Jeng bhian randap, yaok biar harei 19 yaok bilan, dom adei saai kamei palei Phước Thuận, xã Phú Tân, huyện Châu Thành patom gauk di sang sinh hoạt cộng đồng. Angaok tangin dom adei saai pan tui bao hareik, kadung hareik piah pablei ve chai. Amuk Sơn Thị Ương, urang dalam kapul urang kamei palei Phước Thuận brei thau:
“Meng harei tame kalup kapul, lin mai sang , lin ramik sang danaok hacih saat , patom mek hareik tal bilan ba nao pablei. Hu dom ribau đồng ye drei buh tame ka ginup 10 ribau brei tame quỹ. Bloh yaok bilan drei patom tame hu 20 ribau đồng.
Tui amuk Triệu thị Vui, akaok dhar kapul urang kamei palei Phước Thuận, dom janih hareik vô cơ yau klaok ia yamen, klaoh sabon racho akaok atau dom candaih nhôm, nhựa pandar bloh meda pablei ve chai hu, adei saai patom veik, mek caik sa labik. Jien pablei hu meng hareik ni, hu patom phun xoay vòng atau caik tame pabui haluk patak patom.
“Adei saai lac urang bangsa takik . Meng tuk tame kalup kapul tal ni, adei saai thau paglong hatai sahaneng, bilan halei nao họp jeng hu pataom hareik pablei mek jien. Hareik halei pablei oh hu, adei saai cuh klaak di sang.
Yaom lac bahrau hu padang tabiak meng sa thun ni mai, min kalup kapul “patom mek hareik vô cơ piah padang kadung jien” di kapul Liên hiệp urang kamei palei Phước Thuận ngak hu kein laba. Urak ni bruk pataom mek hareik vô cơ piah pablei hu adei saai pachreih tui, dong khik ramik vệ sinh môi trường di bhum palei pala . Amuk Châu Hồng Hoa, Akaok kapul Liên hiệp urang kamei huyện Châu Thành brei thau:
“ Hadei di sa thun peih ngak, mboh hu kein laba meng bruk ni. Ka sa lac dom saai thau khik ramik hacih sa-at vil val labik daok. Ka 2 lac dom saai thau jum pataom gauk, dong ba gauk tapa jien pablei hareik brei ka dom saai kan kandah. Anak tal huyện meda pambak prong yaok palei sa kalup kapul di 6 xã dok veik.
“Hacih sang, saat ging, hacih jalan” lac bruk bo kapul Liên hiệp urang kamei tỉnh Sóc Trăng peih tabiak “ngak ka hareik tabiak jeng jien ”. Bruk ni hu ngak iek camereip di huyện Mỹ Xuyên di thun 2012 ngan saong 4 kalup kapul urang kamei hu mbaok. Lavik lavik harei, kein laba song siam lagaih di bruk nan nyu dui pachreih rilo urang kamei hu mbaok tame. Thau hu bruk kanyah jak di kadung ni-lông, rilo saai patom mek, xử lý hareik song pablei hareik mek jien caik pabui huluk patak patom . Urakni, kalup kapul hu pambak prong tabiak dalam tỉnh
Tapa 5 thun, bruk ni hu peih ngak prong dalam ngan song rilo angan ieu karei di gauk, yau ye: Kalup kapul “ Urang kamei ngak ka hareik tabiak jeng jien” kalup kapul “urang kamei ndom oh song kadung ni lông”, Kalup kapul “patom mek hareik vô cơ padang kadung jien”... Meng jalan ngak ni, Kapul Liên hiệp urang kamei tỉnh Sóc Trăng hu pablah tame bruk di Hội, dom bruk jak ba, đề án song pabak ilamu ka bruk khik ramik môi trường lagaih song biến đổi khí hậu biak siam lagaih. Amuk Nguyễn Thị Mỹ Loan, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp urang kamei tỉnh Sóc Trăng brei thau: Sa bruk ngak biak sit min ba mai makna prong. Makna prong prong ka sa lac môi trường hajao siam, mbiah tal urak ni rilo adei saai kamei mboh hareik ye patom mek. Taphia di nan lac dong ka bruk padang ngak palei pala bahrau gah môi trường, pasiam jalan mbak puk palei. Nyu oh padeih di bruk patak pataom hu jien atau ngak saat môi trường bo nyu dok ngak ka akaok sahaneng di bhap bini dak harei dak glong.
Thun 2014, bruk “ngak ka hareik tabiak jeng jien” di kapul urang kamei tỉnh Sóc Trăng hu ba tabiak pathau khan dalam Diễn đàn yaok thun bhum Duyên hải mbang ka III di Campuchia song Thái Lan kayua kapul Bảo tồn thiên nhiên dunya peih ngak. Ni jeng lac bruk piah ka Kapul Liên hiệp urang kamei tỉnh pambak prong, patagok jalan ngak ni. Gam song labaih 2.000 kapul “dak padang boh sang "5 oh, 3 saat”, bruk “ngak ka hareik tabiak jeng jien” daok dong ngak brei salih bahrau hatai sahaneng di bhap bini ka bruk khik ramik môi trường, dong patrun patakik harom hareik di bhum palei pala./.
Viết bình luận