Cr’chăl đăn đâu, tu cắh lấh bơơn học, buôn xơợng đươi apêê xay moon, tu cơnh đêếc cắh hắt pân đil c’mâr acoon cóh cóh cóh chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam crêê ta g’lớc đơơng pa câl ooy Trung Quốc. Cóh apêê n’nắc, vêy ngai pr’đoọng bơơn trông dấc rạch chô ooy Việt Nam, n’đhơ cơnh đêếc công vêy bấc ngai cắh bơơn năl râu rí. Râu ca ay loom nắc đợ a pêê a đhi a moó bơơn ta trông dấc rạch chô lâng vel đong ặt đhị râu viêr rơớt, k’đị lêy âng đha nuôr vel bhươl. Tấn Sĩ, CTV Đài P’rá Việt Nam xay trúih:

      Crêê  ma nứih đong g’lớc đơơng pa câl ooy Trung Quốc, n’dhdơ cơnh đêếc đươi vêy c’năl a moó Ka phu Don, n’niên c’moo 1990 âi zooi c’bhúh công an Quảng Nam prúh coóp c’lâng đơơng pa câl ma nưuíh moọt x’ría c’moo 2016. rạch chô lâng vel đong, k’noọ Don nắc vêy zấp ngai hâng hơnh. N’đhơ cơnh đêếc, bấc đha nuôr Cơ Tu cóh vel Pà Dồn, chr’val Cà Dy, chr’hoong Nam Giang nắc vêy cơnh lêy la lay ooy Don, bhrợ ha đoo n’đil n’nâu ma mông cắh mơ chêệt:

       “ Loom luônh cu nâu câi công cắh râu rí lấh, a cu cắh rơơm kiêng râu rí, a cu nắc muy rơơm zấp ngai năl đoọng ha cu cắh vêy ma nứih pa câl đơơng ma nứih, l’lăm a ahy acu crêê ta tơơng moon đơơng pa câl ma nứih, a cu lướt tước ooy nắc apêê đoo công uôr moon, ch’ol z’lêệ ooy mặt moon a cu nắc ma nứih đơơng pa câl ma nưuíh, cắh ngai cha ớh lâng cu.”

        Tơợ c’moo 2016 tước nâu câi, đhị chr’hoong Nam Giang âi vêy 9 cha nắc pân đil crêê ta g’lớc đơơng pa câl ooy Trung Quốc. Cóh đêếc, nắc đhêêng 3 cha nắc bơơn trông dấc rạch chô lâng vel đong, mơ dzợ nắc zêng cắh bơơn năl ooy ị. Lâng pa zêng apêê crêê ta g’lớc pa câl công zêng muy mr’cơnh kịch bản nắc crêê ma nứih chríh g’lớc moon lướt pa bhrợ bh’rợ doó lấh ga lêếg, lương dal cóh apêê tỉnh n’đắh Bắc. Râu choom moon lấh mơ vêy ngai tơợ crêê ta g’lớc pa câl, xang nắc rạch váih ma nứih pa câl ma nứih; Bêl rạch chô ooy vel đong nắc g’lớc p’xoọng pr’zớc chr’ớh, ma nứih đong đơơng pa câl ooy Trung Quốc cơnh Pơloong Thảo ặt cóh vel Pà Xua, chr’val tà Bhing. Tước nâu câi, Thảo công âi bil bal lấh 2 c’moo đanh. A moó Kaphu Don ặt cóh vel Pà Dồn, chr’val Cà Dy, chr’hoong Nam Giang xay trúih:

        “Acu rơơm apêê pân đil n’lơơng oó chấc buôn xơợng đươi râu ma nứih chríh, ma nứih lệt moon, n’dhơ apêê đoo vêy xay moon n’hâu nắc công oó ra vá xơợng đươi.”

         T’coóh Bhnướch Hải, Phó phòng Lao động TBXH chr’hoong Nam Giang đọong năl:

        "Sở LĐTBXH, phòng LĐ, zấp cấp chính quyền vel đong chô tước vel bhươl lum apêê đoo l’lăm nắc zooi n’đắh cr’van cơnh m’ma c’roóc, zên lâng đhị đâu phòng công cơnh chính quyền vel đong công âi xay trúih p’too moon đha nuôr cóh vel đong ta luôn rơớt đhị bh’rợ apêê buôn g’lớc rơl, pa bhlâng nắc apêê a đhi a moó lướt pa bhrợ bh’rợ doó lấh ga lêếh, buôn n’đhang bơơn lương dal.”

         Tơợ bh’rợ âng Kaphu Don lâng apêê pân đil cóh chr’hoong Nam Giang choom lêy, đợ apêê đơơng pa câl ma nứih xoọc  p’đăn tước apêê pân đil cóh zr’lụ đha nuôr acoon cóh. Tu apêê đoo ặt ma mông cóh apêê vel bhươl zr’lụ ch’ngai bha dắh, pr’loọng đong k’đháp đha rựt, c’la apêê đoo nắc cắh lấh n’năl, buôn xơợng đươi boóp g’lớc rơl.

