Cr’ăy viêm màng a bục coh p’niên k’tứi năc n’hau?

Cr’ăy viêm màng abục coh p’niên k’tứi năc đhr’năng crêê vi trùng coh clang màng abục pluum abục lânhg g’lua. Pr’luh cr’ăy n’nâu bhrợ t’vaih đhr’năng chêết bil bấc bhlâng ha dang căh đơơh ta bơơn lêy lâng pa dưah đơơh. Vêy cơnh cậ, ha dang pr’đoọng bhlâng vêy đơơh ta pa dưah, manuyh crêê pr’luh cr’ăy năc vaih đợ cr’ăy cơnh lơơng lâng ooy acọ abục.

Râu tu t’vaih viêm màng abục coh p’niên k’tứi

Vêy bấc râu tu bhrợ t’vaih cr’ăy viêm màng abục coh p’niên k’tứi, tơợ đêêc năc pazêng vêy cơnh: Viêm màng abục tu vi khuẩn Hib, tu phế cầu căh cậ tu abục mô cầu khuẩn…

Râu n’leh vaih crêê viềm màng abục coh p’niên k’tứi

Bêl p’niên k’tứi n’leh vaih đợ pr’luh cr’ăy cơnh đâu, k’conh k’căn đơơh đơơng p’niên tước ooy cơ sở y tế đăn bhlâng đoọng khám lêy, xét nghiệm cơnh, k’hiir ngân tước 39 độ; k’ăy k’bao lêệ la coh têy dzung, khớp; x’xơợng căh lâh; tạ coh n’căr; griing a đuốc đác; k’ăy acọ; căh kiêng ắt đhị tr’ang; c’ta.

Râu n’leh âng cr’ăy viêm màng abục coh p’niên pr’ang lâng p’niên k’tứi buôn căh lâh ghít, k’đhap đoọng ng’năl lâng pazêng pr’luh cr’ăy crêê vi trùng n’lơơng. Cơnh lơơng cậ, p’niên pr’ang căh ơy n’năl pa prá, căh n’năl xay moon ghít đhr’năng c’rơ âng đay. Tu cơnh đêêc, apêê k’conh k’căn lêy ghít đoọng đơơh n’năl đhr’năng n’leh vaih cr’ăy viêm màng abục. Ha dang lêy p’niên vaih đhr’năng k’hiir ngân, ren bấc, bếch căh têêm, căh kiêng mum, căh lâh p’gớt achăc azân năc vêy cơnh crêê cr’ăy viêm màng abục lâng đơơh đơơng p’niên tước ooy cơ sở y tế đoọng ch’mêệt lêy pr’luh cr’ăy.

Bh’rợ pa dưah cr’ăy viêm màng abục coh p’niên

Pa dưah cr’ăy viêm màng abục coh p’niên năc đươi bấc ooy râu tu bhrợ t’vaih, đhr’năng âng pr’luh cr’ăy, đhr’năng c’rơ, pr’luh cr’ăy n’lơơng lâng dưr vaih ngân âng pr’luh cr’ăy coh p’niên. Pa bhlâng apêê k’conh k’căn năc lướt khám lâng pa dưah ting cơnh pa choom âng bác sĩ.

Muy bơr bh’rợ zâl cha groong cr’ăy viêm màng abục coh p’niên

Lêy pa liêm pa sạch đhị ắt mamông, cha đăh, rao têy acoon p’niên ta luôn lâng xà phòng lâng đác c’chêệt khuẩn coh têy; pa liêm pa sạch đong xang, đong ắt ta luôn ch’ngaách; bêl p’niên bếch năc ng’dzông mùng oó đoọng k’gơu cắp; ha dang p’niên n’leh vaih cr’ăy, năc đơơh ng’đơơng ooy cơ sở y tế khám lêy lâng loon đơơh ng’pa dưah. Lâh n’năc, p’niên k’tứi năc vêy ta tiêm vắc xin zâl cha groong cr’ăy viêm màng abục tơợ bêl 2 c’xêê. C’bhuh y tế bha lang k’tiếc công cơy p’too moon, đơơh tiêm pazêng râu vắc xin zâl cha groong râu tu bhrợ t’vaih pr’luh cr’ăy viêm màng abục đoọng ha p’niên k’tứi lâng đợ vắc xin cơnh đâu:

+ Vắc xin 6 coh 1 Hexaxim (Pháp)/Infanrix Hexa (Bỉ) zâl 6 râu pr’luh cr’ăy: K’ooh, bậch cầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, k’ăy xoóh lâng viêm màng abục tu vi khuẩn Hib căh cậ vắc xin 5 coh 1 Pentaxim (Pháp)/Infarix IPV +Hib (Bỉ) zâl 5 râu pr’luh cr’ăy: K’ooh, bạch cầu, uốn ván, bại liệt, k’ăy xooh lâng viêm màng não tu vi khuẩn Hib.

+ Vắc xin Prevenar 13 - Phế cầu 13 (Bỉ)/ Vắc xin Synflorix (Bỉ): zâl k’ăy xoóh, viêm màng abục, k’ăy coh m’pâng c’târ, crêê khuẩn huyết (aham crêê boọ vi trùng),… tu phế cầu khuẩn bhrợ t’vaih.

