Sang iek ruak Bạch Mai hu taduan raok dom anek saih hu bruk prein yava tâm thần oh siam kayua gaok trak damak meng bruk bac da-a

Tui roh duah hu peih tabiak ngak di sang iek ruak Nhi Trung ương, jaik 56% dom anek saih umo meng 10 tal 19 thun hu bruk sang chấn tâm lý (daok ieu lac stress) tuk mai khám gah prein yava tâm thần. Dalam nan hu 20% lac kayua trak damak meng bruk bac da-a saong labaih 20% kayua gaok trak damak meng bruk dalam sang. Mboh lac, bruk ini rah tabiak rilo jang dalam bilan pakacah, abih di nyu nan lac ngan saong anek saih puac pakat bac, mbuan ba tal trầm cảm, pametai rup eng.

Tui Tiến sĩ Trần Thị Hà An, hu biak rilo anek saih njauk stress kayua pambuak tal bruk pakacah. Pagap yau pakacah học kỳ, pakacah anek saih naih joi, min dom mbang pakacah praong abih ngan saong rai anek saih lac dom mbang pakacah tagok pakat 3 saong mbang pakacah tame Đại học. Kayua yau nan ye, di 2 umo thun ini njauk gaok trak damak di abih, oh lac trak damak meng rup di dom adei, bo daok hu trak damak meng amaik ame ba tagok dom anek. Dua janih nan pagam veik ngak brei dom adei mboh catang glo akaok saong mbuan ba tal srau kadau hatai sahneng, rối loạn tâm thần.

Hu biak rilo kadha piah ka dom amaik ame mboh lac anek bhik di drei njauk stress halei oh. Pagap yau tuk daok la bac, dom adei oh sahneng hu tal bruk bac. Ka 2 lac duh hatai, alah matah, oh daok jia tame rup drei eng. Rilo adei bac biak naih joi min mboh lac drei oh hadar kanal hagait, oh mboh hagait dalam akaok. Tuk dom adei hu dom bruk yau nan, amaik ame njauk sahneng chip tal bruk lac anek di drei hu srau kadau bruk ndih daok halei oh, lah mbang, pandik akaok, pandik cada, phei phit, huac kanda halei oh… Min thei jeng meda hu tuk căng thẳng, meyah hadei di dom harei hu amaik ame, adei sa-ai sangka klah rabha, bo oh mboh cadu ye amaik ame njauk ba anek nao iek ruak.

Piah ka anek saih oh laik tame bruk stress saong trầm cảm, Tiến sĩ Trần Thị Hà An brei thau, amaik ame saong gru pato njauk thau lac: bilan pakacah tok lac bruk stress cấp tính puac abih, kayua yau nan ye, piah pacang plaih dom căng thẳng, dahlau di nan, kol drei njauk caga ka anek hu hatai sahneng khang kadang, pamaong tal bruk bac da-a siam jang, lagaih haong bruk anak meta di anek. Abih di nyu nan lac tal bilan pakacah, amaik ame, gru pato brei plaih atah dom bruk yau ini: Ka 1 lac iek mbang pakacah ini, lac bruk praong di abih saong brei kham merat yam tapa abih janih piah mek hu kết quả bac da-a glaong. Ka 2 lac bac habar ye bac, meyah anek oh khin bac ye jhui kateik greik. Amaik ame njauk pachreih anek, pakacah lac sa bruk puac abih, lac bruk biak praong min oh ba tal taong abih bruk jeng atau oh dalam rai ngak menuac di anek./.

Urang lang: Mousa Phương – 16/06