RUAK LAO DAK HAREI DAK HU RILO DI URANG RANAIH
Thứ năm, 03:00, 16/02/2023 Urang lang: M.Phuong Urang lang: M.Phuong
VOV4.VOV.VN - Dahlau daih, ruak lao bhian mboh di dom urang umo labaih 50 thun, min urak ini, ruak ini dak harei dak hu mboh di dom urang ranaih. Njauk duh hatai di abih lac ruak lao rah tabiak dalam joa kandang nan ye biak lavik meng thau lac ruak.

Sa-ai L.T.T. (umo 28 thun, daok di huyện Hóc Môn, TPHCM) njauk pandik tarakaong nan ye eng drei nao blei jru mai menyum. Min hadei di jaik 1 bilan sa-ai menyum jru kháng sinh, mboh lac dom mbang patuk oh cadu hagait. Tabiak veik tiem jru, urang pablei di tiem jru lac sa-ai njauk pandik tarakaong hu asar, nao cuh meng abih. Tuk mboh patuk dak harei dak rilo jang, abih di nyu lac di tuk melam, gam haong pandik cada, kan suak yava, mbang huak takik…, sa-ai T. meng nao tal sang iek ruak saong tapa nan meng thau lac sa-ai njauk ruak lao.

Tui BS-CKII Trần Nhật Quang, Phaok phòng Kế hoạch tổng hợp, Sang iek ruak Phạm Ngọc Thạch, dom urang daok ranaih njauk ruak lao yau sa-ai T. oh daok lac takik mboh bo dak harei dak tagok rilo. Dom urang njauk ruak lao hu taong ruak di Sang iek ruak ini dalam thun 2022 lac 315.032 urang, dalam nan, urang ruak umo meng 15-44 daok di dom labik langiu TPHCM tagok biak rilo duk haong dom thun dahlau. Sang iek ruak jeng hu mboh doom urang ruak lao meng umo oh ka tal 1 thun tal 4 thun dalam thun 2021 lac 94 urang, thun 2022 lac 120 urang. Kuhria abih tih dalam thun 2022, hu labaih 7.000 urang ranaih njauk ruak lao.

TS-BS Nguyễn Hữu Lân, Yam ndok Sang iek ruak Phạm Ngọc Thạch brei thau, lao lac ruak njom mbak biak nguy hiểm min takik hu caik hatai sangka.  Ruak bhian dui atah dalam joa kandang saong biak lavik meng thau lac ruak. Meng tuk hu ruak tal tuk metai nyu mbak tapa biak rilo menuac karei. Tuk njaom tame dalam rup, vi trùng lao tui jalan darah bạch huyết nao daok, cakrok tagok, ngak brei ruak camereip di abih lac phổi, blaoh tal dom labik karei dalam rup menuac ruak. Yaom lac vi trùng lao tok daok di sa labik halei nan, min meda ngak ka abih rup pandiak tagok, glaih glar, takik mbang, lavang, trun kilo, kalik hijao, kurang darah, khin glaoh ta-ok … Jalan njaom mbak bhian lac tapa thur mur dalam không khí, tapa suak yava, kayua ia pabah, labar prah tabiak tuk urang ruak patuk, dhung phal, taom gaok ndom biai haong urang daok jaik taphia.

Ndom ka bruk chẩn đoán ruak lao, TS-BS Nguyễn Hữu Lân brei thau, meng tuk hu jalan ngak praong di taneh ia brei halang duah lao, bruk chẩn đoán saong halang duah ruak lao hu mbuan lagaih jang. Abih di nyu nan lac, meng jamriak dut iek Gene Xpert, dalam 2 mon lac thau cambaih. Meng jamriak dut iek Gene Xpert brei thau lac hu vi khuẩn lao atau oh, hu rilo atau takik vi khuẩn, saong vi khuẩn hu prein pacang jru halei oh piah hu jalan taong ruak ka nyu lagaih. Langiu di nan, bruk halang duah dahlau (abih di nyu lac hu dom radaih pajeng jamriak thaot X-quang nao tal puk palei, kapul urang pambuak bruk, urang y tế nao tal yaok sang, da-a yaok urang tabiak sang ilamu atau bilai y tế piah dut iek bo oh cang nao atah) hu daong ka bruk halang duah hu siam lagaih jang duk haong dahlau daih. Meng nan, daong ka dom urang njauk ruak lao thit ruak hu khik di tanut labaih 90% ngan saong urang ruak bahrau, jaik 70% ngan saong urang ruak lao pacang hu jru pandar phác đồ suai lavik, saong 80% ngan saong urang ruak lao pacang hu jru pandar phác đồ katut panak.

Urang halei jeng meda njauk ruak lao, kayua yau nan ye bhap bini mboh patuk dui atah labaih 2 adit (patuk thu, patuk hu labar, patuk tabiak darah) lac meda njauk ruak lao. Langiu di nan, dom bruk karei meda gaok, yau ye: trun kilo samar, takik mbang, glaih glar, pandiak hasit tuk biar harei, tabiak ia hauk tuk melam, pandik cada, hu tuk kan suak yava… Tuk nan, bhap bini njauk nao tal labik y tế chuyên khoa piah iek saong taong ruak njauk tui jalan di danak dak pacang lao pakat negar, khik kajap tui jalan DOST (lac hóa trị liệu takik harei hu pasang iek).

Tui dom chuyên gia y tế, urang njauk ruak lao brei hu daok karei di sang dalam bilik karei, cuk pataih pacang mbaok tuk taom gaok menuac dalam sang saong puk paga. Urang njauk ruak lao brei hu taong ruak tal labik tal dhua piah patrun meneing bruk njaom mbak. Meyah mboh medil lac rup njauk ruak lao, bhap bini njauk nao iek ruak samar drah piah hu taong ruak njauk tukvak./.

Urang lang: M.Phuong

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)