Nắc chr’hoong da ding k’coong mơ 72% nắc manuýh Cơ Tu, cóh pazêng c’moo ahay, Đông Giang, tỉnh Quảng Nam bhrợ têng liêm gít pa bhlâng bh’rợ zư lêy rau chr’nắp pr’hay văn hoá cóh vel đông, ting t’ngay t’bil lơi rau j’niêng cr’bưn cắh liêm crêê cóh chr’hoong… T’ruíh: Xơợng p’rá xa nay cóh Gươl bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zớc chêếc n’năl bh’nơơn bh’rợ zư lêy lâng pa dưr văn hoá âng vel đông đhị chr’hoong Đông Giang cóh bha ar xrặ âng Tấn Sỹ, CTV Đài p’rá VN.

 Tân tung da dặ la liêm pr’hay âng apêê pân juýh pân đil, xa nul chr’va chr’đhô  âng chiing ch’gâr cóh crâng k’coong, bhr’ươl bhrợ bh’noóch, p’rá prá pr’ma nắc xay p’cắh rau t’béch g’lăng âng apêê t’coóh bhươl, trưởng cr’noon… nắc đợ rau buôn pa bhlâng ng’bơơn lêy cóh pazêng chu bhrợ têng bhiệc bhan truyền thống âng đhanuôr Cơ Tu cóh chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.

Cắh muy cóh bhiệc bhan, nắc cóh nâu cơy, apêê ađhi a moó Cơ Tu ắt t’taanh, đợ n’đoóh a doóh vêy ta taanh bhrợ la liêm nhâm tơợ tr’pang têy t’béch… công buôn pa bhlâng ng’bơơn lêy cóh pazêng bhươl cr’noon âng chr’hoong Đông Giang. Nâu đoo nắc bh’nơơn bh’rợ âng rau t’bhlâng cóh bấc c’moo ahay âng chính quyền vel đông lâng đhanuôr cóh bh’rợ bhrợ têng liêm choom âng Nghị quyết số 27 âng chr’hoong Đông Giang ooy bh’rợ bhrợ pa dưr rau chr’nắp pr’hay văn hoá âng acoon manuýh Cơ Tu cóh chr’hoong. T’coóh Đinh Thái Long – Cán bộ đhêy hưu chr’hoong Đông Giang prá:

Ahêê zư lêy, pa dưr văn hoá phi vật thể cơnh tân tung da dặ, bhrợ bh’noóch, prá pr’ma rau đêếc nắc pazêng rau xa nay bh’rợ pa dưr rau la liêm pr’hay văn hoá la lay âng đhanuôr Cơ Tu cóh đêếc vêy bh’rợ taanh n’đoóh a doóh âng đhanuôr Cơ Tu.

Cóh 5 c’moo bhrợ têng nghị quyết đại hội Đảng bộ chr’hoong g’lúh 17, Đông Giang ơy pa dưr rau chr’nắp âng apêê t’coóh bhươl, trưởng cr’noon manuýh vêy uy tín, k’rong pazum c’rơ âng ta đhâm c’mor ting xay bhrợ, rau chr’nắp bhlâng nắc bhrợ t’váih c’bhúh n’đhưưng n’toong p’niên Cơ Tu đoọng bhrợ t’váih rau chr’va cóh bhươl cr’noon. Đươi vêy cơnh đêếc, bh’rợ bhrợ pa dưr pazêng bhiệc bhan truyền thống âng đhanuôr Cơ Tu cơnh: bhrợ zr’ziêng, cha ha roo t’mêê, bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê, bhrợ têng Gươl… nắc k’đơơng bấc đhanuôr ting xay bhrợ. Nâu đoo công nắc bh’rợ liêm choom đoọng t’bil lơi rau j’niêng cr’bưn cắh liêm crêê cóh pr’ắt tr’mông âng đhanuôr Cơ Tu cóh Đông Giang. Pr’căn Đinh Thị Ngơi- Phó Chủ tịch UBND chr’val Sông Kôn, chr’hoong Đông Giang prá:

Cóh 5 c’moo ahay, ooy tr’xăl âng c’năl văn hoá âng đhanuôr Cơ Tu đhị chr’val Sông Kôn tr’nơớp nắc ooy bh’rợ pa liêm pa crêê pr’ắt tr’mông, pr’ắt bh’rợ, t’bil lơi rau j’niêng cr’bưn cắh liêm crêê âng đhanuôr tước nâu cơy nắc vêy ta xay bhrợ liêm choom.

T’coóh Ngô Văn Hùng- Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Quảng Nam prá:

Đh’rứah lâng bh’rợ zư lêy văn hoá cóh đâu nắc bhrợ k’rơ bh’rợ t’bil lơi rau j’niêng cr’bưn cắh liêm crêê, ooy nghị quyết âng đảng bộ bêl đêếc ahay nắc vêy đợ xa nay ooy văn hoá, acoon manuýh, pa xiêr đharứt, rau đêếc nắc vêy ta lêy nắc rau liêm choom âng chr’hoong lâng pazêng pr’học vêy ta pa chô đoọng ha hêê cóh pa dưr chr’hoong cóh pazêng t’ngay c’xêê ha y.

Đoọng t’bhlâng zư lêy lâng pa dưr văn hoá Cơ Tu, đhị Đại hội Đảng bộ chr’hoong g’lúh 18, Ban chấp hành Đảng bộ chr’hoong Đông Giang ơy xay bhrợ bấc Nghị quyết chr’nắp, cóh đêếc, lêy văn hoá Cơ Tu nắc bhrợ pr’đơợ đoọng pa dưr kinh tế, t’bhlâng pa xiêr đợ pr’loọng đông đharứt âng chr’hoong dzợ mơ 10%, 100% chr’val, thị trấn bhrợ têng bh’rợ văn hoá truyền thống Cơ Tu, zư lêy lâng pa dưr tân tung da dặ, pa dưr bh’rợ n’năl chữ xrặ, bhrợ bh’noóch, prá pr’ma ooy bh’rợ pa choom công cơnh lướt mọt đhậu ooy apêê ta đhâm c’mor Cơ Tu.

