Paghit lâh mơ, tơợ xa nay pra xay đhị zr’lụ đhanuôr acoon coh, đhanuôr zâp chr’val zr’lụ k’noong k’tiếc ơy bơơn xơợng bấc đắh cr’liêng xa nay đắh c’lâng xa nay chính sách âng Đảng, pháp luật Nhà nước. Ooy đâu, pa dưr pa chô đợ kinh nghiệm chr’nắp, bhiệc bhrợ liêm pr’hay đắh bhrợ têng cha, zư lêy văn hoá acoon cóh lâng zư lêy têêm ngăn truíh k’noong k’tiếc Việt - Lào.

K’noọ mưy c’moo đâu, Gươl vel Đăk Ốc, chr’val La Dêê dưr váih đhị k’rong họp âng bấc ơl đhanôr Cơ Tu zâp t’ngay. Apêê chô ooy đâu đoọng moót wifi lâng chấc lêy năl cr’liêng xa nay âng đay k’rang lêy. Lâng học sinh, apêê a’đhi dzoọc cóh mạng đoọng xơợng pr’hát xa nưl, lêy phim, chấc lêy c’lâng bh’rợ học tập t’mêê; đhanuôr nắc chấc lêy cr’liêng xa nay đắh plêệng k’tiếc, m’ma bh’năn băn tơơm chr’nóh, zêl cha groong g’rưy bhrợ pa hư đoọng choom pa dưr pa xớc bh’rợ tr’nêng; ha dợ đha đhâm c’moor nắc chấc lêy năl đắh bhrợ têng cha, lướt pa bhrợ cóh k’tiếc k’ruung lơơng... Amoó Zơ Râm Hét lâng anoo Zơ Râm Lành, đhanuôr cóh vel Đăk Ốc đoọng năl: Bhiệc váih wifi zâp đhị nắc ơy zooi đoọng đhanuôr cóh đâu bấc râu: “Acu lướt ooy đâu đọc báo online, chấc lêy năl xa nay thời sự cóh cr’loọng k’tiếc k’ruung lâng bha lang k’tiếc cơnh đắh đhr’năng plêệng k’tiếc đoọng năl cơnh ch’chóh pa bhrợ, zêl cha groong pr’lúh cr’ay”.

“Váih wifi liêm buôn bhlâng, chr’nắp đoọng đhanuôr chấc lêy năl cr’liêng xa nay. Lấh mơ, bấc cr’liêng xa nay chr’nắp crêê tước truíh c’lâng k’noong k’tiếc, c’lặ t’nil cắh cậ bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê vêy zooi đhanuôr bơơn lêy c’léh cha nụp, bhiệc bhrợ bh’rợ tr’nêng ting ooy mạng wifi”.

Cắh mưy moót wifi doọ bil zên, bấc c’moo hanua, zâp apêê t’coóh vel, manứih bấc ngai chắp lâng cán bộ vel cóh chr’val La Dêê, chr’hoong Nam Giang dzợ bơơn ta đoọng báo doọ pay zên lâng ta luôn pấh pa choom zâp lớp pa choom, chấc lêy năl đắh cr’liêng xa nay, c’lâng bh’rợ t’mêê âng Đảng, pháp luật âng Nhà nước. T’coóh Blúp Dứ, Trưởng vel Đăk Ốc đoọng năl: “Ooy đắh cr’liêng xa nay cóh bha ar, báo, acu vêy bơơn năl đấh loon zâp c’lâng xa nay t’mêê âng Đảng, pháp luật âng Nhà nước. Cơnh đắh bhiệc bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê, pa dưr pa xớc zâp bh’rợ bhrợ têng cha, pa xiêr đha rứt”.

