PRỚ ARIÊU ZOOI BẤC ĐHANUÔR CƠ TU ĐHỊ DA DING CA COONG QUẢNG NAM Z’LÂH ĐHA RỰT
Thứ bảy, 07:39, 14/12/2024    PV Tuyết Lê    PV Tuyết Lê
Tơợ đanh, pr’đươi prớ Ariêu đhị chr’hoong da ding ca coong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam bơơn bấc ngai năl tước, đươi tơợ rau đh’hum, a há lalay âng crâng ca coong coh đâu. Đươi choh prớ Ariêu nắc bấc đhanuôr Cơ Tu vêy pr’ặt tr’mông ha dưr lâh, bấc pr’loọng ơy z’lâh đha rựt.

 

 

Pr’loọng amoó A Lăng Thị Thảo ặt đhị chr’val Mà Cooih, chr’hoong da ding ca coong Đông Giang ơy xăl 1 sào k’tiếc choh a bhoo đoọng xăl choh prớ Ariêu. Tơợ 4 c’xêê choh lâng k’rang, tơơm prớ ơy pa chô bh’nơơn. Amoó A Lăng Thị Thảo đoọng năl, zập c’moo, amoó choh 2 hân noo, pa chô  bh’nơơn mơ 30 ức đồng. Pr’đươi bơơn Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Mà Cooih k’rong câl lâng chr’năp tơợ 250.000 tước 300.000 đồng/kg. “Lalăm a hay pr’ặt tr’mông âng đhanuôr Cơ Tu lưm k’đhap zr’năh pa bhlầng, tơợ bêl ting pâh choh prớ Ariêu pr’ặt tr’mông âng đhanuôr ha dưr lâh mơ. Chính quyền vel đong ta luôn đh’rưah lâng đhanuôr bhrợ têng, zooi m’ma, kỹ thuật choh, đhanuôr CơTu đhị đâu ha dưr, vêy pr’ặt tr’mông ha dưr lâh mơ”.

Chr’val Mà Cooih, chr’hoong da ding ca coong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam vêy 150 pr’loọng đhanuôr Cơ Tu ting pâh choh prớ Ariêu, đợ bấc mơ 10 tấn zập c’moo. Chr’noh nâu ơy vêy mặt đhị thị trường, chr’năp dal lâh 4 – 5 chu t’piing lâng tơơm abhoo, thăn. Zập rau prớ ơy ta bhrợ cơnh: prớ trâm lâng bhooh, prớ trâm lâng abăng k’dzúa, prớ nhar vêy chr’năp tơợ 50.000 đồng tước 200.000 đồng/tọ ting lêy tọ ga mắc, k’tứi. Ha dợ chr’năp prớ t’mêê tơợ 250.000 tước 300.000 đồng/kg. T’cooh A Lăng Diên, Giám đốc Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Mà Cooih, chr’hoong da ding ca coong Đông Giang đoọng năl: prớ Ariêu chặt vaih liêm đhị đhăm k’tiếc coh vel đong đươi cơnh đêêc p’lêê prớ liêm, đhahum yêm đơơng chr’năp âng crâng ca coong. Hợp tác xã xoọc pa têệt lâng doanh nghiệp đoọng k’rong câl đoọng ha đhanuôr. Đh’rưah zooi đhanuôr tơơm m’ma lâng cơnh choh bhrợpa chô bh’nơơn dal lâh. “Lalăm a hay, tơơm prớ toon chắt vaih coh ha rêê đhanuôr pêêh cha, xơợng đhahum, yêm nắc chô choh ooy bhươn đong. Zi ký gr’hoọt lâng đhanuôr nắc zooi đhị pa câl tệêm ngăn pa dal thu nhập. Xoọc đâu, đhanuôr ơy choh t’bhưah tơơm prớ Ariêu lâng chr’noh cung ha dưr liêm”.

