Mkŏ mjing thŭn 2022, Êpul bi hgŭm bruă rông kan hlăm war ti wăl krah Ƀuôn Trăp, kdriêk Krông Ana, čar Dak lak ară anei mâo 10 cô, hnơ̆ng mkra mjing 129 war rông kan. Đỗ Xuân Sang, khua êpul hgŭm brei thâo, mơ̆ng klei thâo 8 thŭn rông kan, čiăng ñĕ kơ klei luč liê hlăm yan hjan, ñu hrăm mbĭt hŏng phung hlăm êpul bi kƀĭn leh anăn yăl dliê kơ dŭm hdră msir rông kan hlăm yan hjan čiăng hrăm mbĭt tui hriăm leh anăn duah hdră msir tŭ dưn hĭn:

“Yan hjan anei snăn pô rông ƀiă, lu đei êa đoh snăn ngă amâo jăk kơ kan, ngă kơ kan djiê, anăn pô bi mtô si bĕ ngă čiăng kơ truh mlan 10 hlue mlan ƀlĕ snăn amâo mâo kan prŏng ôh, knŏng adôk kan điêt snăn amâo hmăi ôh. Bi kan prŏng lu đei, ñu bi kpĭ hlăm war snăn kan djiê”

Ăt rông kan 8 thŭn leh, ayŏng Hoàng Tuấn Anh, alŭ Quỳnh Tân 1, wăl krah Ƀuôn Trăp, kdriêk Krông Ana, phung hlăm êpul bi hgŭm brei thâo, wưng mphŭn mŭt hriăm, kyua ka mâo klei thâo rông kan, hlăm yan hjan thŭn 2016 gŏ sang ñu luč mang 10 war kan. Mă klei hriăm, grăp thŭn êlâo kơ yan hjan, gŏ sang ñu pral lŏ mkra klei kă, ksiêm dlăng ñuăl war leh anăn nao čuă war, bi doh war rông kan čiăng hmao msir mgaih tơdah mâo klei amâo jăk.

 “Hlue si klei thâo snăn grăp thŭn kăp dlăng hlăm mlan 10, mlan 11 snăn hrui mă, bi adôk jing kan điêt mă hlăm knhal jih thŭn. Brei mkra war bi kjăp huĭ đung đuĕ hĕ, čiăng bi hrŏ klei luč liê, leh anăn pô ktŭng ñu bi giăm hang.”

Bi hlue si Trần Được ti alŭ 5, wăl krah Ƀuôn Trấp, êngao kơ bruă bi kjăp war, gŏ sang ñu srăng bi hrŏ mkrah wah ênoh kan rông hlăm sa war čiăng bi hrŏ ênoh kan bi kpĭ tơdah êa lip lêč. Mbĭt anăn ñu srăng lui huâng 3 war ti akŏ êa hlăm ênoh 13 war čiăng mkhư̆ êlan êa đoh êtăng:

“Tơdah êa lip snăn pô brei kan ƀơ̆ng ƀiă, đăm brei ƀơ̆ng lu ôh kan srăng djiê kyua êa đoh êtăng đei kan amâo dưi luê ôh. Tơdah êa lip snăn lui 2,3 war tal êlâo amâo phưi kan ôh čiăng gang êa đoh”.

Bruă pral pŏk ngă dŭm hdră msir, mprăp dŭm hdră mdrơ̆ng hlăm yan hjan, đru kơ phung rông kan hơĭt ai tiê mkra mjing, mđĭ hnơ̆ng mâo leh anăn hnơ̆ng kan rông./.

Msĕ si hmei hưn mthâo leh, ti gŭ anei, pô čih klei mrâo mâo klei bi blŭ hrăm hŏng Trịnh Bá Sơn, K’iăng khua knơ̆ng bruă rông mnơ̆ng hlăm êa čar Dak Lak kơ dŭm klei mtă hlăm bruă rông kan hlăm yan hjan êa lip. 

-Ơ Trịnh Bá Sơn, čar Dak Lak hlăm yan hlĭm hjan, leh anăn hlăm wưng êgao mâo klei hjan hlĭm êa lêč akŏ yan, si ngă klei anei hmăi kơ bruă rông kan hdang ti alŭ wăl?

Trịnh Bá Sơn: “Mrâo anei mrâo găn angĭn êbŭ mrô 1, ƀiădah ƀuh hjan prŏng sui ti đa đa alŭ wăl mâo klei hmăi msĕ si Ea Sup, Lak, Krông Ana, Krông Bông kâo ƀuh ăt mâo lu klei hmăi kjham, kan hdang ăt hmăi truh dŭm êtuh ha, knŏng mrâo mâo mă sa gưl hjan msĕ sơnăn, kâo mĭn hlăm wưng kơ anăp yan adiê dleh dưi ksiêm dlăng leh anăn dhar bruă lŏ hma wăt kơ bruă rông kan hdang ăt dôk tuôm hŏng klei dleh dlan, ƀiădah ăt srăng mâo klei mtô, hdră gang mkhư̆. Hlăm bruă rông kan hdang knŏng gang mkhư̆ jing phŭn, tơdah ñu mâo leh bruă mdrao mgŭn, mgaih msir knŏng mâo mă sa kdrêč đuč.”