+ Vắc xin Bexsero (Ý) zâl cha groong viêm màng abục tu abục mô cầu khuẩn c’bhuh B. Vắc xin Menactra (Mỹ) zâl cha groong viêm màng abục tu abục mô cầu khuẩn tuýp ACYW - 135. Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cu Ba) zâl cha groong cr’ăy viêm màng abục tu abục mô cầu khuẩn tuýp BC.

+ Vắc xin Quimi-Hib (Cu Ba) zâl cr’ăy xooh, viêm màng abục… tu vi khuẩn Hib.

Viêm màng abục coh p’niên năc cr’ăy pa bhlâng ngân căh muy bhrợ t’vaih râu căh liêm crêê ooy c’rơ ting n’năc năc ooy pr’ắt tr’mông ha y chroo lâng pr’ắt tr’mông âng k’coon ta đhi hêê. Tu muy pr’ắt tr’mông ha y chroo liêm pr’hay lâh mơ, năc ng’tiêm vắc xin đoọng ha p’niên k’tứi năc tơợ nâu cơy./.

VIÊM MÀNG NÃO Ở TRẺ EM: DẤU HIỆU VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ  

Viêm màng não ở trẻ em là căn bệnh nguy hiểm, thường để lại di chứng lâu dài. Đa số các trường hợp viêm màng não trẻ em nhập viện trong tình trạng nặng, do triệu chứng mờ nhạt dễ nhầm lẫn với các bệnh cảm cúm thông thường khác. Chuyên mục “Thầy thuốc buôn làng” hôm nay, mời bà con cùng tìm hiểu về vấn đề này để có nhận biết sớm và có hướng điều trị.

Bệnh viêm màng não ở trẻ em là gì?

Bệnh viêm màng não ở trẻ em là tình trạng nhiễm trùng lớp màng não bao quanh não và tủy sống. Bệnh thường có tỷ lệ tử vong khá cao nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Thậm chí, nếu may mắn được cứu sống, người bệnh cũng có thể gặp nhiều di chứng về thần kinh và thẩm mỹ.

Nguyên nhân viêm màng não ở trẻ nhỏ

Có nhiều nguyên nhân gây viêm màng não ở trẻ có thể kể đến như: Viêm màng não do vi khuẩn Hib, do phế cầu hay do não mô cầu khuẩn,…

Dấu hiệu viêm màng não ở trẻ em

Khi trẻ có những triệu chứng dưới đây, phụ huynh nên nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, xét nghiệm như, sốt cao lên đến 39 độ; đau nhức cơ, khớp; ù tai; da bị kích ứng; cứng gáy; đau đầu; sợ ánh sáng; nôn ói.    

Dấu hiệu viêm màng não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường không rõ ràng, rất khó để phân biệt với các bệnh nhiễm trùng khác. Mặt khác, trẻ sơ sinh chưa biết nói, chưa thể diễn tả cụ thể tình trạng sức khỏe của bản thân. Do đó, phụ huynh cần hết sức chú ý để nhận biết sớm dấu hiệu viêm màng não. Nếu thấy trẻ có biểu hiện sốt cao, quấy khóc, ngủ gà, thóp căng, bú kém, giảm vận động hãy nghĩ ngay đến bệnh viêm màng não kịp thời đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được xác định chẩn đoán.

Cách điều trị viêm màng não ở trẻ em

Điều trị viêm màng não ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân, tình trạng bệnh, tình trạng sức khỏe, bệnh lý nền và biến chứng của bệnh nhi. Đặc biệt, phụ huynh nên thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. 

Một số biện pháp phòng ngừa viêm màng não ở bé:

Chú ý vệ sinh, ăn uống, rửa tay cho bé thường xuyên bằng xà phòng và dung dịch sát khuẩn cho tay; vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, giữ nhà ở thông thoáng; cho trẻ ngủ trong màn tránh muỗi đốt; nếu phát hiện trẻ có dấu hiệu bất thường, cần cho trẻ đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Ngoài ra, trẻ em cần được tiêm phòng vắc xin viêm màng não ngay từ 2 tháng tuổi. Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo, tiêm các loại vắc xin phòng nguyên nhân gây bệnh viêm màng não cho trẻ ngay từ sớm với các loại vắc xin sau:

+ Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp)/Infanrix Hexa (Bỉ) phòng 6 bệnh: Ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm phổi & viêm màng não do vi khuẩn Hib hoặc vắc xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp)/ Infanrix IPV+Hib (Bỉ) phòng 5 bệnh: Ho gà, bạch hầu, uốn ván, bại liệt, viêm phổi & viêm màng não do vi khuẩn Hib.

+ Vắc xin Prevenar 13 – Phế cầu 13 (Bỉ)/ Vắc xin Synflorix (Bỉ): phòng viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu),… do phế cầu khuẩn.

+ Vắc xin Bexsero (Ý) phòng viêm màng não do não mô cầu khuẩn nhóm B. Vắc xin Menactra (Mỹ) phòng viêm màng não do não mô cầu khuẩn tuýp ACYW-135. Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cu Ba) phòng viêm màng não do não mô cầu khuẩn tuýp BC.

+ Vắc xin Quimi-Hib (Cu Ba) phòng viêm phổi, viêm màng não,… do vi khuẩn Hib.

Viêm màng não ở trẻ em là căn bệnh nguy hiểm không chỉ đe dọa sức khỏe mà còn là tương lai và tính mạng của con em chúng ta. Vì một tương lai tươi sáng ở phía trước, hãy tiêm vắc xin cho trẻ ngay từ hôm nay./.