổng thống Ca-dắc-xtan (Tô-cay-ép) Tokayev hu brei thau ka thong tin angaok nan saong payua panuac klah rabha duh hatai tal baoh sang dom urang njauk bala ini angaok blah tuýt-tơ (Twitter) di drei oh suai hadei di nan. Urak ini mentri Quốc phòng saong mentri Nội vụ Ca-dắc-xtan daok peih bruk pasang iek, duah thau ka makna saong bruk sruh kapal haok nan njauk bala.

#Kuhria tal puac thun 2018, yaok urang Trung Quốc meda ngak po labaih 5 thẻ gilang pariak kayua dak harei dak hu rilo menuac salih tapa giao dịch oh pandar jien mbaok. Gilang pariak bhap bini Trung Quốc brei thau, kuhria tal puac thun 2018, dom thẻ gilang pariak urak ini tagok tal 7,6 tỷ thẻ, tagok 13,51% dut saong thun 2017. Dalam dom thẻ ngân hàng daok hu pandar, dom thẻ ghi nợ tagok 13,2% dut saong tukvak ini thun dahlau, samu 6,91 tỷ thẻ./.

Trang tin chiều ngày 28/3/19

( Biên soạn: Hanipha- Duyệt Ái Nghiêm)

# Ngày 28/3, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng cơ Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã công bố Báo cáo thường niên Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh ( PCI) năm 2018. Theo Báo cáo này, dẫn đầu bảng xếp hạng PCI 2018 là Quảng Ninh với 70,36 điểm trên thang điểm 100. Kế đến là Đồng Tháp (70,19 điểm), Long An (68,09 điểm), Bến Tre (67,67 điểm). Các tỉnh, thành phố tiếp theo trong nhóm 10 tỉnh, thành phố đứng đầu bảo gồm Đà Nẵng, Bình Dương, Quảng Nam, Vĩnh Long, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.
    

# Sáng 28/3, Ban Quản lý an toàn thực phẩm  đã tiến hành khảo sát mô hình chợ truyền thống thí điểm an toàn thực phẩm đầu tiên của TP. HCM. Chợ đảm bảo an toàn thực phẩm là mô hình chợ nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho người dân, đảm bảo tất cả các hàng hoá được truy xuất nguồn gốc. Mô hình này được triển khai từ tháng 2/2019, nếu thành công sẽ được nhân rộng để mỗi quận, huyện trên địa bàn thành phố đều có chợ đảm bảo an toàn thực phẩm. Đến nay các quận, huyện đã lập danh sách chợ xây dựng mô hình thí điểm bảo đảm an toàn thực phẩm trên địa bàn và tổ chức thực hiện trong năm 2019.

# Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Gia Lai liên tiếp xảy ra 2 vụ cháy nhà của người dân tộc thiểu số do chập nguồn điện.  Để nâng cao nhận thức cho người dân trên địa bàn, về đảm bảo an toàn khi sử dụng điện trong mùa khô, Công ty Điện lực Gia Lai khuyến cáo người dân sử dụng cầu chì, công tơ, thiết bị điện phù hợp với công suất điện trong nhà; đảm bảo dây điện đảm bảo chất lượng để tải đủ dòng tải điện. Ngoài ra, với các hộ sử dụng các thiết bị như bàn là, bếp điện, quạt khi dùng xong phải tắt nguồn điện ngay. Nếu có điều kiện, các thiết bị điện cần có hệ thống tiếp đất.

# Ngày 28/3, Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu  tiến hành hoàn chỉnh hồ sơ và ra quyết định khởi tố Trương Thị Tâm Lý, sinh năm 1991, ngụ huyện Đất Đỏ, tỉnh BRVT về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy . Tại hiện trường, qua khám xét, lực lượng chức năng thu giữ thêm 19 gói ni-lông màu trắng được hàn kín hai đầu, bên trong có chứa dạng kết tinh trong suốt không màu và 2 điện thoại di động. Qua đấu tranh khai thác, đối tượng Trương Thị Tâm Lý khai nhận toàn bộ hành vi phạm pháp của mình.Hiện lực lượng chức năng đang tiến hành các thủ tục bàn giao hồ sơ vụ án và Trương Thị Tâm Lý cho Công an huyện Đất Đỏ tiếp tục điều tra xác minh làm rõ vụ việc.

# Tối 27/3, đội Cảnh sát giao thông An Sương thuộc phòng Cảnh sát Giao thông Đường bộ - Đường sắt phối hợp cùng lực lượng Tuần tra 363 của Công an TP.HCM phát hiện 1 xe bán tải nghi vấn tại khu vực ngã tư An Sương, Quận 12 nên tiến hành chặn kiểm tra. Lực lượng tại hiện trường đã phát hiện trên xe bán tải chứa lượng rất lớn ma tuý. Cũng trong chuyên án này, Bộ Công an cũng đã chặt đứt 2 mắt xích của đường dây ma túy này tại Hà Tĩnh và Quảng Bình, thu giữ hơn 500kg ma túy đá, đồng thời phối hợp với cơ quan Hải quan và Cảnh sát Philippines thu giữ thêm 276kg ma túy được vận chuyền bằng đường biển từ Việt Nam qua cảng ở Philipipines. Tổng số lượng tang vật thu giữ hơn 1 tấn ma túy đá, bắt giữ 18 đối tượng liên quan do Wu Hesan, quốc tịch Trung Quốc cầm đầu.

Tiếp theo là một số tin thế giới:

# Với 260 phiếu thuận trên 56 phiếu chống, Nghị viện châu Âu  đã đồng loạt bỏ phiếu thông qua luật cấm sử dụng trên toàn châu Âu các sản phẩm nhựa dùng một lần như ống hút, dao kéo và bông ngoáy tai, vốn đang ngập tràn tại các đại dương. Bộ luật này trước đó đã được phê chuẩn sau cuộc đàm phán giữa các nước thành viên trong khối và sẽ có hiệu lực vào năm 2021.

# Tất cả 13 người trên  máy bay thuộc Lực lượng vũ trang Ca-dắc-xtan (Kazakhstan) bị rơi ngày 27/3 đã thiệt mạng. Tổng thống Ca-dắc-xtan (Tô-cay-ép) Tokayev đã xác nhận thông tin trên và gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân trên trang tuýt-tơ (Twitter) của mình không lâu sau đó. Hiện Bộ Quốc phòng và Bộ Nội vụ Ca-dắc-xtan đang tiến hành điều tra nguyên nhân và tình huống chiếc máy bay gặp nạn.
        

#Tính đến cuối năm 2018, mỗi người dân Trung Quốc sở hữu trung bình hơn 5 thẻ ngân hàng do ngày càng nhiều người chuyển sang thực hiện giao dịch không dùng tiền mặt. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho biết, tính đến cuối năm 2018, số thẻ ngân hàng hiện hành đã lên tới 7,6 tỷ thẻ, tăng 13,51% so với năm 2017. Trong số các thẻ ngân hàng đang được lưu hành, số lượng thẻ ghi nợ tăng 13,2% so với cùng kỳ, đạt 6,91 tỷ thẻ./.