Chr’hoong da ding cacoong Đông Giang ơy xay bhrợ dự án Zư lêy lâng pa dưr m’ma prớ Ariêu đhị chr’val Mà Cooih ting quy hoạch cr’chăl 2022 – 2025 lâng đhăm bhưah 50 héc ta. Dự án nâu nắc đoọng zư, pa dưr chr’năp m’ma prớ Ariêu, vaih zr’lụ choh prớ Ariêu ting c’lâng hàng hóa, pa dưr dal c’rơ  bhrợ têng, pa chô  bh’nơơn ha đhanuôr. T’cooh Đỗ Hữu Tùng, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong da ding ca coong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, chr’hoong Đông Giang zooi zên đoọng câl m’ma prớ đoọng ha đhanuôr choh t’bhưah đhị apêê chr’val prang chr’hoong: “Tơợ ơy bhrợ liêm xang bhiệc bhan prớ Ariêu, nắc choom xay ghit cơnh đâu, t’mooi tước du lịch ooy Cổng trời Đông Giang bơơn năl tước prớ Ariêu. Jưah lâng đêêc, k’rong choh t’bhưah prớ Ariêu đoọng vaih nắc pr’đươi bha lầng. Đhị bhiệc bhan prớ Ariêu Công ty Cổ phần zr’lụ du lịch Hang Gợp – Tập đoàn FVG ký lâng Hợp tác xã k’rong câl prớ Ariêu đhị chr’val Mà Cooih lâng chr’val Kà Dăng. Nâu nắc c’lâng bhrợ t’mêê zooi đhanuôr bêl ting pâh choh bhrợ vêy pa chô thu nhập lâng z’lâh đha rựt. Azi nắc pa zưm cớ lâng apêê cơ quan, đơn vị vel đong pa căh, xay moon k’rơ lâh mơ pr’đươi prớ Ariêu, pa căh đhị hội chợ, t’ngay bhiệc bhan tơợp  bhrợ cha coh tỉnh lâng tỉnh lơơng, bhrợ cơnh ooy đoọng pr’đươi prớ vêy pa xoọng chr’năp”.

UBND chr’hoong da ding cacoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam cung bhrợ bhiệc bhan prớ Ariêu. Tơợ đêêc, pa căh du lịch lâng pr’đươi vel đong, pa bhlầng nắc prớ Ariêu. Tơợ muy tơơm chắt vaih coh crâng, prớ Ariêu vaih nắc pr’đươi OCOP 4sao cấp tỉnh, vêy mặt đhị zập hội chợ pa câl bh’nơơn ha rêê đhuôch coh tỉnh lâng tỉnh lơơng. T’cooh Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đoọng năl: Vel đong t’’bhlầng bhrợ têng, pa câl bấc đoọng chr’năp prớ Ariêu ha dưr lâh mơ dzợ, zooi đhanuôr da ding cacoong z’lâh đha rựt. “Quảng Nam nắc muy coh pazêng vel đong vêy bấc pr’đơợ đăh pa dưr tơơm za nươu, tơơm chr’noh ơy vêy tơợ a hay đhị vel đong. Pa bhlầng muy pr’đươi 4 sao cấp tỉnh âng chr’hoong Đông Giang nắc prớ Ariêu bơơn pa căh tước bấc ơl ma nuyh đươi coh  k’tiếc k’ruung hêê lâng k’tiếc k’ruung lơơng. Chr’hoong Đông Giang ơy đơơng pr’đươi chr’năp âng vel đong cơnh lâng zập pr’đươi OCOP vêy chr’năp kinh tế dal nắc đoọng pa dưr, t’vaih bhiệc bhrợ đoọng ha đhanuôr vel bhươl. Cr’chăl hay, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ơy pa căh bấc cơ chế chính sách đoọng pa dưr ha rêê đhuôch”./.

ỚT ARIÊU GIÚP NHIỀU HỘ ĐỒNG BÀO CƠ TU Ở MIỀN NÚI QUẢNG NAM THOÁT NGHÈO

Từ lâu, sản phẩm ớt Ariêu ở huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam được nhiều người biết đến bởi mùi vị rất riêng của núi rừng. Nhờ trồng ớt Ariêu một số hộ đồng bào Cơ Tu có cuộc sống tốt hơn, nhiều hộ đã thoát nghèo. 

Gia đình chị A Lăng Thị Thảo, ở xã Mà Cooih, huyện miền núi Đông Giang đã chuyển đổi hơn 1 sào đất trồng bắp qua trồng ớt Ariêu. Sau 4 tháng ươm trồng và chăm sóc, cây ớt đã cho thu hoạch. Chị A Lăng Thị Thảo cho biết, mỗi năm, chị trồng 2 vụ, cho thu nhập khoảng 30 triệu đồng. Sản phẩm được Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Mà Cooih bao tiêu với giá từ 250.000 đến 300.000 đồng/kg. “Trước đây đời sống đồng bào Cơ Tu khó khăn, từ khi tham gia trồng ớt Ariêu đời sống được nâng lên. Chính quyền địa phương luôn đồng hành hỗ trợ giống cây trồng, kỹ thuật cho đồng bào dân tộc ở đây, đồng bào Cơ Tu ở đây vươn lên, có cuộc sống tốt hơn”.

