Mikva khik ramik bruk mbang huak, ndih daok, pasram pahat rup pabhap

Ruak tagok darah bhian oh hu hagait brei thau lac ruak nan ye rilo menuac oh caik hatai, oh tui njauk bruk taong ruak ba tal rilo biến chứng kan kandah ka prein yava.

Sa dalam dom makna ba tal bruk urang ruak tagok darah dak harei dak hu rilo jang urang daok ranaih lac kayua jalan diukrai, bruk mbang huak, ndih daok oh njauk ba tal mbuan njauk ruak, yau ye: bhian randap mbang mbak, mbang rilo pandap mbang samar, menyum rilo mbia alak, takik pahat pasram rup pabhap, lamek labaih kilo, bhian duh hatai, stress.… Tui nan ruak tagok darah dak harei dak tagok saong rilo urang daok ranaih samar njauk ruak.

Ruak tagok darah bhian oh hu hagait brei thau lac ruak. Nguy hiểm jang, hu tal 90% urang ruak oh hu makna ba tal ruak. Di urang ranaih umo, kayua oh sahneng tal nan ye rilo menuac tok thau lac ruak tuk nao “khám sức khỏe tổng quát” atau trak damak jang lac tuk mboh hu dom biến chứng mbuan ngak brei metai yau nhồi máu cơ tim, đột quỵ…

Rilo menuac njauk đột quỵ, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não bo dahlau di nan prein yava daok biak siam, makna rilo meng lac kayua biến chứng di ruak tagok darah ba mai. Langiu di nan, tagok darah daok ba tal rilo biến chứng karei yau: brah praong cơ tim, suy tim, tabiak darah di meta, hu daruai dalam meta, meta maong oh cambaih, suy thận atau dom ruak động mạch chủ… Ini lac dom biến chứng trak damak, rilo urang metai samar drah meyah oh hu cấp cứu chip.

Jalan siam di abih piah samar thau lac ruak nan lac mikva njauk nao “khám sức khỏe định kỳ”. Yaok urang jeng meda thau lac tagok darah halei oh meng bruk eng drei duk darah atau nao tal dom labik y tế jaik di abih. Tok hu 1 dalam 2 trị số lac: huyết áp tâm thu (gah angaok) meng 140mmHg tagok, huyết áp tâm trương (gah ala) meng 90mmHg tagok ye hu maong lac tagok darah.

Hadei di tuk mboh lac tagok darah atau hu dom triệu chứng yau: hồi hộp, cada megei khang, pandik akaok yaok mesup tuk ndih tagok..., njauk nao tal bac sĩ piah hu chẩn đoán saong taong ruak. Abih di nyu lac, dom menuac bhian mbang mbak, takik pahat pasram rup pabhap, menyum rilo alak mbia, stress gam gam, praong thun saong sang hu menuac njauk ruak tagok darah…ye njauk nao khám sức khỏe định kỳ.

Piah hu siam lagaih dalam bruk taong ruak tagok darah, urang ruak brei thau ka tagok darah piah pambuak bruk siam haong bác sĩ dalam tuk taong ruak. Bruk taong ruak, mikva brei tui njauk bruk pandar jru saong khik ramik bruk mbang huak, ndih daok, pasram pahat rup pabhap. Urang ruak brei ngak njauk meng trun hu bruk mbuan ba tal dom biến chứng. Brei thau dom bruk mbuan ba tal kan kandah di tagok darah saong hu jalan tah klaak dom bruk mbuan ba tal dak samar dak siam. Brei hu bruk mbang huak lagaih, pasram pahat rup pabhap gam gam saong khám sức khỏe định kỳ piah plaih njauk ruak tagok darah./.

Urang lang: M. Phương – 25/08