K’coon pân juyh căh pr’đoọng crêê tr’đêêh têy bêl cha ớh bóng, t’mêê vêy apêê bác sĩ Trung tâm Y tế chr’hoong Tây Giang pươr bột pa mâng, n’jưah pa choom ooy bh’rợ zư lêy, amoó Zơ Râm Thị Nham ắt coh cr’noon Tà Vàng, chr’val A Tiêng, chr’hoong Tây Giang xoọc đâu năc têệm loom lâh mơ. Tơợ t’ngay Trung tâm Y tế chr’hoong Tây Giang roóch pa dưah liêm choom đợ cr’ăy doọ lâh ngân tước ooy cr’ăy ngân, k’đhap ng’pa dưah, amoó Nham công cơnh đhanuôr Cơ Tu coh chr’hoong da ding k’coong c’noong k’tiêc Tây Giang doọ dzợ z’lâh k’ha riêng km c’lâng tước ooy bệnh viện cấp tỉnh đoọng cấp cứu, khám pa dưah đh’reh cr’ăy cơnh l’lăm ahay. Amoó Zơ Râm Thị Nham xay moon:“Bêl ahay ng’chô ooy bệnh viện tỉnh, năc nâu cơy apêê bác sĩ coh đâu ơy choom pươr pa mâng lâng bột lâng roóch pa dưah công ơy choom, đhanuôr coh đâu têêm loom. Bác sĩ dzợ pa choom năc zư lêy k’coọn coh đong, căh choom lướt cha ơh năc bhrợ râu căh liêm crêê ooy bh’rợ pa dưah, xang n’năc công pa choom căh choom p’trâm têy ooy đác.”

Roóch pa dưah pươr pa mâng lâng bột têy, dzung năc muy coh pazêng 5 r’bhâu g’luh roóch pa dưah năc Trung tâm Y tế chr’hoong Tây Giang nhâm mâng liêm choom coh cr’chăl ahay. Bh’rợ đoọng y, bác sĩ lướt pa choom, chêêc n’năl kinh nghiệm coh tuyến m’piing, đh’rưah lâng n’năc năc k’dua apêê chuyên gia, bác sĩ ta béch pa bhlâng tước ooy zr’lụ đoọng pa choom đoọng ooy kỹ thuật vêy ta xay moon năc bh’rợ liêm choom bhlâng, bhrợ t’vaih râu liêm choom. Bh’rợ n’nâu căh muy zooi đhanuôr đharựt da ding k’coong coh chr’hoong Tây Giang doọ lâh bil bấc zên prặ cha ắt, lướt chô bêl pa dưah đh’reh cr’ăy bêl z’lâh tuyến, ting n’năc năc dzợ ting pa xiêr râu biing xiên ha tuyến m’piing. Bác sĩ Đinh Văn Nhất, Khoa Ngoại Sản, Trung tâm Y tế chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam xay moon:“Lâh bh’rợ khám đh’reh cr’ăy coh đâu, azi năc dzợ khám đh’reh cr’ăy đoọng ha manuyh Lào. Pazêng bh’rợ tr’nêng âng đay bhrợ têng coh đâu năc vêy đhanuôr haanh deh pa bhlâng. Cơnh bh’rợ roóch n’niên k’coon t’mêê đâu, năc roóch n’niên k’coon cấp cứu năc azi ơy choom bhrợ, tu cơnh đêêc đhanuôr mâng loom ooy bh’rợ âng zi.”

Năc chr’hoong da ding k’coong dzợ bấc râu zr’năh k’đhap, bh’rợ Trung tâm y tế Tây Giang xay bhrợ liêm choom bh’rợ roóch pa dưah đoọng zư lêy c’rơ ha đhanuôr coh zr’lụ da ding k’coong năc râu t’bhlâng pa bhlâng choom ng’haanh deh. Nâu đoo công năc pr’đơợ đoọng ting t’ngay ha dưr dal râu liêm choom âng bh’rợ zư lêy c’rơ đoọng ha đhanuôr zr’lụ ch’ngai, bha dăh, zr’lụ c’noong k’tiếc tỵ bấc râu zr’năh k’đhap. Bác sĩ A Lăng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam xay moon:“Coh pazêng c’moo ahay, t’cooh xa nay Trung tâm ơy vêy cr’noọ bh’rợ pa choom đoọng ha apêê chuyên môn ng’moon zazum lâng ha apêê bhrợ bh’rợ roóch pa dưah moon la lay. Zập c’moo azi vêy cr’noọ bh’rợ đoọng apêê bác sĩ lướt pa choom chuyên khoa I xang n’năc pa choom crêê cơnh chứng chỉ, pa choom ting cơnh c’bhuh lâng râu zoọi đoọng zên prặ âng UBND tỉnh. Tơợ đêêc, azi ơy pa choom muy c’bhuh ga mắc, mâng k’rơ. Azi công xay moon t’bhlâng pa choom đoọng pa dưr dal lâng pa dưr k’rơ lâh mơ dzợ đợ kỹ thuật t’mêê đoọng zooi đhanuôr Tây Giang bơơn đươi râu liêm choom./.”

Y tế Tây Giang điểm sáng trong công tác phẫu thuật ở miền núi

Liên kết đào tạo với các bệnh viện lớn và tuyến trên, tính đến nay, sau 20 năm thành lập và 10 năm đầu tư đúng lộ trình, từ một cơ sở y tế lạc hậu của một huyện biên giới, Trung tâm Y tế huyện Tây Giang, Quảng Nam đã có thể đảm nhận được những ca phẫu thuật chuyên sâu và phức tạp. Đây được xem là điểm sáng trong thực hiện phẩu thuật ở trung tâm y tế tuyến huyện của khu vực miền núi Quảng Nam.

Con trai không may bị gãy tay trong lúc đá bóng, vừa được các bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Tây Giang bó bột cố định tay, vừa hướng dẫn cách chăm sóc, chị Zơ Râm Thị Nham ở  thôn Tà Vàng, xã A Tiêng, huyện Tây Giang giờ đã yên tâm hơn rất nhiều. Từ ngày Trung tâm Y tế huyện Tây Giang phẫu thuật thành thục các ca bệnh từ đơn giản đến phức tạp, chị Nham cũng như bà con Cơ Tu ở huyện vùng cao biên giới Tây Giang không còn phải vượt hàng trăm cây số về bệnh viện tỉnh cấp cứu, khám chữa bệnh như trước kia nũa. Chị Zơ Râm Thị Nham chia sẻ:“Trước kia phải đi về bệnh viện tỉnh, nhưng nay các bác sĩ ở trên này bó bột và phẫu thuật được, bà con rất yên tâm. Bác sĩ còn dặn phải giữ con ở nhà, không được đi chơi để ảnh hưởng đến quá trình chữa trị rồi không được đụng tay vào nước.”

Phẫu thuật bó bột tay, chân chỉ là một trong hơn 5000 ca phẫu thuật mà Trung tâm Y tế huyện Tây Giang đảm nhận thành công trong thời gian qua. Việc đưa y, bác sĩ đi đào tạo, học hỏi kinh nghiệm ở tuyến trên, cùng với đó là mời chuyên gia, bác sĩ đầu ngành lên tận nơi để chuyển giao kỹ thuật  được đánh giá là giải pháp có tính đột phá, mang lại thành công. Cách làm này không chỉ giúp đồng bào nghèo miền núi ở huyện Tây Giang đỡ tốn kém chi phí ăn ở, đi lại khi chữa bệnh vượt tuyến, mà còn góp phần giảm tải cho những bệnh viện tuyến trên. Bác sĩ Đinh Văn Nhất, Khoa Ngoại Sản, Trung tâm Y tế huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết:“Ngoài khám bệnh ở đây, chúng tôi còn khám cho bệnh nhân người Lào nữa. Những việc mình làm được bà con trên này rất ghi nhận. Như ca mổ đẻ mới đây, là mổ đẻ cấp cứu nhưng mình làm được, nên bà con rất tin tưởng.”

Là huyện biên giới còn nhiều khó khăn, việc Trung tâm y tế Tây Giang triển khai hiệu quả công tác phẫu thuật để chăm sóc sức khỏe cho đồng bào vùng cao là cả một nỗ lực đáng ghi nhận. Đây cũng là tiền đề từng bước nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe cho đồng bào vùng sâu, vùng biên giới vốn nhiều khó khăn. Bác sĩ A Lăng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết:“Trong những năm qua, lãnh đạo Trung tâm đã có kế hoạch đào tạo cho đội ngũ chuyên môn nói chung và các phẫu thuật viên nói riêng. Hàng năm, chúng tôi có kế hoạch cử các bác sĩ đi đào tạo chuyên khoa I rồi đào tạo theo chứng chỉ, đào tạo theo ê kíp với sự hỗ trợ kinh phí của UBND tỉnh. Qua đó chúng tôi đã đào tạo được một đội ngũ rất lớn mạnh. Chúng tôi cũng xác định tiếp tục đào tạo để nâng cao và phát triển hơn nữ những kỹ thuật mới để giúp người dân Tây Giang được hưởng lợi./.”