Truh kơ ară anei, China, ala čar blei durian lu hĭn mơ̆ng Việt Nam mkăp brei leh giăm 1.400 mrô krĭng pla mjing leh anăn 188 mrô anôk đŭng hruh kơ dŭm krĭng pla durian hlăm lăn čar. Hluê si Ngô Tường Vy, khua êpul grŭp duh mkra mnia mblei boh kroh Chánh Thu, bruă dưi mâo thiăm lu mrô knăl krĭng pla mjing hlăm mlan 5 anei jing klei đăo knăl jăk kơ klei ba čhĭ durian leh dŭm mlan dleh dlan. Ƀiădah, čiăng bi lar klei găl anei, čiăng mâo klei mtô leh anăn ksiêm dlăng kjăp hĭn bruă yua hbâo pruê, êa drao čiăng rơ̆ng kơ klei doh êbăt. Ngô Tường Vy lač:

“Bruă klam mơ̆ng alŭ wăl srăng nao klă hĭn, boh nik srăng ksiêm lăn klei mkra mjing čiăng rơ̆ng kơ klei doh êbăt. Klei anei amâo djŏ knŏng China uêñ mĭn, ƀiădah wăt mnuih Việt Nam pô ăt uêñ kơ klei anei. Kâo mĭn hŏng grăp krĭng pla mjing, êngao kơ bruă čiăng kơ ƀĭng ngă lŏ hma thâo săng djŏ hdră, drei ăt srăng klă hĭn hŏng dŭm anôk čhĭ hbâo pruê, êa drao krih, ksiêm dlăng kjăp hĭn kơ boh klei anei”.

Hluê si Phan Viết Hà, k’iăng khua anôk bruă kreh knhâo hdră mnêč bruă lŏ hma Lăn Dap Kngư, bruă ka dưi mkŏ mjing hnơ̆ng čuăn hnơ̆ng tŭ jăk duriah dôk ngă kơ ƀĭng ngă lŏ mdêč mdar hlăm klei mkra mjing. Anei jing sa hlăm dŭm phŭn agha truh klei ngă soh kơ klei doh êƀăt. Phan Việt Hà brei thâo, truh leh mmông čiăng mkŏ mjing hnơ̆ng čuăn hdră mnêč kơ Durian hŏng grăp krĭng leh anăn bi mlih klei mưng ngă bruă mơ̆ng ƀĭng ngă lŏ hma:

“Durian ti grăp krĭng srăng mâo klei đĭ kyar mdê mdê leh anăn sơnăn tơdah knŏng mâo klei čuăn khăng dleh sơnăk čiăng mâo hnơ̆ng čuăn anei. kâo mĭn, anăp anei, hŏng klei bi klă klei găl mâo, bruă duh mkra ala ƀuôn leh anăn pla mjing hlăm grăp krĭng, drei srăng mâo hnơ̆ng čuăn mbĭt leh anăn hlăm anăn srăng mâo klei mbha hŏng alŭ wăl mdê mdê, hŏng hnơ̆ng čuăn prŏng hĭn jing mâo mnơ̆ng dhơ̆ng doh êƀăt kơ Việt Nam”.

Leh klei hriăm kpăk klei ba čhĭ hlăm mkrah thŭn 2025 kyua đing mâo mta kñĭ O leh anăn Cadimi, lu phung bi lač čiăng êdi srăng rŭ mjing adŭ bi klă klei doh durian hlăm grăp krĭng pla mjing. Trần Minh Châu, bi ala knơ̆ng bruă ksiêm duah hnơ̆ng Vinacontrol, brei thâo, knơ̆ng bruă mâo leh hdră êlan kơ bruă anei. Ti anăp, srăng rŭ mdơ̆ng adŭ bruă ksiêm duah čiăng đru kơ klei čiăng ba čhĭ yan durian anăp anei mơ̆ng Lăn Dap Kngư.

“Tơdah rŭ mdơ̆ng sa adŭ ksiêm duah čiăng mâo hdră bhiăn leh anăn mmông lu hĭn, tơdah dưi mkŏ mjing adŭ bruă anăn, tơdah Khua phŭn bruă ktang phĭt ăt msĕ mơh klei đru mơ̆ng phŭn, dhar bruă, alŭ wăl hmei hmăng hmưi dưi bi leh hnưm čiăng đru kơ durian hlăm wưng kơ anăp ti Dak Lak”.

Hlăm klei kƀĭn trông, phung bi ala ăt ksiêm dlăng, bi mbŏ, bi kluôm dŭm klei čuăn kơ klei kiă kriê, yua mrô krĭng pla mjing, anôk đŭng hruh, rơ̆ng kơ klei klă mngač, sa ai, găl guôp hŏng hdră bhiăn tar rŏng lăn kơ klei găl boh sĭt mơ̆ng Việt Nam. Mbĭt anăn, mtrŭt mđĭ klei ksiêm duah, ba jao, dưn yua klei mrâo mrang, mlih mrô hlăm klei mkra mjing, ba čhĭ, kriê dlăng hnơ̆ng tŭ jăk leh anăn tui duah phŭn agha durian, boh nik jing dŭm hdră êlan kriê dlăng leh hrui pĕ, bi êăt, mkra mjing êlam čiăng mđĭ hnơ̆ng tŭ jăk, mđĭ ênoh leh anăn ai bi ktưn mơ̆ng mnơ̆ng dhơ̆ng.

Leh hmư̆ klei blŭ mguôp, Khua phŭn bruă lŏ hma leh anăn wăl hdĭp mda Đỗ Đức Duy mñă ktang: čiăng bi klă durian jing sa mnơ̆ng dhơ̆ng ala čar čiăng mâo klei duh bi liê djŏ:

“Mđĭ kyar bruă durian amâo djŏ knŏng jing klei găl mđĭ kyar bruă duh mkra ƀiădah lŏ jing bruă klam hŏng kơhưm boh mnga ala čar. Kâo mñă kơ dŭm alŭ wăl, knơ̆ng bruă, Êpul hgŭm bruă leh anăn mnuih ƀuôn sang hrăm mbĭt mlih mơ̆ng klei thâo săng truh kơ bruă ngă čiăng mkŏ mjing bruă durian Việt Nam jing klei bi hmô boh mnga hnơ̆ng tŭ jăk, thâo bĭt phŭn agha, bruă klam leh anăn hơĭt kjăp.”