Apêê c’leh dưr vaih âng k’hir ploh a ham

Ma nuyh crêê k’hir ploh a ham năc leh apêê đhr’năng cơnh đâu:

-   K’hir

-   Ca ay mr’nịt căh cợ ca ay lêệ la

-   Ca ay  acọ

-   Kiêng k’tặ

-   K’tặ k’buung

-   Eh hạch

-   Ca ay zr’lụ mắt

-   Vaih ban coh cr’chăl tơợ 3-14 t’ngay

Bác sĩ Suranjit Chatterjee, Chuyên gia xay moon cấp dal, khoa Nội, Bệnh viện Indraprastha Apollo (Ấn Độ), đọong năl: “Apêê đhr’năng nâu doó ngân cơnh lâng p’niên k’tứi lâng p’niên x’dơơr. Cơnh lâng ma nuyh t’ha ga’grựa, apêê c’leh cr’ay buôn vaih đanh coh muy tuần. Coh apêê đhr’năng, năc choom  vaih cơnh lơơng. K’hir ploh a ham bêl dưr ngân choom vaih tước hooi a ham, huyết áp xiêr lâng crêê tước apêê cơ quan lơơng pazêng lâng loom lâng p’lêê họong”.

Apêê bhrợ cha groong hir ploh a ham

Bh’rợ cha groong cr’ay trơơi boọ năl lêy tơợ đhr’năng lêy cha mêệt c’lâng pa trơơi pr’luh. Ting cơnh Trung tâm lêy cha mêệt lâng lâng cha groong pr’luh cr’ay (CDC), zập cha năc năc lêy bhrợ têng apêê bh’rợ cơnh đâu đoọng cha mêệt lêy đhr’năng pr’luh k’hir ploh a ham:

-  Cha groong oó đoọng ga gơu cặp lâng bhiệc đươi dua za nươu năc cơnh Picaridin, tinh dầu bạch đàn chanh (OLE) căh cợ Para-menthane-diol (PMD).

-  Taluôn xập áo dal têy lâng cuân dal. Xa xập pa liêm oó đoọng ga gơu cặp, đăh.

-  Cha mêệt pa ghit ga gơu coh đong. Pay đươi lướu groong pa liêm coh pr’loọng a’luh lâng pr’loọng bhlầng, oó đoọng ga gơu moọt ooy đong.

- Pr’luh k’hir dưr k’rơ đhị pazêng zr’lụ đác nong, tu cơnh đêêc zư lêy môi trường năc rau liêm choom bhlầng. Pa sạch zập cr’độ đác oó đoọng ga gơu cheh vaih.

-  Bêl lướt cha ơh năc đơơng muy bộ y tế đoọng cha groong ga gơu cắp.

-  Lướt khám pa đâh ha dang crêê k’hir, ca ay a cọ, vaih ban, ca ay lêệ la căh cợ mr’nịt.

Pa dưah cr’ay ploh a ham

Đhơ căh ơy vêy za nươu pa dưah k’hir ploh aham trực tiếp, ma nuyh ca ay choom pay âm paracetamol căh cợ acetaminophen. Coh đêêc, năc g’đech apêê za nươu cha groong viêm căh vêy steroid cơnh ibuprofen lâng aspirin tu apêê nâu buôn bhrợ loãng a ham lâng vaih k’hir plih a ham.

Cơnh lâng apêê đhr’năng pr’luh k’hir ploh a ham doó ngân, năc âm t’bấc đác zập rau./.

Sốt xuất huyết gia tăng: 6 cách hiệu quả để bảo vệ bản thân

VOV.VN

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), từ đầu năm đến nay, các địa phương trong cả nước ghi nhận hơn 43.600 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 22 trường hợp tử vong, tập trung chủ yếu ở các tỉnh khu vực phía Nam. Dự báo thời gian tới, số ca mắc có thể tiếp tục gia tăng và dịch có thể bùng phát trên diện rộng nếu không quyết liệt triển khai các biện pháp phòng chống dịch.

Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết

Người bị bệnh sốt xuất huyết có thể biểu hiện các triệu chứng như:

-   Sốt

-   Đau khớp hoặc cơ

-   Đau nhức đầu

-   Buồn nôn

-   Nôn mửa

-   Sưng hạch

-   Đau sau hốc mắt

-   Phát ban trong khoảng thời gian từ 3-14 ngày

Bác sĩ Suranjit Chatterjee, Chuyên gia tư vấn cấp cao, khoa Nội, Bệnh viện Indraprastha Apollo (Ấn Độ), cho biết: “Các triệu chứng này thường nhẹ ở trẻ em và thanh thiếu niên. Đối với người lớn, các triệu chứng nhẹ thường có thể kéo dài trong một tuần. Trong một số trường hợp, nó có thể gây ra các biến chứng khác. Sốt xuất huyết, khi nghiêm trọng, có thể dẫn đến chảy máu, hạ huyết áp, sốc và tổn thương các cơ quan khác, bao gồm gan và thận”.

Biện pháp phòng tránh bệnh sốt xuất huyết

Việc phòng chống bệnh truyền nhiễm phụ thuộc vào việc kiểm soát véctơ truyền bệnh. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), mọi người cần thực hiện các biện pháp sau để kiểm soát bệnh sốt xuất huyết:

-  Ngăn ngừa muỗi đốt bằng cách sử dụng thuốc chống côn trùng chứa một trong các thành phần hoạt tính như Picaridin, tinh dầu bạch đàn chanh (OLE) hoặc Para-menthane-diol (PMD).

-  Luôn mặc áo sơ mi dài tay và quần dài. Tốt nhất hãy luôn che chắn cơ thể để tránh bị muỗi cắn.

-  Kiểm soát muỗi trong và ngoài nhà của bạn. Sử dụng lưới che trên bất kỳ cửa sổ và cửa ra vào, đồng thời sửa chữa bất kỳ lỗ hổng nào để không cho muỗi bên ngoài xâm nhập vào nhà.

- Bệnh sốt xuất huyết phát triển mạnh ở những vùng nước tù đọng, vì vậy việc giữ vệ sinh môi trường là rất hữu ích. Đổ sạch và làm sạch tất cả các vật dụng chứa nước vì muỗi đẻ trứng gần nước.

-  Khi đi du lịch hãy mang theo một bộ y tế để ngăn ngừa muỗi đốt.

-  Đi khám ngay lập tức nếu bạn bị sốt, nhức đầu, phát ban, đau cơ hoặc khớp.

Điều trị bệnh sốt xuất huyết

Mặc dù không có sẵn thuốc để điều trị bệnh sốt xuất huyết trực tiếp, người bệnh có thể dùng paracetamol hoặc acetaminophen. Trong khi đó, nên tránh các loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và aspirin do chúng có thể dẫn đến loãng máu và tăng nguy cơ xuất huyết sau đó.

Đối với các triệu chứng sốt xuất huyết nhẹ hơn, hãy uống nhiều chất lỏng và bổ sung đủ nước./.