-Pathau mikva saong grauk yut! Dalam dom urang takre rup cih daning saong nghệ thuật điêu khắc bingu la Khmer di bhum taneran kraong Cửu Long urak ini, njauk ndom tal diuk pasang saai Sơn Sà The saong saai Lâm Phiên, daok di phường 2, ban sit Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng. Yaom lac umo thun daok ranaih, min dua saai hu caik veik yaok ratuh tác phẩm hu cih biak gheih, biak tani tanat di dom baoh baha Khmer atau dom baoh ghe Ngo nduac angaok riyak di harei pataom pakacah ghe Ngo... Urang vak Thạch Hồng hu kadha vak ndom ka diuk pasang ranaih umo hu hatai takre ini tapa kadha “dom bangsa adei saai” harei ini:
-Meng angan je lac urang ngak kheih yaok pluh sruh ghe Ngo meng rilo thun ini mai, diuk pasang saai Sơn Sà The saong saai Lâm Phiên hu dom baha daa mai cih rup cih trang trí bingu la angaok sruh ghe Ngo di drei.
-Dua saai daok si ngak blaoh dom tác phẩm puac abih angaok sruh ghe Ngo di baha Đay Tà Súa daok di ấp Sóc Soài, xã Phú Mỹ, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng, saai Sà The brei thau, taong abih dom sruh ghe Ngo di urang Khmer jeng hu bingu la saong biểu tượng karei. Ngan saong baha Đay Tà Súa lac cih anek kỳ lân di akaok ghe. Ini lac điểm nhấn yau nan ye bruk ruah libik cih habal piah biểu tượng kỳ lân ini tuk pataom tame vah pakacah jeng brei ka urang maong mboh hu yau daok par, plong angaok riyak lac bruk biak praong. Yaok sruh ghe Ngo yau ini, dua diuk pasang saai caik sa adit piah ngak blaoh. Saai Sà The lac: Meyah cih dua urang lac abih jaik sa adit. Rup ghe cih abih jaik 3 lac salah blaoh, meng cih bingu la saong trang trí sambo màu. Daok akaok ghe lac abih sa harei saong iku ghe jeng yau nan, min dua labik ini lac kan di abih, kayua drei njauk duk habal ka nyu samu gauk di dua gah.\
-Taong yaom ka bingu la kayua diuk pasang saai Sơn Sà The ngak angaok sruh ghe Ngo di baha drei, ông Thạch Hớs, po ghe Ngo baha Đay Ta Súa brei thau hatei takre di drei: Dahlak hu cih biak rilo tác phẩm paje, dahlak mboh biak đa dạng, rilo họa sĩ karei jeng oh naih joi jang saai. Yau nan ye, kol dahlak njauk gauk daa saai mai baha piah cih…Hadei tuk bingu la tagok bloh, kol dahlak biak takre.
-Saai Sơn Sà The daok brei thau lac, ngan saong nghệ thuật cih, meyah tok pambak tame hasit năng khiếu lac oh ka ginup bo daok brei hu hatai takre, khin bac megru saong sahneng duah. Saai Sơn Sà The llac nghệ nhân rai ka klau menek tabiak saong praong tagok dalam sa sang hu ilamu takre rup cih daning di dom baha Khmer saong điêu khắc. Tuk bahrau 14 thun, saai Sà The hu ông ngoại lac Lý Nghét (sa nghệ nhân điêu khắc angan je di bhum taneran kraong Cửu Long) saong amaik lac Lý Lệ Sông (jeng lac nghệ nhân tài hoa) pato veik dom kiến thức nghệ thuật meng cơ bản tal paglaong. Meng năng khiếu po brei saong dua plah tangin gheih, glo akaok hadah krah, saai hu jeng urang cih thaot chuyên nghiệp, hu rilo baha Khmer di Sóc Trăng, Bạc Liêu, Trà Vinh daa nao cih dom tác phẩm pambak tui truyền thuyết dalam kinh Phật. Saai Sơn Sà The brei thau Saai hu bac cih meng tuk 8 thun, 14 thun lac cih hu paje, min kayua daok nao bac yau nan ye oh ka nao cih rilo. Akaok mereip cih jeng kan, min meng hu năng khiếu, takre bruk yau nan ye bac cih. Ini jeng lac bruk ngak mengkan di sang.
-Thun 1995 saai Sà The jeng diuk jeng pasang saong saai Lâm Phiên jeng lac anek saih di nghệ nhân Lý Nghét. Pasang ngak bruk điêu khắc, daok diukgah cih thaot angaok daning, saai Sơn Sà The saong saai Lâm Phiên hu pambauk gauk ngak tabiak dom tác phẩm biak gheih. Urak ini, lingiu di bruk ngak dom tác phẩm di baha, saai Phiên daok kham merat khắc họa dom thaot binguk di sang piah duh ka bruk trang trí ka dom baha yau “ nàng tiên chúc phúc”, sư tử v.v. Saai Lâm Phiên brei thau ka hatai takre bruk di drei: Saai takre bruk ini kayua ini lac bruk mengkan di bangsa drei yau nan ye kham merat khik ramik. Dahlau daih drei bac điêu khắc min, hadei ini meng bac cih. Urak ini drei meda điêu khắc hu abih dom hagait bo urang blei caong khin.
-Yaom lac umo thun daok biak ranaih, min dua saai hu caik veik yaok ratuh tác phẩm hu ngak biak gheih, biak tani tanat di dom baoh baha Khmer atau angaok dom sruh ghe Ngo nduac angaok riyak di harei pataom pakacah ghe Ngo-Óc Om Bóc... Meng bruk naih gheih di drei, meng rilo thun tapa, diuk pasang saai Sơn Sà The saong saai Lâm Phiên hu ngak tabiak rilo tác phẩm daok hu khik piah di dom baha Khmer di bhum taneran kraong CL, rik daong khik ramik saong patagok ilimo bangsa Khmer Nam bộ./.
Thúy Linh
Viết bình luận