           Đhr’năng pa câl ma nứih cóh zr’lụ đha nuôr acoon cóh cóh Quảng Nam xoọc nắc cơnh boóp t’đang p’rơớt moon, tu apêê pân đil bêl crêê ta g’lớc rơl pa câl nắc buôn bhrợ z’năh, vay poóh, k’đươi pay k’díc, bhrợ ma nứih lệt chêr… lâng bấc râu cắh liêm crêê n’lơơng. Rơơm kiêng, chính quyền vel đong choom k’rơ bh’rợ xay trúih, ha dưr dal c’năl âng đha nuôr, zooi đha nuôr ha dưr dal c’năl rơớt dhị boóp p’rá k’pân cắh la lua đoọng rơớt crêê ta đơơng g’lớc pa câl ooy lơơng./.

Cảnh báo nạn buôn bán phụ nữ ở các huyện miền núi Quảng Nam

          Gần đây, do ít học,  nhẹ dạ cả tin, nên không ít cô gái dân tộc thiểu số ở huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam bị lừa bán sang Trung Quốc. Trong số đó, có người được may mắn giải cứu trở về Việt Nam, nhưng cũng có những người vẫn biệt vô âm tín. Điều đáng buồn là số chị em được giải cứu trở về quê hương lại sống trong sự xa lánh, miệt thị của bà con trong thôn, bản.Tấn Sĩ, CTV Đài TNVN có bài viết phản ánh:

          Bị chính người bạn thân lừa bán sang Trung Quốc, song nhờ lanh trí chị Ka Phu Don, sinh năm 1990 đã giúp lực lượng công an Quảng Nam phá đường dây mua bán người vào cuối năm 2016. Trở về địa phương, những tưởng Don sẽ được mọi người dang tay đón nhận. Thế nhưng, nhiều bà con Cơ Tu ở làng Pà Dồn, xã Cà Dy, huyện Nam Giang lại có cái nhìn lệch lạc về Don, khiến cô gái sống không bằng chết.

      “ Tâm trạng của em giờ cũng bình thường, em không mong gì hết, em chỉ mong mọi người hiểu em không phải kẻ buôn bán người được rồi, trước đây em bị oan nói em buôn bán người, em đi tới đâu họ cũng xầm xì, chỉ xỏ vô mặt em nói đồ bán người, không ai chơi với em.”

         Từ năm 2016 đến nay, tại huyện Nam Giang đã có 9 cô gái trẻ bị lừa bán sang Trung Quốc. Trong số đó, chỉ có 3 trường hợp được giải cứu trở về địa phương, số còn lại đều bặt vô âm tín. Và tất cả các trường hợp bị lừa bán cũng đều có chung một kịch bản là bị người lạ lừa đi làm việc nhẹ, lương cao ở các tỉnh phía Bắc. Đáng buồn hơn có cô gái từ nạn nhân bị lừa bán, rồi trở thành kẻ bán người; khi quay trở về làng lừa thêm bạn bè, người thân bán sang Trung Quốc như trường hợp Pơ Loong Thảo ở thôn Pà Xua, xã Tà Bhing. Đến nay, Thảo cũng đã mất tích hơn 2 năm trời. Chị Ka Phu Don ở làng Pà Dồn, xã Cà Dy, huyện Nam Giang tâm sự:

          “ Em mong mấy chị em phụ nữ khác đừng có nhẹ dạ cả tin đừng nghe những lời người lạ mặt, người xấu, dù họ có nói gì đi nữa cũng đừng có tin”.

         Ông Bhnước Hải, Phó phòng Lao động TBXH huyện Nam Giang cho biết:

         “Sở LĐTBXH, phòng lao động, các cấp chính quyền địa phương về cơ sở gặp đối tượng trước mắt hỗ trợ vật chất như bò giống, tiền mặt và qua đây phòng cũng như chính quyền địa phương cũng đã tổ chức tuyên truyền giáo dục cho bà con trên địa bàn luôn luôn cảnh giác trước một số đối tượng hay lừa đảo, dụ dỗ đặc biệt là chị em phụ nữ đi lao động việc nhẹ, đơn giản mà hưởng lương cao”.

           Từ trường hợp của Ka Phu Don và các cô gái ở huyện Nam Giang có thể thấy rằng, những kẻ buôn bán người đang nhắm đến đối tượng là các cô gái ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bởi họ sinh sống ở các bản làng vùng sâu, vùng xa,  gia đình nghèo khó, bản thân các cô gái kém hiểu biết, nhẹ dạ cả tin, nên dễ bị lừa bán.

        Nạn buôn bán người trong vùng dân tộc thiểu số ở Quảng Nam đang gióng lên hồi chuông cảnh bảo, bởi, các cô gái khi bị lừa bán sẽ bị cưỡng bức, đánh đập, ép lấy chồng, làm gái bán dâm…và nhiều hệ luỵ khác. Mong rằng, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức của bà con, giúp bà con nâng cao cảnh giác trước những lời ngon ngọt để tránh trở thành nạn nhân của những kẻ buôn người./.