Cr’chăl hanua, chính quyền chr’val La Dêê pa zưm pa dưr k’rơ bh’rợ xay moon, pa choom đhanuôr lêy cha mêết zâp trang cr’liêng xa nay điện tử. Lâng zooi đhanuôr đươi dua công nghệ thông tin ooy bh’rợ tr’nêng lâng p’cắh, xay moon bh’nơơn pr’đươi, pa câl pr’đươi pr’dua cóh Facebook, zalo. Ting cơnh t’coóh Brao Tuân, Phó Chủ tịch UBND chr’val La Dêê, chr’hoong Nam Giang, lâng nắc mưy đhị zr’lụ k’noong k’tiếc, bhiệc xay moon cr’liêng xa nay tước đhanuôr acoon cóh cung vêy đợ bhiệc bhrợ lalay, liêm glặp lâng đhr’năng lalua. Ooy đâu, bhiệc bhrợ t’bhứah hệ thống loa truyền thanh vel đông, đươi bhrợ ting c’lâng “Lướt zâp pa lêếh c’lâng, t’coọ zâp đhị đông, chấc lêy ghít zâp ngai manứih” đoọng xay moon, nắc đoo ta lêy bhiệc bhrợ liêm glặp lâng đơơng chô bh’nơơn liêm choom bhlâng xoọc đâu: “Cr’chăl hanua, chr’val La Dêê bơơn k’rong bhrợ hạ tầng, ooy đâu bhrợ liêm xang mạng lưới internet lâng bhrợ mạng wifi zâp prang cóh 6 vel lâng hệ thống đài ip đhị zâp bha nụ đhanuôr ắt. Tước đâu, chr’val t’bhlâng pa dưr k’rơ hệ thống đài ip đoọng bhrợ pr’đơợ ha đhanuôr lêy moót xơợng cr’liêng xa nay lấh mơ. Bhiệc cr’liêng xa nay chô tước zâp đhị nắc vel đông ta luôn bhrợ, lấh mơ tơợ bêl váih Nghị quyết 36 âng HĐND tỉnh, chr’val ơy ra lắp mạng wifi lâng zooi đoọng zên zư bhrợ bh’rợ nâu. Tu cơnh đêếc nắc zâp cr’liêng xa nay đắh chính sách, pháp luật cóh vel đông bơơn xay bhrợ đấh lâng liêm choom”.

Chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam vêy 6 chr’val k’noong k’tiếc. Đợ c’moo hanua, 3 Đồn Biên phòng cóh vel đông ta luôn pa zưm lâng chính quyền vel đông xay bhrợ bấc bh’rợ, bhiệc bhrợ pr’hay đắh âng đơơng cr’liêng xa nay tước đhanuôr. Ooy đâu, bh’rợ đảng viên chô sinh hoạt đhị zâp Chi bộ vel cắh cậ k’đươi moon cán bộ Biên phòng chô k’đhơợng bhrợ Phó Bí thư Đảng uỷ chr’val ơy padưr liêm ghít đắh bh’rợ xay moon, âng đơơng cr’liêng xa nay tước đhanuôr acoon cóh. Thượng tá Lê Văn Nam, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu bha lang k’tiếc Nam Giang đoọng năl: “Bh’rợ xay moon, p’cắh pháp luật bơơn Đồn Biên phòng Cửa khẩu bha lang k’tiếc Nam Giang xay bhrợ ta luôn ooy c’bhúh apêê k’đươi moon đhanuôr âng đơn vị. Cr’liêng xa nay lấh mơ pa zưm ooy zâp bha ar pa tơ luật, cơnh Luật k’noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung, Luật Biên phòng, Nghị định 34 âng Thủ tướng Chính phủ đắh quy chế zr’lụ k’noong k’tiếc... C’lâng bh’rợ xay moon bơơn đơn vị bhrợ ooy zâp hệ thống truyền thanh đhị vel đông, pa zưm ooy zâp hội nghị âng zâp ban ngành đha đhâm c’moor, pân đil cắh cậ ooy zâp bêl chi ớh pr’hát xa nưl bhrợ đhị sân khấu zâp cr’liêng xa nay pháp luật đoọng pa dưr dal c’năl bh’rợ, bhrợ liêm crêê pháp luật ooy pr’ắt tr’mung đhanuôr”.