Lâng rau t’bhlâng âng Đảng bộ lâng đhanuôr Đông Giang, rau liêm pr’hay văn hoá Cơ Tu nắc ting t’ngay dưr váih, ting chrooi đoọng pa dưr pr’ắt tr’mông kinh tế - xã hội âng đhanuôr Cơ Tu ting t’ngay vêy ta ha dưr dal lấh mơ./.

ĐÔNG GIANG VỚI NGHỊ QUYẾT BẢO TỒNVĂN HÓA TỘC NGƯỜI CƠ TU

                                                                                                        (CTV Tấn Sỹ gửi Cơ Tu)

Là huyện miền núi với 72% là người Cơ Tu, những năm qua, Đông Giang, tỉnh Quảng Nam rất chú trọng công tác bảo tồn bản sắc văn hóa bản địa, từng bước đẩy lùi hũ tục lạc hậu, bài trừ mê tín dị đoan trên địa bàn... Tiết mục “ Dưới mái nhà Gươl” hôm nay, bà con và các bạn cùng tìm hiểu những kết quả việc bảo tồn và phát triển văn hóa bản địa tại huyện Đông Giang qua bài viết của Tấn Sỹ, CTV Đài TNVN.

 Vũ điệu tân tung da dá huyền ảo của các chàng trai, cô gái, tiếng trống chiêng sôi động, vang vọng âm hưởng núi rừng; lời hát lý, nói lý đối đáp thể hiện trí tuệ của các già làng, trưởng bản... là những hình ảnh thường thấy tại lễ hội truyền thống nào của đồng bào Cơ Tu ở huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam.

Không chỉ các lễ hội, mà ngày nay, hình ảnh chị em phụ nữ bên khung dệt, hay những tấm dồ, tấm tút được dệt từ đôi bàn tay tài hoa của thiếu nữ Cơ Tu...cũng dễ dàng bắt gặp khi đến các bản làng ở huyện Đông Giang. Đây là kết quả của sự nỗ lực trong nhiều năm qua của chính quyền địa phương và người dân trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 27 của huyện Đông Giang về khôi phục và phát huy bản sắc văn hóa tộc người Cơ Tu bản địa. Ông Đinh Thái Long - Cán bộ hưu trí huyện Đông Giang cho biết:

 chúng ta gìn giữ, phát huy văn hóa phi vật thể như múa tân tung da dá, hát lý, nói lý đó là những vấn đề chúng ta cần phải tiếp tục phát huy bản sắc văn hóa đặc trưng của dân tộc Cơtu trong đó có vấn đề dệt thổ cẩm của đồng bào Cơtu

Trong năm năm thực hiện nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện lần thứ 17, Đông Giang đã phát huy vai trò các già làng, trưởng bản người có uy tín, huy động sức trẻ vào cuộc, đáng chú ý là hình thành các đội trống chiêng “Cơ Tu nhí” để tạo sự lan tỏa trong cộng đồng. Nhờ đó, việc phục dựng các lễ hội truyền thống của đồng bào Cơ Tu như: kết nghĩa, mừng lúa mới, lập làng, dựng Gươl… đã thu hút đông đảo bà con tham gia. Đây cũng chính là cách làm để xóa bỏ hũ tục lạc hậu, mê tín dị đoan trong cộng đồng Cơ Tu ở huyện Đông Giang. Bà Đinh Thị Ngơi - Phó chủ tịch UBND xã Sông Kôn, huyện Đông Giang cho hay:

 Trong năm năm qua, về thay đổi nhận thức văn hóa của đồng bào cơ tu tại xã Sông Kôn thứ nhất là về  cải thiện cuộc sống, lề lối sống, đặc biệt xóa bỏ dần hũ tục, tập quán lạc hậu của đồng bào cơ tu đến ngày hôm  nay cơ bản rất là tốt.

Ông Ngô Văn Hùng - Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Nam cho biết:

 bên cạnh bảo tồn văn hóa thì ở đâu làm rất mạnh việc bài trừ hũ tục, văn hóa lạc hậu, riêng nghị quyết của đảng bộ vừa rồi có những cái chuyên đề về văn hóa, con người, giảm nghèo, đó được coi là những thành công của huyện và những bài học rút ra cho chúng ta trong phát triển huyện trong thời gian đến.

Để tiếp tục bảo tồn và phát triển văn hóa Cơ Tu, tại Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ 18, Ban chấp hành Đảng bộ huyện Đông Giang đã ban hành nhiều Nghị quyết quan trọng, trong đó, lấy văn hóa Cơ Tu làm nền tảng để phát triển kinh tế, phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo của huyện xuống còn 10%, 100% xã, thị trấn tổ chức định kỳ lễ hội văn hóa truyền thống Cơ Tu, giữ gìn phát huy điệu múa tân tung da dá, đưa ngôn ngữ, chữ viết, hát lý nói lý vào giảng dạy cũng như đi sâu vào lớp trẻ Cơ Tu.

Với những nỗ lực và quyết tâm của Đảng bộ và nhân dân Đông Giang, bản sắc văn hóa Cơ Tu sẽ ngày càng phát triển, góp phần thúc đẩy đời sống kinh tế - xã hội của người Cơ Tu ngày một nâng cao hơn./.