Lang bhiệc bhrợ lalay cơnh, du lịch cộng đồng Cơtu đhị chr’val TàBhing, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam nắc ơy zúp đhanuôr vêy zên bơơn bhrợ lâng zư lêy liêm choom lấh mơ zâp râu chr’nắp liêm văn hoá truyền thống. ooy t’ruíh Xơợng p’rá xa’nay cóh Gươl ahêê đh’rứah lướt ooy chr’val TàBhing, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng chấc lêy năl ooy bh’rợ du lịch cộng đồng nâu.

Dự án du lịch g’nưm zanươr ooy cộng đồng Cơtu đhị chr’val TàBhing, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam âng tổ chức zooi zúp padưr pa’xớc bha’lang k’tiếc-Nhật Bản zooi zúp, tơợp xay bhrợ tơợ c’xêê 4/2012, đoọng lêy chô tước cr’noọ bh’rợ bhrợ padưr đoọng đhanuôr ắt pazưm zư lêy, padưr zâp pr’đươi, manứih pabhrợ cóh vel đông cung cơnh văn hoá truyền thống acoon cóh. Ooy c’moo 2015, chr’val TàBhing nắc ơy đương hơnh déh k’dâng 15 c’bhúh ta’mooi, lấh mơ nắc lướt chô cóh t’ngay, pachô lấh 130 ực đồng, padưr đợ mơ đợ ta’mooi lướt pấh cóh đâu, dzoọc tước 65 c’bhúh tơợp tơợ xay bhrợ dự án tước đâu. ooy k’dâng 1 t’ngay, ta’mooi nắc bơơn lêy chi’ớh zâp bh’rợ văn hoá cộng đồng Cơtu cơnh lêy múa tân tung da dặ, âm cha đợ ch’na pr’âm a’yêm đha’hưm truyền thống, lêy taanh n’đoóh a’doóh đhị vel Zơ Ra, đh’rứah lêy ắt bhrợ lâng pr’ắt tr’mung đhanuôr. Ting cơnh anoo Briu Thương-tổ trưởng tổ du lịch âng Ban k’đhơợng zư dự án du lịch zanươu g’nưm ooy đhanuôr Cơtu moon, ta’mooi lướt ooy vel bhươl lấh mơ nắc đắh k’tiếc k’ruung lơơng, bấc nặc Nhật Bản. đhị râu văn hoá liêm pr’hay âng đhanuôr, zêng lêy ta’mooi chắp kiêng. Tu cơnh đâu, hân đhơ zên pachô cắh ha mơ dal nắc bh’rợ âng dự án nâu nắc ơy bhrợ padưr râu tự hào âng đhanuôr ooy zâp đắh chr’nắp văn hoá âng acoon cóh đay, lấh mơ nắc lâng zâp lang p’niên.

P’căn Nguyễn Thị Kim Lan-tổ trưởng taanh n’đoóh a’doóh Zơ Ra, chr’val TàBhing, chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, tu vêy du lịch nắc vel bhươl bh’rợ tr’nêng bơơn padưr, zúp bhrợ đoọng bhiệc bhrợ đoọng ha đhanuôr, lấh mơ nắc pân’đil. Ting lêy zâp pân’đil pấh taanh bhrợ n’đoóh a’doóh đhị vel pa’xoọng zên mơ 300-600 r’bhâu đồng đhị 1 c’xêê. Lấh mơ, lêy cha’mêết ooy zâp bh’rợ du lịch, thương hiệu taanh bhrợ n’đoóh a’doóh Zơ Ra nắc ơy bơơn p’cắh, xay moon pậ bhứah tước ooy ta’mooi zâp đhị, chrooi pa’xoọng zúp vel bhươl bh’rợ tr’nêng bơơn zư padưr liêm choom.

Ting cơnh p’căn Phạm Thị Như-PCT UBND chr’hoong Nam Giang moon đắh bhiệc liêm choom bhlâng âng dự án nắc ơy zư đợc liêm choom zâp râu chr’nắp liêm văn hoá vel bhươl lâng đợ bh’rợ ting cộng đồng. lấh mơ, râu liêm choom tơợ du lịch âng đơơng cung bơơn pác đoọng ha đợ apêê pấh bhrợ ooy bh’rợ đương hơnh déh ta’mooi lâng bhiệc bhrợ padưr âng đhanuôr, moót đợ g’lúh tết, bhiệc bhan âng đhanuôr cóh vel pay quỹ pa’glúh bhrợ têng tắc ta’rí, bhiệc bhan… p’căn Phạm Thị Như đoọng năl, xoọc đâu, ooy 7 vel bhươl âng chr’val TàBhing zêng ơy bhrợ padưr zâp c’bhúh bh’rợ liêm choom cơnh chấc hát múa, z’zêệ, t’taanh… nắc bấc râu cung pachô đoọng ha vel bhươl lâng bhiệc đươi dua ooy đợ cr’noọ bh’rợ zr’nưm ting cộng đồng.

Đoọng zúp dự án bhrợ têng liêm choom, chr’hoong Nam Giang nắc ơy bhrợ têng t’đang k’đươi râu pazưm bhrợ liêm ma mơ âng bấc ngành, bấc đắh bh’rợ pấh bhrợ cơnh ngành văn hoá, thông tin, c’lâng c’tốch, thương mại, công an, y tế… lâng bh’rợ, trách nhiệm liêm gít đoọng zooi zúp oou đắh bhiệc hơnh déh ta’mooi. Lấh mơ, dự án cung zúp đoọng đhanuôr xrặ bhrợ quy định liêm gít lâng ta’mooi lâng zâp đắh crêê tước nắc bhrợ n’hâu lâng oó bhrợ n’hâu bêl pấh bhrợ zâp tour du lịch chô ooy TàBhing.

P’căn Nobuko Otsuki-trưởng p’cắh mặt tổ chức tổ chức zooi zúp padưr pa’xớc bha’lang k’tiếc-Nhật Bản đhị VN moon gít, cr’noọ bh’rợ âng dự án du lịch zanươr g’nưm ooy đhanuôr Cơtu cóh chr’hoong Nam Giang bơơn bhrợ padưr pa’xớc zanươr g’nưm ooy bh’rợm liêm chr’nắp nắc zâp c’nắt bh’rợ padưr pa’xớc du lịch zêng bơơn lêy bhrợ tu đhanuôr cóh vel bhươl pấh bhrợ bấc tơợ zâp đắh bh’rợ cóh đhanuôr. Lấh mơ nắc zâp manứih pabhrợ đắh vel đông nắc đợ apêê đươi dua tơợ dự án âng đơơng. Liêm choom tơợ bh’rợ du lịch nâu tước cộng đồng bơơn bhrợ p’cắh zăng liêm gít đhị zâp đắh pr’ắt bh’rợ nắc kinh tế, văn hoá, lâng xã hội. lấh mơ, râu p’têết pazưm acoon cóh đoọng bhrợ têng mưy pr’ắt tr’mung ha y chroo đoọng ha đhanuôr lâng râu pấh bhrợ liêm choom âng pân’đil đoọng âng đơơng liêm ma mơ xã hội./.

Hiệu quả của du lịch cộng đồng Cơ Tu

Với cách làm khác biệt, du lịch cộng đồng Cơ Tu tại xã Ta Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đã giúp người dân có thu nhập và bảo tồn tốt hơn các giá trị văn hóa truyền thống. Trong Chuyên mục: Dưới mái Nhà Gươl, chúng ta cùng đến xã Ta Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam để tìm hiểu về mô hình du lịch cộng đồng này.

Dự án du lịch dựa vào cộng đồng Cơ Tu tại xã Tà Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam do Tổ chức Cứu trợ phát triển quốc tế Nhật Bản hỗ trợ, bắt đầu triển khai từ tháng 4.2012, nhằm hướng đến mục đích tạo thu nhập cho người dân gắn với bảo tồn, phát huy các nguồn lực địa phương cũng như văn hóa truyền thống dân tộc. Trong năm 2015, xã Tà Bhing đã đón khoảng 15 đoàn khách, chủ yếu đi về trong ngày, thu hơn 130 triệu đồng, nâng tổng số đoàn khách đến nơi đây lên con số 65 đoàn kể từ khi triển khai dự án đến nay. Trong  khoảng một ngày, du khách sẽ được trải nghiệm các hoạt động văn hóa cộng đồng Cơ Tu như:  Xem múa tân tung da dá, thưởng thức các món ăn truyền thống; xem dệt cườm thổ cẩm tại làng Zơra; cùng trải nghiệm với cuộc sống người dân… Theo ông  Briu Thương - Tổ trưởng Tổ du lịch thuộc Ban quản lý dự án Du lịch dựa vào cộng đồng Cơ Tu: Khách đến thăm làng chủ yếu người nước ngoài, đa số là Nhật Bản. Trước những nét văn hóa nguyên sơ của đồng bào, hầu hết du khách đều thích thú. Vì vậy, dù doanh thu chưa cao nhưng thành công của dự án đã khơi dậy niềm tự hào của người dân về các giá trị văn hóa của dân tộc mình, nhất là với các thế hệ trẻ.

Bà Nguyễn Thị Kim Lan - Tổ trưởng Tổ dệt làng Zara (xã Tà Bhing, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam) cho biết: Nhờ du lịch mà làng nghề được hồi sinh, giúp tạo công ăn việc làm cho người dân, nhất là phụ nữ. Trung bình, mỗi phụ nữ tham gia dệt thổ cẩm tại làng có thêm thu nhập 300 - 600 nghìn đồng/tháng. Đặc biệt, thông qua hoạt động du lịch, thương hiệu dệt thổ cẩm Zara đã được quảng bá, giới thiệu rộng rãi đến du khách khắp nơi, góp phần giúp làng nghề được gìn giữ phát triển tốt.

Theo bà Phạm Thị Như – Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang, vấn đề thành công nhất của dự án là đã bảo tồn tốt các giá trị văn hóa địa phương và những sinh hoạt mang tính chất cộng đồng. Ngoài ra, lợi ích từ du lịch mang lại cũng được chia sẻ cho những người tham gia vào hoạt động đón khách bằng cách thành lập quỹ của cộng đồng, vào những dịp tết, lễ lớn người dân thôn trích quỹ ra để tổ chức đâm trâu, lễ hội…. Bà Phạm Thị Như cho biết “Hiện nay, trong 7 thôn của xã Tà Bhing đều đã xây dựng các nhóm sáng kiến như nhóm trình diễn múa, nhóm nấu ăn, nhóm đan lát… nên lợi ích được chia cho cả làng bằng cách sử dụng vào những mục đích chung mang tính cộng đồng”.

Để giúp dự án vận hành tốt, huyện Nam Giang đã tổ chức kêu gọi sự phối hợp đồng bộ của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực tham gia như ngành văn hóa, thông tin; giao thông; thương mại; công an; y tế… với vai trò và trách nhiệm rõ ràng nhằm hỗ trợ trong việc đón khách. Ngoài ra, dự án cũng giúp người dân biên soạn quy định cụ thể đối với du khách và các bên liên quan nên làm gì và không nên làm gì khi tham gia tour du lịch đến Tà Bhing.

Bà Nobuko Otsuki – Trưởng đại diện Tổ chức Cứu trợ phát triển Quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam khẳng định, mục tiêu của dự án Du lịch dựa vào cộng đồng Cơ Tu ở huyện Nam Giang được xây dựng và phát triển dựa trên nguyên tắc cơ bản là tất cả giai đoạn phát triển du lịch đều được chủ động bởi người dân địa phương thông qua sự tham gia đông đảo từ các thành phần trong cộng đồng. Đặc biệt, các nguồn lực địa phương được sử dụng trên nền tảng được tôn trọng, bảo tồn và cộng đồng địa phương là đối tượng hưởng lợi chính từ dự án mang lại. “Hiệu quả tác động từ mô hình du lịch này đến cộng đồng được thể hiện khá rõ trên các mặt đời sống là kinh tế, văn hóa và xã hội. Đặc biệt, sự kết nối về văn hóa giữa các thế hệ với nhau cùng kế thừa truyền thống dân tộc nhằm kiến tạo một tương lai cho cộng đồng với sự tham gia tích cực của phụ nữ để mang đến công bằng xã hội” ./.