Xọoc đâu, zâp cấp ban ngành cóh vel đông chr’hoong Nam Giang xoọc pa zưm bhrợ bơr pêê cr’liêng xa nay bha lâng đoọng pa xiêr đha rứt ooy cr’liêng xa nay ha đhanuôr. Ooy đâu, pa zưm zooi đhanuôr, lấh mơ nắc apêê đha rứt đươi dua zâp dịch vụ viễn thông, internet, đươi dua công nghệ thông tin, ting bhr’dzang zooi đhanuôr pa đăn đươi chính sách, xa nay bh’rợ, chấc lêy đắh zooi đoọng cung cơnh ta moóh pa choom zâp bh’rợ bhrợ cha, dưr zi lấh đha rứt nhâm mâng. Đh’rứah lâng nâu, vel đông dzợ k’rong zư lêy zâp đhị âng đơơng cr’liêng xa nay đhị zâp chr’val pa bhlâng zr’nắh k’đhạp, chr’val k’noong k’tiếc; t’bhlâng pa dưr pr’đươi pr’dua đoọng bhrợ ha zâp đài truyền thanh chr’val; pa dưr dal đhr’năng bh’rợ cán bộ thông tin lâng truyền thông vel đông... Nâu đoo nắc đợ bh’rợ bha lâng ooy Tiểu dự án 1 “Pa xiêr đha rứt đắh cr’liêng xa nay” âng Dự án 6 “Xay moon pa xiêr đha rứt đắh cr’liêng xa nay” ooy xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung pa xiêr đha rứt nhâm mâng c’moo 2024 xoọc bơơn xay bhrợ đhị chr’hoong Nam Giang. Ooy đâu, zooi đhanuôr k’noong k’tiếc năl liêm crêê, zâp đắh cr’noọ bh’rợ, râu chr’nắp âng pa xiêr đha rứt nhâm mâng đắh bhrợ bh’rợ pa dưr pr’ắt tr’mung, zư nhâm mâng an ninh k’noong k’tiếc âng k’tiếc k’ruung./.

LÀM GÌ ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRUYỀN THÔNG Ở VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ

Huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam có 6 xã biên giới giáp với huyện Đăk Chưng, tỉnh Sê Kông, nước bạn Lào. Những năm qua, cùng với nguồn lực đầu tư của TW, tỉnh, huyện, bà con các dân tộc nơi đây đã đoàn kết một lòng vươn lên thoát nghèo bền vững và bảo vệ vững chắc đường biên cột mốc. Đáng chú ý, từ công tác truyền thông ở vùng đồng bào DTTS, bà con các xã vùng biên đã tiếp cận được các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước. Qua đó, đúc kết được những kinh nghiệm quý, cách làm hay trong phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa dân tộc và bảo vệ bình yên tuyến biên giới Việt Nam – Lào.

Gần một năm nay, Gươl thôn Đăk Ốc, xã La Dêê trở thành nơi tụ họp của đông đảo bà con Cơ Tu mỗi ngày. Họ đến đây để truy cập Wifi miễn phí và tìm kiếm thông tin mà mình quan tâm. Với học sinh, các em lên mạng để nghe nhạc, xem phim, tìm phương pháp học tập mới; nông dân thì tìm kiếm thông tin thời tiết, giống vật nuôi cây trồng, cách phòng trừ sâu bệnh để phát triển kinh tế; còn thanh niên thì tìm hiểu về khởi nghiệp, xuất khẩu lao động…. Chị Zơ Râm Hét và anh Zơ Râm Lành, người dân thôn Đăk Ốc cho biết: Việc phủ sóng Wifi miễn phí đã giúp ích cho bà con nơi đây rất nhiều.

“Tôi đến đây để đọc báo online, cập nhật tin tức thời sự trong nước và quốc tế cũng như thông tin thời tiết để phục vụ việc trồng trọt, phòng trừ sâu bệnh”.  

“Có wifi rồi rất chi là hữu ích, cần thiết để bà con kịp thời cập nhật mọi thông tin. Đặc biệt, nhiều nội dung hữu ích liên quan đến tình hình đường biên, cột mốc hay xây dựng Nông thôn mới giúp bà con nhìn thấy hình ảnh, cách làm, mô hình thông qua mạng wifi”.  

Không chỉ truy cập Wifi miễn phí, nhiều năm qua, các già làng, người có uy tín và cán bộ thôn ở xã La Dêê, huyện Nam Giang còn được cấp báo miễn phí và thường xuyên tham gia các lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, chủ trương, chính sách mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Ông Blúp Dứ, Trưởng thôn Đăk Ốc cho biết: “Qua thông tin sách, báo, tôi được tiếp cận và cập nhật kịp thời các chủ trương, chính sách mới của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Như trong việc xây dựng nông thôn mới, phát triển các mô hình làm kinh tế, giảm nghèo”.