Xã Mà Cooih, huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam có 150 hộ dân là đồng bào Cơ Tu tham gia trồng ớt A Riêu, sản lượng khoảng 10 tấn mỗi năm. Nông sản này đã có mặt ở nhiều thị trường, giá cao gấp 4 đến 5 lần so với cây ngô, sắn. Các sản phẩm từ ớt Ariêu như: ớt ngâm muối, ớt ngâm măng chua, ớt bột tẩm gia vị giá từ 50.000 đồng đến 200.000 đồng/hủ tùy loại. Còn giá ớt tươi từ 250.000 đến 300.000 đồng/kg. Ông ALăng Diên, Giám đốc Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Mà Cooih, huyện miền núi Đông Giang cho biết: ớt Ariêu thích nghi với thổ nhưỡng ở địa phương nên cây phát triển tốt, quả đẹp, có mùi vị đặc trưng của rừng. Hợp tác xã đang liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm cho người trồng. Đồng thời hỗ trợ bà con cây giống và hướng dẫn kỹ thuật gieo trồng. “Trước đây, cây ớt mọc ở trên rừng bà con hái về ăn thấy thơm, có mùi cay và hương vị đặc trưng mới đưa về trồng. Chúng tôi ký kết với bà con giúp đầu ra ổn định tăng thêm thu nhập. Hiện nay người dân nhân rộng diện tích trồng cây ớt Ariêu và phát triển tốt”.

Huyện miền núi Đông Giang đã triển khai dự án Bảo tồn và phát triển giống ớt Ariêu tại xã Mà Cooih theo quy hoạch giai đoạn 2022-2025 với diện tích 50 héc ta. Dự án này nhằm bảo tồn, nâng cao giá trị xây dựng thương hiệu đặc trưng giống ớt Ariêu, hình thành vùng chuyên canh sản xuất ớt Ariêu theo hướng hàng hóa, nâng cao năng lực sản xuất, thu nhập cho người dân. Ông Đỗ Hữu Tùng, Phó Chủ tịch UBND huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết, huyện Đông Giang hỗ trợ kinh phí để mua cây giống cung cấp cho người dân trồng rộng rãi tại nhiều xã trong huyện: “Sau khi tổ chức thành công lễ hội ớt Ariêu, có thể khẳng định rằng, du khách đến với khu du lịch sinh thái cổng trời Đông Giang biết đến nhiều hơn về sản phẩm ớt Ariêu này. Cùng với đó, đầu tư phát triển nhân rộng mô hình ớt Ariêu sản phẩm chủ lực được trồng bài bản và tập trung. Tại lễ hội ớt Ariêu Công ty Cổ phần khu du lịch sinh thái Hang Gợp-Tập đoàn FVG ký kết với Hợp tác xã bao tiêu sản phẩm ớt Ariêu tại xã Mà Cooih và xã Kà Dăng. Đây là cơ hội và hướng đi mới giúp bà con khi làm ra sản phẩm có được thu nhập và thoát khỏi cảnh nghèo khó. Chúng tôi tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị địa phương quảng bá truyền thông mạnh hơn sản phẩm ớt Ariêu, đưa đến những Hội chợ, ngày hội khởi nghiệp trong tỉnh và ngoài tỉnh làm sao đó sản phẩm ớt có thêm thương hiệu”.

UBND huyện miền núi Đông Giang, tỉnh Quảng Nam cũng tổ chức Lễ hội ớt Ariêu. Qua đó, giới thiệu, quảng bá du lịch và nông sản địa phương, đặc biệt là sản phẩm ớt Ariêu. Từ một loại cây hoang dã, ớt Ariêu đã trở thành sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh, có mặt ở nhiều hội chợ nông sản trong và ngoài tỉnh. Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết: Địa phương tăng cường xúc tiến thương mại, kích cầu tiêu thụ đê thương hiệu ớt Ariêu phát triển hơn nữa, giúp đồng bào vùng núi thoát nghèo. “Quảng Nam là trong những địa phương có nhiều tiềm năng về phát triển cây dược liệu, cây bản địa rất đa dạng và phong phú, chủ yếu ở các huyện miền núi. Đặc biệt một sản phẩm 4 sao cấp tỉnh của huyện Đông Giang là ớt Ariêu được quảng bá giới thiệu đến đông đảo trong và ngoài nước. Huyện Đông Giang đã đưa sản phẩm đặc trưng quê nhà với các sản phẩm OCOP có giá trị kinh tế cao nhằm hướng đến xây dựng và phát triển, giải quyết việc làm thu nhập cho người lao động ở nông thôn. Thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế chính sách cho phát triển nông nghiệp”./.

   PV Tuyết Lê

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC