Đậu mùa khỉ lac ruak njaom mbak meng menuac tapa menuac kayua taom gaok jaik, dalam nan hu gam bruk ndih daok haong gauk.

Hadei di tuk njaom virus đậu mùa khỉ, tukvak pa-auk ruak meng 6 tal 13 harei, min meng 5 tal 21 harei meng mboh hu dom kadha di ruak. Urang ruak oh mboh hu hagait karei saong oh hu prein pambak ruak.

- Di tukvak bahrau tamuh ruak: Meng 1 tal 5 harei, urang ruak mboh pandiak saong tagok baoh ia abih rup. Gam haong nan, urang ruak meda mboh pandik akaok, glaih glar, sru la-an, pandik tarakaong, pandik cơ. Virus meda mbak tapa urang karei meng tukvak ini.

- Di tukvak tamuh ruah: Mboh hu dom baoh ia angaok kalik, rilo di angaok mbaok, dalam palak tangin, palak takai , di cambuai, meta, labik aih, me-ik.

Ruak đậu mùa tuk tagok baoh ia camereip abih mboh harao, ndaong tagok, ndaih baoh ia, hu laneh, hu kakah thu saong meda caik veik inem laka.

- Di tukvak siam veik: Dom kadha di ruak meda dui atah meng 2 tal 4 adit blaoh thit eng. Min dom laka jeng daok caik veik dom inem oh siam di kalik.

Dom menuac njauk medil lac njauk ruak đậu mùa khỉ: Lac menuac hu sa atau rilo bruk yau ini: Dalam 21 harei dahlau di tuk tamuh ruak, hu taom gaok haong urang ruak, meng gaok gauk tapak rup haong rup, atau taom gaok tapa pandap yau ye khan ao, labik ndih, pandap pandar.. di urang ruak. Urang dahlau di nan hu nao ravang me-in tal dom taneh ia daok hu ruak đậu mùa khỉ dalam 21 harei dahlau di tuk tamuh ruak; Dom menuac ruak medil lac njauk ruak đậu mùa khỉ.

Tuk medil lac njauk ruak đậu mùa khỉ, urang ruak njauk daok karei saong khik hacih sa-at labik daok, sang danaok. Dom urang ilamu duah thau saong mboh lac, menuac hu dom kadha di ruak đậu mùa khỉ meda trun dom triệu chứng dalam 2 tal 4 adit, meda thit ruak eng. Min meyah oh patuah njauk njaom ruak ye brei nao iek ruak saong pandar jru tui tacei pato di bác sĩ.

Jit ruak đậu mùa khỉ oh lac sa anek ruak bahrau nan ye hu dom janih vaccine hu ba tame tut angan piah klauk pacang di yaok menuac cambaih laih. Min Gah Y tế dunya WHO oh ba tabiak panuac kakei tuk pandar vaccine piah klauk ka yaok menuac, yaok urang.

Bruk tamuh tabiak dom kadha di ruak đậu mùa khỉ tuk camereip meda ngak brei laka, sanam kalik di urang ruak. Min meyah samar mboh, samar thau saong hu dom jalan pacang caga tui tacei pato meng Mintri Y tế saong Gah Y tế Dunya WHO meda daong ka rahra khik siam prein yava ka rup drei, ka gauk gar dalam sang saong ka abih menuac sia. Mintri Y tế brei thau lac, urak ini oh ka hu jru taong ruak đậu mùa khỉ. Klauk vắc-xin đậu mùa meda pacang caga ruak đậu mùa khỉ, min bruk pacang caga ruak di vắc-xin đậu mùa nyu trun prein tui tukvak./.