Nâu cung nắc pazêng ma nuyh ta nih liêm zooi đhanuôr xăl cơnh k’noọ pa chăp, pa zay bhrợ têng cha, pa xiêr đha rựt, pa dưr pr’ặt tr’mông k’bhộ ngăn đhị da ding ca coong.

Chr’val da ding ca coong Thượng Hóa, chr’hoong Minh Hóa năc đhị bấc đhanuôr Rục ặt ma mông. Mơ lâh 60 c’moo hay, ma nuyh Rục đhị tỉnh Quảng Bình ặt ma mông coh m’pâng crâng ca coong bhươn k’tiếc k’ruung Phong Nha – Kẻ Bàng, ặt coh boọng đhêl lâng tr’mông tr’meh g’nưm tơợ crâng. Lâh 50 c’moo bêl ma nuyh Rục bơơn Bộ đội Biên phòng lâng vel đong dua chô ặt ma mông lâng đhanuôr lơơng, năc pr’ặt tr’mông âng apêê ơy tr’xăl bấc rau, acoon a đhi bơơn lướt học, bơơn ta choh bhrợ đoọng đong ặt, pa choom cơnh choh bêệt, băn rơơi, đhơ cơnh đêêc nắc dzợ bấc pr’loọng đong dzợ g’nưm tơợ Nhà nước zooi băn.

Pazêng c’moo đăn đâu, đhị vel đharựt bhlầng âng tỉnh Quảng Bình nâu ơy vêy bấc pr’loọng ma pa zay bhrợ têng cha, doọ đương g’nưm tơợ chroi đoọng, coh đêêc vêy đha đhâm Đảng viên ma nuyh Rục. Anoo Cao Xuân Nhàn 26 c’moo ặt đhị vel Yên Hợp, chr’val Thượng Hóa, chr’hoong Minh Hóa năc muy coh pazêng đảng viên ruh c’moo m’bứi bhlầng lâng cung nắc Trưởng vel p’niên bhlầng âng chr’val da ding ca coong Thượng Hóa. “Đảng viên dzợ p’niên nắc lêy vêy trách nhiệm, bhrợ xr’mil đoọng ha pân lơơng t’đui ting bhrợ”, bọop p’rá âng anoo Cao Xuân Nhàn ơy moon ghit c’rơ chr’năp âng ma nuyh trưởng vel vêy trách nhiệm.

Bêl xay bhrợ zập bh’rợ âng vel, anoo Nhàn ơy xay moon t’pâh đảng viên coh Chi bộ bhrợ lalăm đoọng đhanuôr ting lêy ting bhrợ. Đhanuôr căh muy ting xơợng zập xa nay âng Đảng, Nhà nước, rau xa nay âng vel bhươl pa căh nắc dzợ năl bhiệc pa dưr tr’mông tr’meh, pr’ặt tr’nơt. Xoọc đâu vel doọ dzợ pr’loọng ha ul cha, đợ pr’loọng z’zăng ơy bấc lâh. Anoo Cao Xuân Nhàn xay moon: “Coh pa zay bhrợ têng cha năc c’la đay lâng đhauôr vêy choh keo, băn k’roọc, t’rị. A đay năc ma nuyh đảng viên lâng năc đảng viên dzợ p’niên tu cơnh đêêc pa zay bhrợ têng pa dưr pr’ặt tr’mông k’bhộ ca van đoọng đhanuôr lêy lâng ting pa zay bhrợ”.

Đhr’nong đong chr’tôp ngói t’mêê nhâm mâng coh aral da ding Giăng Màn năc bh’nơơn âng pazêng c’moo pa bhrợ ta têng âng đha đhâm đảng viên  ma nuyh Chứt vêy đh’nơc Phan Chí Nhật, 30 c’moo, ặt đhị vel Bãi Dinh, chr’val Dân Hóa, chr’hoong Minh Hóa.

C’moo 2022, anoo Nhật vặ zên tơợ Ngân hàng chính sách xã hội đoọng băn k’roọc r’rưah. Đươi bhrợ cha vêy pa chô bh’nơơn, anoo Nhật nắc bơơn Ngân hàng đoọng vặ cớ đoọng choh pa neh loom bhrôông. Lâh mơ zập cr’noọ bh’rợ ch’choh, b’băn, anoo Nhật nắc choh 05ha crâng, zập c’moo vêy pa chô tơợ 30 – 40 ức đồng. Cơnh lâng đhanuôr Chứt ặt ma mông đhị da ding Giăng Màn, đảng viên Phan Chí Nhật năc muy coh pazêng manyh tơợp bhrợ cha liêm choom, pa dưr pr’ặt tr’mông ha dưr lâh mơ. “Ađay nắc đha đhâm jưah nắc đảng viên. Rơơm kiêng bhrợ cr’noọ bh’rợ liêm choom đoọng ha đhanuôr ting lêy bhrợ. Rau muy nắc a đay ma nuyh đảng viên lêy tơợp bhrợ tơợ đêêc nắc đoọng đhanuôr ting bhrợ r’dợ pa xiêr đha rựt đoọng pa dưr pr’ặt tr’mông”.

