Ch’mêêt lêy ting bêệ c’bat, za hương k’độ đac đoọng ha tứch ộm coh zr’lụ băn, xang n’năc bh’râp căh đơc tân đong đac, a moó H’Dung M’Lô, ăt coh vel Cư Mlan, chr’val Pơng Đrang, chr’hoong Krông Buk đoọng năl, nâu đoo năc cơnh âng cán bộ y tế chr’val âi pa choom đoọng ha đha nuôr zêl lâng cha groong ploh aham. Công ting amoó H’Dung, pr’loọng đong amoó doó âi vêy ngai crêê k’hir ploh aham, n’đhang coh vel lâng chr’val âi vêy bâc ngai crêê cr’ay n’nâu tu cơnh đêêc amoó pa bhlâng k’rang:“Vel lâng y tế xay truih coh loa đài năc ahêê công năl cr’ay k’hir ploh a ham n’nâu dưr vaih tơợ k’gơu, tu cơnh đêêc acu k’rang bhrợ c’chêêt c’bhuh cr’voc cr’vêêc, tr’nơơp đợ pr’đươi ca độ đac căh câ n’noh x’xriing choom prih dooh pa liêm đoọng cr’voc cr’vêêc doó choom chêêh vaih.”

Bác sĩ Huỳnh Duy Hùng, Trạm trưởng Trạm Y tế chr’val Pơng Drang, chr’hoong Krông Buk đoọng năl, tơợ tơơp c’moo tươc đâu n’đhơ năc đhêêng xay moon 3 cha năc crêê k’hir ploh a ham, n’đhơ cơnh đêêc chr’val công năc muy coh 2 vel đong đợ crêê k’hir ploh aham bâc bhlâng âng chr’hoong, tu cơnh đêêc bh’rợ zêl lâng cha groong cr’ay k’hir ploh a ham xooc bơơn ngành y tế lâng chính quyền vel đong t’bhlâng xay bhrợ:“Trạm công âi ting pâh xay moon đoọng ha Ủy ban chr’val xră bhrợ bâc bha ar pa tơ k’đươi prih dooh môi trường. Đợ apêê zr’lụ n’đoo bơơn năl bha nụ pr’luh công xay moon đoọng ha Trung tâm y tế zươc hóa chất lâng apêê máy đoọng vươc đợ bha nụ pr’luh k’đhap.”

Thành phố Buôn Ma Thuột năc vel đong vêy đợ apêê ca hir ploh aham bâc bhlâng đhị Đăk Lăk cơnh lâng 85 cha năc, bâc 4 chu t’piing lâng cr’chăl đâu c’moo ahay. Ting t’cooh Võ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Buôn Ma Thuột, k’dâng đơc cr’chăl tươc, apêê ca ay k’hir ploh a ham vêy  đhr’năng dưr k’rơ lâng trơơi đhị đhăm bhưah ha dang căh t’bhlâng xay bhrợ apêê c’lâng bh’rợ zêl lâng cha groong tơợ tơơp hân noo pr’luh:“Xa nay ooy k’hir ploh a ham tươc cr’chăl xooc đâu năc azi công xooc ch’mêêt lêy, n’đhang coh cr’chăl tươc đhr’năng plêêng k’tiêc căh choom k’dâng lâng boo công vêy bâc lâh, azi công xooc t’bhlâng bh’rợ ch’mêêt lêy, p’zay xay truih đoọng ha đha nuôr dh’rưah lâng ngành y tế bhrợ liêm bh’rợ prih dooh môi trường đoọng bhrợ liêm bh’rợ zêl lâng cha groong pr’luh cr’ay moon pa zum lâng bh’rợ zêl lâng cha groong k’hir ploh aham.”

Ting t’cooh Hoàng Hải Phúc, Phó Giám đốc k’đhơợng bhrợ Trung tâm ch’mêêt lêy pr’luh cr’ay tỉnh Đăk Lăk, tơợ tơơp c’moo tươc t’ngay 26/6, Đăk Lăk xay moon lâh 460 cha năc crêê k’hir ploh aham, cơnh lâng 13 bha nụ pr’luh. Coh đêêc, đhêêng tơợ c’xêê 6 tươc đâu xay moon k’noọ 300 cha năc. Đoọng ma năl cha groong k’hir ploh a ham, Trung tâm Ch’mêêt lêy cr’ay tỉnh âi k’đhơợng xay apêê đơn vị t’bhlâng ch’mêêt lêy véc tơ, ch’mêêt lêy pa ghit, đơơh bơơn năl, xay bhrợ liêm đợ bha nụ pr’luh đoọng pa xiêr râu trơơi boọ bhưah coh vel bhươl. Đh’rưah lâng bhrợ k’rơ bh’rợ xay truih, p’too moon đha nuôr xơợng bhrợ apêê c’lâng bh’rợ pa liêm môi trường, c’chêêt k’gơu, cr’voc cr’vec cha groong k’hir ploh a ham đhị pr’loọng đong lâng vel bhươl:“Azi xooc xay bhrợ c’xêê pa bhrợ ooy Asean cha groong k’hir ploh a ham, azi âi vêy bha ar pa tơ k’đhơợng xay pa zêng apêê Trung tâm y tế chr’hoong đoọng xay bhrợ mr’cơnh, k’rong moot ooy bh’rợ xay truih coh zâp đhị pr’đươi đại chúng; râu bơr azi pa zum lâng chính quyền vel đong pa bhlâng năc vel, bhươl, chr’val đoọng xay bhrợ c’chêêt cr’voc cr’vêêc moot x’ría tuần.”

