Main bhap bini di urang Chăm Ninh Thuận
Thứ bảy, 00:00, 05/01/2019 hanipha hanipha
# Pathau mik va song tong abih gauk :
Tui duah thau saong duah pataom di tác giả Châu Văn Huynh ye urang Cam hu labaih 100 kadha me-in bhap bini meng kan, hu me-in tui rilo jalan saong hu thưởng phạt. Kadha me-in bhap bini hu 2 janih, ka 1 lac me-in phổ thông, di labik halei jeng me-in hu, daok sa janih tra lac me-in dalam lễ hội. “Kaya Mâ-In” – nan lac kadha me-in bhap bini. Da-a mikva saong taong abih gauk pang kadha vak di Việt Phú, urang vak di rayo sap ndom VN ka dom kadha me-in bhap bini Cam daok di tỉnh Ninh Thuận tapa kadha “Dom bangsa adei sa-ai”:

Tui ong Châu Văn Huynh, Akaok jabat roh duah, duah pataom, Pasak Roh duah Ilamu Cam, tỉnh Ninh Thuận ye kadha me-in bhap bini di urang Cam nyu tabiak meng bruk ngak mbang, pala drak, sản xuất, hu yaom gah sajarah, ilamu, khoa học saong hu patoa veik meng pabah, meng cambuai, hu parang me-in, hu pakacah…

Dom kadha me-in di uraniah Cam biak mbuan, biak đơn giản. Tok hu dom asar randaih, dom gai que, gai jre, baoh kayau, bông cỏ, sruh dum ye dom adei meda hu dom kadha me-in bui sambai.

Kadha me-in bhap bini di urang Cam labik halei, tuk halei jeng meda me-in hu. Meyah kadha me-in diều hâu mek menuk anek, meblah dok,  palao limo pasram sami samar, jum pataom gauk, ye kéo co daong pasram pren khang atau kadha me-in  “padauk pandap” pasram ka akaok sahneng, me-in ô ăn quan, chuyền lại paglaong bruk sahneng kuhria, bruk gheih tangin…

Lingiu di nan, hu biak rilo kadha me-in pambuak pagam haong inem mek ilamu yau ye: kadha klaak pandap pok tangin kakuh, atau kadha me-in meblah tù binh… Gaok mai daok hu kadha me-in pambuak haong dom ma thuật meng kan yau ye kadha me-in mebuk havei atau kadha juak pui.

Sa dalam dom kadha me-in ndung bak tâm linh di urang Cam lac par kalang. Kadha me-in ini pambuak haong dalikan muk kei di but pajaih. Par kalang, kayua ngin khang, kalang klaoh talei dui tui muk kei di but pajiah nan nao. Piah hadar tal muk kei ye but pajaih nan tal harei rija, roya, brei hu drei kalang, piah hadar tal muk kei, gam piah likau siam mekre salamat ka but pajaih. 

Sa kadha me-in karei nan lac đấu vật. Kadha me-in ini tok hu urang Cam peih tabiak tuk hu lễ hội di bhap bini. Lễ bloh lac tal hội vật, dom likei dam yaih khan bruk naih gheih, yaih khan pren yava anak dom kumei dara. Dom kadha me-ini hu peih ngak dalam binah nghi lễ, oh hu me-in tuk oh ka hu chủ lễ brei adat, saong oh hu me-in di labik halei karei lingiu labik lễ hội.

Lingiu dom kadha me-in ndung bak lễ nghi ye hu dom kadha me-in tui adat cambat tanarakun atau mblah tui bruk ngak di yaok puk palei yau ye bruk ngak lan am di palei Bàu Trúc atau bruk menyim di palei Mỹ Nghiệp. Kadha me-in bhap bini hu rik daong ngak jeng hatai khang, rup pabhap khang kadang saong hatai kham merat yam tagok meblah jayah di yaok anek menuac, yaok puk palei saong ngak jeng ilamu di urang Cam./.

hanipha
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)