Vel K-Ai âng chr’val Dân Hóa grịa lâng ca noong k’tiếc, tr’mông tr’meh đhanuôr ha dưr k’zih pa bhlầng, k’tiếc k’bunh k’đhap zr’năh, pleng k’tiếc prang c’moo cung căh liêm. Coh đâu nắc đhanuôr Chứt ặt ma mông đơ bhlầng. Năc k’bhuh coon coh vêy đợ ma nuyh m’bứi bhlầng dưp mơ 10.000 cha nắc, lêy bơơn zooi tu pr’ặt tr’mông âng apêê lalâh k’đhap đha rựt, c’năl căh lâh, j’niêng cr’bưn dzợ bấc rau căh ta nih liêm. Coh zập  vel ma nuyh Chứt đhị chr’hoong Minh Hóa, apêê đảng viên căh muy z’lâh đha rựt năc dzợ ma nuyh đoong đhanuôr ting lêy ting bhrợ. T’cooh Hồ Xy, Bí thư Đảng ủy chr’val Dân Hóa, chr’hoong Minh Hóa đoọng năl: “Năc đảng viên dzợ p’niên, tơợ pazêng zên bơơn ta zooi đoọng năc apêê ơy bhrợ têng zập cr’noọ bh’rợ bhrợ têng cha đoọng đảng viên lơơng lâng đhanuôr ting pa choom bhrợ. Xoọc tơợp nắc đhanuôr ơy năl c’rơ chr’năp bh’rợ tr’nêng âng c’la đong. Tơợ zên zooi, đhanuôr ơy r’dợ pa dưr pr’ặt tr’mông âng đay”.

Ma nuyh Chưt năc muy coh 16 k’bhuh m’bứi bhlầng ma nuyh coh prang k’tiếc k’ruung, dưr vaih tơợ k’đhap k’ra ooy pr’ặt tr’mông, ặt ma mông đhị pazêng zr’lụ k’đhap zr’năh. Đh’rưah lâng apêê chính sách âng Đảng, Nhà nước zooi đhanuôr, Bộ đội Biên phòng Cha Lo, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình ặt bhrợ đhị vel đong ơy pa zưm c’rơ, zooi đhanuôr bhrợ pa dưr vel bhươl. Cr’noọ bh’rợ zooi đhanuôr Chứt bhrợ ruộng choh ha roo căh muy tệêm ngăn ch’na đh’năh đoọng ha đhanuôr nắc dzợ t’vaih rau tin đươi âng đhanuôr coh bhrợ têng cha, pa dưr pr’ặt tr’mông. Thượng tá Ngô Anh Tuấn, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu bha lang k’tiếc Cha Lo đoọng năl:“Tơợ apêê bh’rợ zooi đhanuôr pa xiêr đha rựt. Đhanuôr tin ooy rau k’đhơợng bhrợ âng Đảng âng Quân đội, âng chính quyền zập cấp. Pa bhlầng nắc pa dưr pr’ặt nhâm mâng bhlưa cán bộ, chiến sỹ biên phòng lâng đhanuôr coh ca noong k’tiếc”./.

ĐẢNG VIÊN TRẺ DÂN TỘC CHỨT Ở QUẢNG BÌNH TIÊN PHONG THOÁT NGHÈO

Trong các bản làng dân tộc Chứt ở huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình có nhiều đảng viên trẻ tiên phong thoát nghèo, là tấm gương để đồng bào học tập. Đây là những nhân tố tích cực, điển hình giúp đồng bào thay đổi tư duy, nhận thức, vươn lên phát triển kinh tế, giảm nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc ở vùng cao.

Xã vùng cao Thượng Hóa, huyện Minh Hóa là nơi có nhiều đồng bào Rục sinh sống. Cách đây hơn 60 năm, người Rục ở tỉnh Quảng Bình sống biệt lập trong rừng sâu Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, lấy hang đá làm nơi ở và cuộc sống dựa vào săn bắt hái lượm. Hơn nửa thế kỷ khi người Rục được Bộ đội Biên phòng và địa phương đưa về định cư, cuộc sống đã có nhiều đổi thay, con em được học hành, nhà cửa được quan tâm, bà con được hướng dẫn trồng trọt, chăn nuôi nhưng không ít gia đình vẫn phải phụ thuộc trợ cấp của Nhà nước.