Hân noo boo, năc cr’chăl pr’luh cr’ay k’hir ploh a ham dưr k’rơ. Lâh đhị đêêc, môi trường ma mông căh liêm tân taach, bh’rợ looih k’rong đơc đac coh tọ, coh c’thau căh ta gâp… năc đợ pr’đơợ liêm đoọng ha k’gơu lâng cr’voc cr’vêêc chêêh vaih. Đoọng cha groong cr’ay k’hir ploh aham trơơi bhưah, lâh mơ râu t’bhlâng âng ngành y tế năc bh’rợ âng chính quyền vel đong lâng râu nân năl âng đha nuôr năc đoo pr’đơợ quyết định đoọng k’zệ pr’luh cr’ay n’nâu./.

Đắk Lắk đẩy mạnh phòng chống sốt xuất huyết trong mùa mưa

Thời điểm này, bệnh sốt xuất huyết trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang có dấu hiệu gia tăng. Ngành y tế Đắk Lắk đang phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh các hoạt đông giám sát cộng đồng, triển khai các biện pháp phòng bệnh và tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân nhằm khống chế, không để bệnh lây lan rộng.

Cận thận kiểm tra từng cái chén, cái tô đựng nước cho gà uống trong góc vườn, rồi úp xuống để tránh đọng nước, chị H’Dung M’Lô, ở thôn Cư Mlan, xã Pơng Đrang, huyện Krông Búk cho biết, đây là cách mà cán bộ y tế xã đã hướng dẫn người dân để phòng chống sốt xuất huyết. Cũng theo chị H’Dung, gia đình chị chưa có người bị sốt xuất huyết, nhưng ở trong buôn và xã đã có người mắc bênh này nên chị rất lo lắng:“Ban thôn và y tế thống báo loa đài thì mình cũng biết bệnh sốt xuất huyết này xuất phát từ muỗi, nên tôi lo để mà diệt được loăng quăng, đầu tiên thì đồ đựng nước hay rác thải phải dọn dẹp cho sách sẽ để loăng quăng không sinh sản.”

Bác sĩ Huỳnh Duy Hùng - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Pơng Drang, huyện Krông Búk cho biết, từ đầu năm đến nay dù mới ghi nhận 3 trường hợp bị sốt xuất huyết, nhưng xã cũng là một trong 2 địa phương có số ca mắc sốt xuất huyết cao nhất của huyện, nên công tác phòng chống bệnh sốt xuất huyết đang được ngành y tế và chính quyền địa phương tích cực triển khai:“Trạm cũng đã tham mưu cho Ủy ban xã ban hành nhiều công văn dọn dẹp vệ sinh môi trường. Những trường hợp nào phát hiện ổ dịch cũng tham mưu bên Trung tâm y tế xin hóa chất và các máy để phun những ổ dịch phức tạp.”

Thành phố Buôn Ma Thuột là địa phương có số ca mắc sốt xuất huyết cao nhất tại Đắk Lắk với 85 trường hợp, gấp 4 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Theo ông Võ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Buôn Ma Thuột, dự báo thời gian tới, bệnh nhân mắc sốt xuất huyết sẽ tiếp tục gia tăng và bùng phát trên diện rộng nếu không quyết liệt triển khai các biện pháp phòng chống ngay từ đầu mùa dịch:“Vấn đề sốt xuất huyết đến thời điểm hiện tại thì chúng tôi vẫn đang kiểm soát, nhưng trong thời gian tới tình hình thời tiết thất thường và mưa cũng sẽ nhiều lên, chúng tôi cũng đang tăng cường công tác giám sát, tăng cường công tác tuyên truyền cho người dân cùng với ngành y tế làm tốt công tác vệ sinh môi trường để làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh nói chung và công tác phòng chống sốt xuất huyết.”

Theo ông Hoàng Hải Phúc, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, từ đầu năm đến ngày 26/6, Đắk Lắk ghi nhận hơn 460 ca mắc sốt xuất huyết, với 13 ổ dịch. Trong đó, riêng từ tháng 6 tới nay ghi nhận gần 300 trường hợp. Để chủ động phòng chống sốt xuất huyết, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường kiểm tra, giám sát véc tơ, kiểm soát chặt chẽ, phát hiện sớm, xử lý triệt để ổ dịch nhằm hạn chế lây lan trong cộng đồng. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường, diệt muỗi, lăng quăng phòng chống sốt xuất huyết tại gia đình và cộng đồng:“Chúng tôi đang triển khai tháng hành động  về Asean phòng chống sốt xuất huyết, chúng tôi đã có công văn chỉ đạo tất cả các Trung tâm y tế huyện để triển khai đồng loạt, tập trung vào thứ nhất là công tác truyền thông trên tất cả phương tiện thông tin đại chúng; thứ hai chúng tôi phối hợp với chính quyền địa phương đặc biệt là thôn, buôn, xã để triển khai chiến dịch diệt loăng quăng bọ gậy vào cuối tuần.”

Mùa mưa, là thời điểm dịch bệnh sốt xuất huyết gia tăng. Bên cạnh đó, môi trường sống không đảm bảo vệ sinh, thói quen tích trữ nước trong lu, vại, thùng không đậy nắp… là những điều kiện thuận lợi cho muỗi và lăng quăng phát triển. Phòng chống bệnh sốt xuất huyết lan rộng, ngoài nỗ lực của ngành y tế thì vai trò của chính quyền địa phương và sự chủ động của người dân sẽ là yếu tố quyết định để đẩy lùi dịch bệnh này./.