Tui Cục Y tế Caga dahlau ( Mentri Y tế), ruak meruai ralo meng njaom mbak tapa dom labik kaik, saluah meng ia pabah di athur ruak tapa rup manuac. Hadei di tuk njom tame rup, meyah oh samar klauk vaccine caga meruai, virus meruai nyu nduac rah tui dom talei thần kinh, tame tapak tal hệ thần kinh trung ương meng 12 tal 24 mm yaok harei. Ruak meruai oh tamuh chip, tukvak pa-auk ruak meng 30 tal 90 harei, hu tuk nyu dui atah tal 1 thun. Laka dak trak, dak jaik dom akaok talei thần kinh trung ương ye tukvak pa-auk ruak dak takut jang. Daok meyah labik kaik njol, atah di talei thần kinh trung ương, ye tukvak pa-auk ruak atah jang.
Ruak meruai hu dua janih: Ruak gila chip saong ruak metai rup pabhap
- Ruak gila, hadei di tuk njom virus, meyah oh klauk jru vaccine caga ruak meruai samar drah, urang ruak meda pandiak glong, pandik akaok, glaih glar, bran tê saong pandik labik laka. Tuk virus njom tame glo akok, urang ruak oh ndih hu, huac ia harei, huac sap khang, huac hangin, jhak sahnak, sre ia pabah, trun darah, sup malup akaok sahneng, dui rak, baoh hatai padeih megei. Urang ruak metai hadei di sa adit kuhria meng harei tamuh ruak.
- Ruak metai rup pabhap takik mboh jang, ruak ini ngak metai abih rup pabhap, saw kadau jalan me-ik, aih, paran tangin, takai. Urang ruak metai chip meyah ruak pambak tal labik suak yawa. Tuk tamuh ruak, urang ruak jeng daok thau mbiah tal tuk metai.
-Ruak meruai urak ini oh ka hu jru taong ruak, kayua yau nan ye bruk klauk vaccine lac jalan daong ka urang ruak hu salamat. Tuk njauk asaw, meyao kaik atau medil lac drei hu gaok asaw, meyao hu ruak meruai mikva brei ngak tui dom bruk yau ala ini:
- Samar rao labik kaik meng sabon saong ia meng 10 tal 15 minit. Meyah oh hu sabon, meda rao meng ia. Ini lac jalan sơ cứu siam abih piah pacang ruak meruai.
- Labik kaik brei rao hacih meng cồn 70% atau cồn i-ốt, meyah hu.
- Ba urang ruak tame labik y tế jaik abih piah taong ruak dak samar dak siam.
Juai pandar dom janih kích thích luk tame labik laka yau amriak tapung, ia ép atau katak kayau, axit atau kiềm. Oh papaok, tauk jru sir labik laka.
Jalan pacang ruak meruai yau ala ini:
- Tuk asaw meyao ruak brei ba nao am cuh chip piah pacang caga njom mbak ruak tapa athur karei saong njom mbak tapa manuac.
- Brei caik daok karei, tui iek dom drei athur mboh yau ruak meruai, njom ruak meruai.
- Ramik hacih, pametai anek ruak dalam var ro, pandap raong, radaih pajeng athur, labik pandap mbang, khak athur, dom pandap karei hu gaok tame athur ruak.
- Taong abih asaw, meyao khang kajap dalam sruh jit brei kareik veik piah tui iek.
-Brei klauk jru caga ruak ka athur, meyao daok karo kajap dalam labik hu sruh jit ruak, brei am cuh klak dom drei asaw, meyao meyah oh klauk jru.
- Taong abih dom urang njauk asaw, meyao kaik, liah, tau gaok tame brei rao hacih labik laka, iek ruak saong taong ruak caga dahlau; juai taong ruak meng jru phun glai./.
Urang lang: Ai Nghiem – 13/10/2022
Viết bình luận