Tuk ini, di mangaok kalik urang ruak meda hu rilo tanut katal, brah meriah bhong, gaok tuk mai nyu ndaih baoh atau tagok mề đay biak kapal. Ini lac sa dalam dom janih ruak mãn tính meng hanjul tal trak. Kadha urang iek ruak harei ini, kol  dahlak hulin likau yaih khan kadha vak di mangaok mbao Prein yava saong raidiuk, brei thau dom bruk njauk caik hatai tuk viêm kalik dị ứng.

Viêm kalik dị ứng lac sa janih ruak mai meng rilo makna. Dalam nan hu bọ sang, bilau sau, bilau mangiu, bimau saong dom pandap mbang.. meda ba tal dị ứng.

Bruk viêm kalik hu mboh tuk rup pabhap tamuh tabiak histamin biak rilo piah pacang veik haong dom dị nguyên. Urang ruak mboh hu dom janih yau ini:

- Kalik di urang ruak bhong meriah, brah, katal: dom rak darah sit njauk raak praong kayua dom histamin. Tuk ini, di mangaok kalik mboh hu dom tanut sit, kalik kapal saong thu lagu jang. Hu urang ruak mboh kalik thu tapaok tabiak jeng klaih, ngak brei katal, abih di nyu nan lac tuk melam.

- Kalik hu ralo tanut bhong meriah, katal: jaik abih urang njauk viêm kalik dị ứng mboh mangaok kalik tagok rilo tanut bhong, meriah, hu tuk mboh bleit jang dut saong dom labik kalik vil val nan. Nyu ngak brei katal khang saong bhian hu mboh di labik kalik tangin, kalik takai. Hu urang ruak tagok katal bak rup.

- Kalik urang ruak thu lagu, saluah, tapaok: Dị ứng meda ngak brei kalik lahik ia, thu lagu saong saong saluah, tapaok kalik patih.

- Kalik meda sre ia: Urang ruak mboh katal saong bhian girao tuk mboh katal di kalik. Tui nan nyu ngak ka dom tanut bhong meriah hu ia gah dalam pacah tabiak saong sre ia tabiak langiu.

Yaom lac labik katal meda hu di labik halei mangaok rup min viêm kalik dị ứng bhian hu di mangaok plak tangin saong plak takai, di mbaok gah anak kuk kieng, gah likuk akaok takai, saong di mangaok mata takai, takoi tangin, mbaok, takoi soang di cada.

Tuk njauk dị ứng mikva jhui eng drei nao blei jru mai taong ruak, bo brei hu bruk tacei pato saong taong ruak di bác sĩ. Meyah urang njauk ruak trak oh pacang hu meng sa janih jru, urang ruak meda hu bác sĩ brei taong ruak haong rilo janih jru.

Piah pacang plaih dị ứng, mikva njauk pabak ka rup pabhap ginup janih dinh dưỡng. Pabak ginup dom janih dinh dưỡng dalam dom var mbang piah khik ka rup njaom tame ginup saong siam di abih. Abih di nyu nan lac dom janih vitamin, chất xơ, khoáng chất,…hu dalam baoh kayau, njam patam piah baoh kraoh daong pasiam veik tế bào kalik, pasiam veik bruk dị ứng hu siam lagaih.

- Urang hu rup pabhap mbuan njauk dị ứng brei plaih mbang dom pandap mbang mbuan patagok bruk dị ứng yau ye ikan, hadang, kaya tasik, ratak lo, ia tasau limo…, dom pandap mbang ini hu rilo dưỡng chất ka rup pabhap min lac dom pandap mbang mbuan ngak brei dị ứng glaong.

- Manyum rilo ia piah patagok bruk trao đổi chất dalam rup pabhap. Plaih manyum alak mbia, ia manyum hu janih kích thích ngak jhak tal prein yava, patagok bruk dị ứng.

- Rao labik kalik njauk dị ứng biak hacih, plaih caik brei kalik taom gaok haong thur mur, alam langik oh siam. Tuk nao tabiak gah langiu njauk khik ka kalik plaih di njauk ia harei, hangin laar. Oh manei meng ia pandiak lo atau laan  lo.

Dalam tuk taong ruak, mayah kalik mboh dom hagait oh siam njauk pathau khan haong bác sĩ. Oh eng drei salih jalan taong ruak ngak ka viêm kalik nyu trak damak saong biến chứng.

Viêm kalik dị ứng lac ruak kalik bhian rahtabiak, piah taong ruak, urang ruak njauk nao tal bác sĩ piah iek ruak saong brei thau cambaih janih viêm kalik. Urang ruak brei ngak njauk tui dom panuac tacei pato di bác sĩ piah samar pasiam ruak saong pacang caga ruak tamuh gilac veik./.