Urang kamei Dao bhong parang main sap doh bangsa
Lũng Tỳ lac palei dok di bhum atah bayah , biak kan kandah di xã Lương Thông, huyện Thông Nông, hu labaih 95% rahra lac bangsa Dao. Urang Dao bhong pak ni dok khik hu biak rilo ilamu gheih mekre, meng sap ndom, khan aow, adat cambat tanarakum tal dom lagu doh bhap bini meng kan. Tapa thun bilan ngan saong rilo tuk trun tagok, tal urak ni dom lagu doh Coóng Dung di urang Dao xã Lương Thông daok hu khik ramik tapa rilo rairah.
(một đoạn hát…)
Mik va song tong abih gauk bahrau pang sa lagu doh Coóng Dung di urang Dao. Dom mbang pataom gauk daoh di dom nghệ nhân doh Coóng Dung urak ni biak takik hu. Min, hatai takre di urang Dao Đỏ ngan song lagu Coóng Dung jeng dok. Tok mehit lagu Coóng Dung ye urang taha, urag ranaih, likei, kamei dalam palei oh thei ieu thei jeng ba gauk nao pang. Muk Triệu Thị Diết, palei Lũng Tỳ, xã Lương Thông, damen lac: saman di khol hulin bhian doh tuk tagok puh atau nao ndam likhah. Urak ni, urang doh takik jang dahlau ye. Biak lavik, hulin meng hu pang veik lagu doh Coóng Dung. Adei Triệu Thị Chảng, palei Lũng Tỳ, xã Lương Thông brei thau:” Rai ranaih di khol adei urak ni bhian doh nhạc trẻ jang, takik hu pang saong oh thau doh Coóng Dung. Min, yaok mbang pang doh Coóng Dung lac khol adei mboh biak hadah mbaok meta. Hadei di ni, adei pasram doh piah khik ramik ilamu di bangsa ”.
Lagu doh bhap bini di urang Dao hu biak rilo ngan saong 2 janih: Daoh pamơrơ bhap bini dalam rai duik yaok harei song janih hu daoh dalam tuk ngak dom adat cambat tanarakun. Coóng Dung lac lagu doh yau puac ariya. Gam song dom lagu karei yau Páo Dung, Pá Dung, Tồ Dung di urang Dao, asal kadha doh Coóng Dung lac brei thau hatai sahneng, bruk meyut meyau, anit ranam gauk , thau dhar phor amaik ame, ong muk, ong kei, takre ngak bruk, ranam palei negar …... Panuac doh bhian tui janih ariya thất ngôn tứ tuyệt, hu lagam lagu, ndung bak thaot binguk gheih mekre, dui pachreih menuac urang, meda lac kayua dom urang doh paneh tabiak, daoh nao mai biak gheih, atau kayua urang taha naih gheih, hu ilamu dalam palei paneh tabiak ka urang doh. Dua bruk nan jeng lac panuac daoh tabiak meng hatai pachreih, paneh tabiak pak di labik, oh hu kuhria caga dahlau. Dom mbang doh nao mai Coóng Dung jeng lac tuk piah ka likei dam, kamei dara taom gaok gauk, duah thau gauk blaoh anit ranam gauk, jeng diuk jeng pasang.
Tui dom urang taha dalam palei , dahlau deih tok taom gauk lac doh nao mai song gauk. Urak ni, lagu Coóng Dung tok hu mbaok song parang main dalam dom harei rija roya, harei pataom puk palei, xã…Nghệ nhân Triệu Dào Siểu, xã Lương Thông, huyện Thông Nông, tỉnh Cao Bằng brei thau: Lagu doh bangsa Dao urak ni jeng dok min daok mbuan si lahik nao, biak takik urang thau doh song paneh panuac doh, kayua panuac di dom kadha doh Coóng Dung bac biak kan, bhian takik panuac rilo asal kadha, brei thau cambaih ka ilamu bangsa. Rilo urang daok ranaih tuk pasram doh Coóng Dung tok thau daoh bo oh thau langyah panuac.
Yaom lac rai duik dok rilo kan kandah, min urang bangsa Dao bhong di palei Lũng Tỳ, xã Lương Thông, huyện Thông Nông jeng dok chreih chrai dalam bruk ngak mbang ngak huak, mek panuac doh, sap doh piah mai jiak gauk jang, jum pataom gauk, klah rabha gauk piah ba gauk patagok .Dom urang takre doh Coóng Dung dalam tuk vak tapa biak kham merat rik dong khik ramik ilamu meng kan di bangsa Dao brei ka rairah harei hadei. Tapa nan, rik dong khik ramik song patagok ilamu bhap bini dom bangsa Việt Nam./.
Urang lang: Hanipha- 2/5
Viết bình luận