WHO kuhria mboh lac ruak đậu mùa khỉ meda daok hu rilo urang njauk ruak dalam tukvak anak tal

Tui Gah Y tế dunya, asal di dom urang njauk ruak đậu mùa khỉ cambaih laih yau hadei di ini:

Dom urang mboh yau njauk ruak di yaok umo thun, daok di dom taneh ia ka oh hu ruak đậu mùa khỉ, njauk daih mbaoh oh thau cambaih makna di nyu saong hu sa atau rilo kadha yau hadei di ini meng harei 15/3/2022 yau ye: pandik akaok, pandiak (glaong jang 38,5oC), tagok hạch (brah hạch bạch huyết), pandik rup, pndik ka-ing, glaih glar.

Menuac meda lac mboh yau njauk ruak saong hu sa atau rilo yếu tố dịch tễ yau ye: taom gaok tapak haong urang ruak, taom gaok tapak haong kalik atau njauk saluah kalik, dalam nan hu gam bruk ndih daok haong gauk; gaok dom pandap njauk nerak yau ye khan aw, manieng ndih atau pandap pandar di urang ruak đậu mùa khỉ dalam 21 harei dahlau di tuk hu triệu chứng; dahlau daih hu nao ma-in tal dom taneh ia daok hu ruak đậu mùa khỉ dalam 21 harei dahlau di tuk mboh hu triệu chứng; hu rilo payo ndih daok haong gauk dalam 21 harei dahlau di tuk hu triệu chứng; dut iek darah mboh dương tính haong virus orthopoxvirus (dalam dom urang ka oh hu klauk vacxin pacang caga ruak đậu mùa atau ka oh gaok haong dom janih virus orthopoxvirus karei karei hu thau bloh); hu dom triệu chứng ndem di mangaok nan tal tanut njauk ba tame sang iek ruak.

Dom urang hu brei thau lac medil njauk ruak saong hu dut iek Realtime PCR dương tính haong virus đậu mùa khỉ.

Dom jalan pacang caga ruak di anak meta

Cục Y tế dự phòng ieu kakei dom sở Y tế pataom tame pato tacei, paglaong bruk pasang iek piah mboh dom urang medil njauk ruak pak di dom pabah mbang negar, abih di nyu nan lac dom urang nao mai meng dom taneh ia daok hu jit ruak đậu mùa khỉ (Benin, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Dân chủ Congo, Gabon, Ghana, Bờ Biển Ngà, Liberia, Nigeria, Cộng hòa Congo, Sierra Leone saong Nam Sudan).

Dom labik y tế patagok bruk pasang iek piah mboh dom urang medil lac ruak. Tuk mboh, pathau khan chip brei Sở Y tế thau piah pambuak haong dom Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur piah dut iek, thau lac ruak halei oh.

Taphia di nan, peih bruk khan brei thau, paglaong akaok saneng di bhap bini ka ruak đậu mùa khỉ saong dom jalan pacang caga di anak meta, yau ye: plaih taom gaok jaik haong urang ruak đậu mùa, plaih gaok tapak haong labik laka, jit ia sraik saong dom pandap pandar njauk njom anek ruak; bhian rao tangin meng sabon saong dom janih ia jru pametai anek ruak; pacang cabuai tuk patuk, dhur bhan.

Urang hu dom triệu chứng mboh yau njauk ruak brei khan ka labik y tế thau piah hu tui iek, tacei pato; eng drei brei daok karei saong plaih nidh daok haong diuk atau pasang; urang njauk ruak brei daok karei tal halei thit ruak.

Menuac nao tal dom taneh ia hu jit ruak đậu mùa khỉ njauk plaih taom gaok haong dom athur hu tasau njauk ruak yau ye athur gặm nhấm, athur hu kadung, dom anek kara (metai atau daok diuk) meda hu virus đậu mùa khỉ, jhui mbang atau taom gaok jaik haong athur glai, oh mbang ralaow athur ka oh hu ngak tathak atau mbang dom pandap ngak meng athur njauk ruak./.

Urang lang: Thu Thảo – 09/06