-Sơnăn, si ngă hdră êlan mâo Dhar bruă rông kan hdang tinei hluê ngă?

 Trịnh Bá Sơn: “Grăp thŭn, anôk bruă rông kan hdang ăt hưn mdah hŏng Knơ̆ng bruă lŏ hma leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang hră mơar mtô kơ dŭm alŭ wăl gang mkhư̆, bi hrŏ jih hnơ̆ng klei hmăi hlăm yang hjan hlĭm, angĭn êbŭ. Hlăm anăn, mñă kơ bruă sang čư̆ êa dŭm kdriêk, wăl krah, ƀuôn prŏng gĭt gai adŭ bruă thơ̆ng kơ bruă mtô kơ dŭm knơ̆ng bruă, êpul bruă, grăp čô truăn ngă bruă ksiêm dlăng yan adiê, boh nik jing klei pŏk mđuê̆ êa ti dŭm knơ̆ng kdơ̆ng êa čiăng mâo hdră êlan gang mkhư̆. Gang mkhư̆ tinei jing: Tal sa srăng bi kjăp war rông, tal 2 tơdah phưi mđoh êa lu srăng ba mđuê̆ war ti knơ̆ng êa, ênao êa truh kơ anôk jăk. Bi hŏng rông hlăm ênao êa srăng bi kjăp guê êa, lŏ dơr dŭm đing brei êa kbiă huĭdah êa bŏ dlai hlăm ênao, kăn srăng đuê̆ hluê êa anăn, ngă truh klei luč liê. Tal 3 srăng jêñ jêñ ktuê dlăng wăl rông kan, boh nik hlăm yan hjan hlĭm, angĭn êbŭ, hnơ̆ng PH trŭn ƀiă, tơdah truh ti gŭ 6,5 srăng mâo hdră êlan mđĭ hnơ̆ng, hlăm klei thơ̆ng kơ bruă hmei ăt mtô kơ mnuih ƀuôn sang yua čur lai hŏng êa leh anăn sač hlăm jum dar ênao êa. Êngao kơnăn, hlăm dŭm klei hjan prŏng sui srăng mâo masin pom êwa, amâodah ngă dŭm hdră êlan kwă êa čiăng kơ êa nah gŭ amâo mâo kbah êwa osi.”

-Hlăm wưng yan hjan hlĭm, si ngă bruă kriê dlăng kơ kan hdang?

Ông Trịnh Bá Sơn: “Hlăm hdră kriê dlăng kan hdang hlăm yan hjan hlĭm, mtă kơ mnuih ƀuôn sang brei bi mbŏ vitamin C hlăm mnơ̆ng čiêm grăp hruê čiăng mđĭ ai bi kdơ̆ng, kyuadah hlăm wưng hjan prŏng, wăl hdĭp mlih srăng bi mlih ai bi kdơ̆ng hlăm kan hdang, kyuanăn drei srăng bi mbŏ vitamin c čiăng mđĭ ai bi kdơ̆ng kơ kan hdang kơh ñu dưi đĭ hriê jăk.”

- Ya mta klei ruă tưp kreh mâo hlăm kan hdang hlăm yan hjan hlĭm?

Ông Trịnh Bá Sơn: “Klei ruă tưp hlăm yan hjan hlĭm, angĭn êbŭ klă sĭt kyua mơ̆ng wăl hdĭp đuč. Hlăm kan srông drei săng klă hlăm asei kan mâo nanao kman ruă, êjai asei kan awăt ênưih bluh mâo dŭm mta klei ruă mơ̆ng kman amâodah kđuč hrah. Êjai rông kan hdang drei gang mkhư̆ klei ruă tưp jing phŭn, êngao kơ wăl hdĭp hlăm hnơ̆ng guôp găl srăng bi mbŏ vitamic c čiăng mđĭ ai bi kdơ̆ng. Bi tơdah bluh mâo klei ruă tưp srăng mâo hdră êlan mgaih msir, sitôhmô klei ruă kđuč hrah kan rôphi, kan diêu hồng, mnuih ƀuôn sang srăng mdrao hŏng êa drao khánh sinh, hlăm klei yua êa drao srăng ngă djŏ msĕ si klei mtô mơ̆ng anôk mkra mjing.”

- Lač jăk kơ dŭm klei ih kah mbah mrâo anei!