Thời gian qua, chính quyền xã La Dêê tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân cập nhật, theo dõi các trang thông tin điện tử. Đồng thời hỗ trợ bà con ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất và  quảng bá, giới thiệu sản phẩm, bán hàng trên facebook, zalo. Theo ông Brao Tuân, Phó Chủ tịch UBND xã La Dêê, huyện Nam Giang, với đặc thù là vùng biên giới, việc tuyên truyền, chuyển tải thông tin đến bà con dân tộc thiểu số cũng có những cách làm riêng, phù hợp với thực tế. Trong đó, việc mở rộng hệ thống loa truyền thanh cơ sở, áp dụng phương châm “ đến từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người” để tuyên truyền được xem là cách làm phù hợp và mang lại hiệu quả nhất hiện nay. “Thời gian qua, xã La Dêê được đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó hoàn thiện mạng lưới internet và phủ sóng mạng wifi ở tất cả 6 thôn và hệ thống đài ip tại các cụm dân cư. Tới đây, xã sẽ tiếp tục đẩy mạnh hệ thống đài ip để tạo điều kiện cho bà con truy cập thông tin hơn nữa. Việc phủ sóng thông tin luôn được địa phương thực hiện, nhất là từ khi có Nghị quyết 36 của HĐND tỉnh, xã đã lắp đặt mạng wifi và hỗ trợ kinh phí duy trì dịch vụ này. Nhờ vậy mà các thông tin các chính sách, pháp luật trên địa bàn được triển khai nhanh và hiệu quả hơn”.

Huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam có 6 xã biên giới. Những năm qua, 3 Đồn Biên phòng trên địa bàn thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương triển khai nhiều mô hình, cách làm hay trong chuyển tải thông tin đến người dân. Trong đó, mô hình đảng viên về sinh hoạt tại các Chi bộ thôn hay tăng cường cán bộ Biên phòng về giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng ủy xã đã phát huy hiệu quả rõ nét trong công tác tuyên truyền, đưa thông tin đến cho bà con dân tộc thiểu số. Thượng tá Lê Văn Nam, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang cho biết: “Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luậ được Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang triển khai thường xuyên thông qua Đội Vận động quần chúng của đơn vị. Nội dung chủ yếu tập trung vào các văn bản luật, như Luật Biên giới quốc gia, Luật Biên phòng, Nghị định 34 của Thủ tướng Chính phủ về quy chế khu vực biên giới đất liền… Phương pháp tuyên truyền được đơn vị thực hiện qua các hệ thống qua truyền thanh tại các địa phương, lồng ghép vào các hội nghị của các ban ngành Thanh niên, Phụ nữ hay thông qua các hội diễn văn nghệ được sân khấu hóa các nội dung pháp luật nhằm mục đích nâng cao kiến thức, thực hiện đúng pháp luật vào đời sống người dân”.

Hiện nay, các cấp ban ngành trên địa bàn huyện Nam Giang đang tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm để giảm nghèo về thông tin cho bà con. Trong đó, tập trung hỗ trợ người dân, nhất là người nghèo sử dụng các dịch vụ viễn thông, internet, ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước giúp bà con tiếp cận chính sách, chương trình, tìm kiếm nguồn hỗ trợ cũng như học hỏi các mô hình làm ăn phát triển kinh tế, thoát nghèo bền vững. Cùng với đó, địa phương còn đầu tư duy trì các điểm cung cấp thông tin công cộng tại các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới; tăng cường cơ sở vật chất phục vụ các đài truyền thanh xã; nâng cao năng lực cán bộ thông tin và truyền thông cơ sở... Đây là những nhiệm vụ trọng tâm trong Tiểu dự án 1 “Giảm nghèo về thông tin” thuộc Dự án 6 “Truyền thông giảm nghèo về thông tin” trong Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững năm 2024 đang được triển khai tại huyện Nam Giang. Qua đó, giúp bà con vùng biên nhận thức đúng, đủ về mục tiêu, ý nghĩa và tầm quan trọng của giảm nghèo bền vững trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh biên giới quốc gia./.