Pandap manyum hu saradang daok hu ieu lac ia giải khát, lac janih ia manyum hu buh veik saradang atau dom janih ngak yamen karei yau ye siro fructozo glaong, saradang sucrose, ia baoh karuac aik,… taphia di nan daok hu soda, cola, jru pabak prein yava, ia kruac aih, pandap manyum tuk pahat rup...jeng hu brei thau lac janih ia hu saradang.
Pandap manyum hu saradang, yaom lac pandap ngak yamen meng saradang atau janih ngak yamen nhân tạo (lac saradang hóa học) jeng ngak ka drei pachreih hamu mbang dom pandap mbang yamen, hu rilo carbohydrate saong ngak ka drei mboh lipa jang, oh mboh trei. Mikva pandar rilo ia manyum hu saradang meda ba tal dom janih ruak yau ye labaih kilo, ruak ma-ik saradang, halak mbang pagei, ruak tai baoh.
Piah patakik dom uranaih labaih kilo, mamek, tui PGS.TS Trương Tuyết Mai, Phó Akaok Viện Dinh dưỡng Quốc gia kakei lac, uranaih meng umo 2 tal 18 thun, patakik dom saradang pandar trun mala 25g yaok harei saong njauk patakik oh tapa 235 ml ia manyum hu saradang yaok adit.
Tui panuac ieu kakei di WHO dom saradang dalam pandap mbang di yaok urang njauk hu meblah oh tapa 10% saong njauk trun bier mala 5% năng lượng dalam sa harei piah hu dom kein lagaih patagok veik ka prein yava samu mala 25-50 g saradang tự do yaok harei ngan haong urang praong thun saong mala 12-25g saradang yaok harei ngan haong uranaih.
Abih di nyu nan lac, tui PGS.TS Trương Tuyết Mai brei thau lac, uranaih mala umo 2 thun oh njauk mbang atau manyum dom pandap halei bo hu buh veik saradang.
Piah patakik bruk pandar dom janih pandap ia hu saradang, mikva njauk ngak dom bruk hadei di ini:
- Njauk manyum ia, ia kalaok, ce oh hu saradang salih ka dom janih ia yamen.
- Patakik pandar dom pandap mbang hu rilo saradang tự do yau ye dom janih saradang hu ngak meng tự nhiên (saradang nâu, saradang tinh luyện, saradang lakhun…) saong ia manyum hu saradang (dalam nan hu ia yamen, ce saong cà phê hoà tan…), ahar yamen, mứt, si rô…
- Patakik buh veik saradang tame dom pandap mbang tuk ngak saong di dom pandap daok mbang.
- Oh buh veik saradang tame ia ce, café atau yaok pandap manyum karei.
jang saong trun bier jang.
- Mbang baoh karuac that takik yamen salih ka dom pandap mbang hu saradang, pilih ruah dom baoh karuac that salih ka baoh karuac hu bluh thu.
- Puac cambaih bi-ar tauk tagok ka dinh dưỡng, pilih ruah dom pandap mbang hu saradang takik jang.
- Oh buh veik saradang tame pandap mbang, ia manyum ka ranaih sit./.
Viết bình luận