Vài năm gần đây, tại bản nghèo nhất của tỉnh Quảng Bình đã có nhiều hộ tự lực làm ăn, không trông chờ ỷ lại vào trợ cấp, trong đó có các Đảng viên trẻ người Rục. Anh Cao Xuân Nhàn, 26 tuổi, ở bản Yên Hợp, xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa là một trong những đảng viên trẻ nhất và cũng là Trưởng bản trẻ nhất xã vùng cao Thượng Hóa. “Đảng viên càng trẻ thì càng phải có trách nhiệm, nêu gương”, câu nói của anh Cao Xuân Nhàn đã khẳng định ý chí và nghị lực của người trưởng bản có trách nhiệm. 

Khi triển khai các nhiệm vụ của bản, anh Nhàn đã tuyên truyền vận động đảng viên trong Chi bộ gương mẫu làm trước để nêu gương cho bà con làm theo. Dân bản không chỉ chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hương ước của thôn bản mà còn ý thức được việc phát triển kinh tế. Hiện bản không còn hộ thiếu đói, tỷ lệ hộ khá tăng lên. Anh Cao Xuân Nhàn bộc bạch: “Trong phát triển kinh tế thì bản thân và bà con có trồng rừng keo, chăn nuôi bò, trâu. Mình là đảng viên và là đảng viên trẻ nên trong phát triển kinh tế thì mình phải đi trước, phải làm trước để bà con thấy được, biết được làm việc này hiệu quả, trồng cây kia hiệu quả, nuôi con này hiệu quả thì sau này bà con theo gương mình và sẽ làm giống mình”.

Ngôi nhà ngói mới vững chãi nằm dưới chân dãy núi Giăng Màn là thành quả của những năm miệt mài lao động của đảng viên trẻ người Chứt tên Phan Chí Nhật, 30 tuổi, ở bản Bãi Dinh, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Năm 2022, anh Nhật vay vốn từ ngân hàng chính sách xã hội để nuôi bò sinh sản. Nhờ làm ăn có hiệu quả, anh Nhật tiếp tục được ngân hành cho vay thêm vốn để xây dựng mô hình trồng mít ruột đỏ. Ngoài các mô hình trồng trọt, chăn nuôi, anh Nhật trồng 0,5 ha rừng sản xuất, mỗi năm có thêm thu nhập từ 30-40 triệu đồng. Đối với bà con dân tộc Chứt sinh sống trên dãy Giăng Màn, đảng viên trẻ Phan Chí Nhật là một trong những người tiên phong trong phát triển kinh tế. “Mình là một thanh niên đang trẻ vừa là một đảng viên. Mong muốn làm mô hình để cho bà con nhân dân mình nhìn vào đó để mà học tập. Thứ nhất mình là đảng viên nên phải đi đầu từ đó để bà con tướng bước giảm nghèo để phát triển kinh tế - xã hội”.

Bản K-Ai thuộc xã Dân Hóa nằm sát biên giới, kinh tế phát triển chậm, địa hình phức tạp, thời tiết khắc nghiệt quanh năm. Nơi đây chủ yếu đồng bào dân tộc Chứt, một trong những dân tộc thiểu số có số lượng dưới 10.000 người, cần được giúp đỡ, hỗ trợ trong điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp, phong tục, tập quán lạc hậu. Trong các bản làng dân tộc Chứt ở huyện Minh Hóa, các đảng viên trẻ không chỉ tiên phong thoát nghèo mà còn là tấm gương để đồng bào học tập. Ông Hồ Xy, Bí thư Đảng ủy xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa cho biết: “Là những đảng viên trẻ, từ những nguồn vốn được hỗ trợ đã mạnh dạn thực hiện các mô hình kinh tế để các đảng viên khác và bà con nhân dân học tập, noi theo. Bước đầu cơ bản bà con đã nhận thức được vai trò trách nhiệm của chủ hộ gia đình. Từ các nguồn vốn hỗ trợ bà con đã từng bước cải thiện được đời sống hằng ngày”.

Dân tộc Chứt là một trong 16 dân tộc rất ít người trong cả nước có điểm xuất phát thấp cả về kinh tế, đời sống, văn hóa - xã hội, sinh sống tập trung ở những vùng đặc biệt khó khăn. Cùng các chính sách của Đảng, Nhà nước hỗ trợ cho bà con, Bộ đội Biên phòng Cha Lo, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình đóng quân trên địa bàn đã chung sức, giúp đỡ đồng bào xây dựng bản làng. Mô hình giúp đồng bào Chứt trồng lúa nước không chỉ đảm bảo lương thực cho bà con mà còn tạo niềm tin để dân bản vươn lên trong phát triển kinh tế. Thượng tá Ngô Anh Tuấn, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Cha Lo cho biết. “Thông qua các hoạt động giúp đồng bào giảm nghèo, Nhân dân rất tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng của Quân đội, của chính quyền các cấp. Đặc biệt tăng thêm mối quan hệ gắn bó giữa cán bộ, chiến sỹ biên phòng với nhân dân trên địa bàn biên giới”./.