Hŏng êbeh 20 thŭn siă suôr hŏng ana kphê, ƀiădah Võ Thành Công, să Čư̆ Mgar, čar Dak Lak ƀuh pô brei tui ksiêm nanao, thiăm mbŏ klei thâo săng, nao hgŭm hlăm dŭm adŭ mjuăt bi hriăm kơ hdră pla, dlăng kriê ana kphê msĕ ară anei. Sa kdrêč kyua đang kphê ñu khua thŭn čiăng lŏ pla mrâo, mjeh mrâo brei ba yua hdră mnêč mrâo, ƀiădah dleh dlan hĭn jing dŭm thŭn hŏng anei yan adiê dleh dưi ksiêm dlăng amâo dưi ba yua hdră pla mjing hđăp ôh. Võ Thành Công brei thâo:
“Ară anei yan adiê dleh dưi ksiêm dlăng mâo lu klei hmăi hlăm hdră dlăng kriê hlăk mâo lu klei bi mlih. Ară anei, truh yan hjan pruê bâo ăt ka dưi pruê mơh kyua hjan mdê mdô amâo msĕ hŏng êlâo. Boh nik jing mnơ̆ng pla mrâo ară anei knŏng pla mrâo 1 hruê kăm krih êa yơh, lui snăn kphê amâo lŏ dưi đĭ ôh”. 
    Ăt mâo msĕ snei, Bùi Duy Tân, să Dak Hà, čar Quảng Ngãi brei thâo, dŭm thŭn anei, ênoh kphê đĭ ngă kơ lu ƀĭng ngă bruă lŏ hma msĕ ñu mơak, ƀiădah klei mơak amâo kluôm ênŭm hlăk klei hmăi mơ̆ng klei bi mlih yan adiê ƀrư̆ hruê ƀrư̆ klă nik, yan adiê bi mlih, adiê mđiă hjan mdê mdô hmăi leh kơ hdră mboh ti đang war. Khădah dưi dlăng kriê kjăp ƀiădah hnơ̆ng mâo, hnơ̆ng tŭ amâo lu ôh. Bruă duh mkra gŏ sang kăn đei đĭ kyar mơh. 
“Kơ yan adiê gơ̆ hmăi prŏng êdi truh kơ hdră pla mjing, kyua êlâo adih yan hjan, yan bhang gơ̆ ƀuh klă. Lehanăn ară anei yan adiê bi mlih hmăi leh kjham truh kơ mnơ̆ng pla lehanăn bruă lŏ hma hbâo pruê jing yuôm ară anei hbâo pruê̆ đĭ yuôm hmăi truh kơ hnư hrui wĭt ƀĭng ngă bruă lŏ hma hmei lu êdi”. 
Mơ̆ng dŭm klei dleh dlan mơ̆ng ƀĭng ngă bruă lŏ hma Lăn dap kngư hlăm hdră pla kphê ară anei, Knơ̆ng ksiêm hriăm kơ hdră mnêč bruă lŏ hma dliê kmrơ̆ng Lăn dap kngư, Anôk mtrŭt mjhar bruă lŏ hma ala čar bi hgŭm hluê ngă Hdră pla kphê kreh dhar djŏ guôp hŏng klei bi mlih yan adiê krĭng Lăn dap kngư, wưng thŭn 2023-2025. Nao hlăm hdră anei, phung knuă druh mtrŭt mjhar bruă lŏ hma nah gŭ mâo mjuăt bi hriăm hdră hrui mƀĭn hră mơar, hdră ngă mơ̆ng êbeh 500 gŏ sang pla kphê ti 5 čar Lăn dap kngư. Phung mă bruă kreh knhâo ksiêm dlăng lehanăn mblang 200 mta lăn ti dŭm anôk pla knŏng kphê, pla pluă kphê hŏng durian, tiêu, hlăm dŭm đang kphê khua thŭn, đang kphê hlăk mboh lu… čiăng tui ksiêm kơ mta lăn ăt msĕ mơh tĭng dlăng klei hmăi mơ̆ng klei bi mlih yan adiê truh kơ hdră pla kphê ênuk mrâo ară anei lehanăn đru kčĕ klei mưng čiăng kơ hdră pla kphê hơĭt kjăp hĭn. Nai prĭn Tôn Nữ Tuấn Nam, khua anôk bruă đru kčĕ hdră pla kphê kreh dhar, tĭng dlăng:
“Dlăng kluôm dŭm gru hmô dưi mkŏ mjing, hluê ngă hŏng klei kjăp, msĕ si pla pluă durian hlăm đang kphê drei dưi ƀuh hnơ̆ng mâo boh durian lu mơh. Hlăk êjai anăn, anei jing sa thŭn dleh dlan hŏng krĭng Lăn dap kngư hlăm bruă đuôm boh snăn ƀĭng ngă lŏ hma lač pruê hbâo hluê djŏ si klei ktrâo lač mơ̆ng gru hmô snăn diñu ƀuh hơĭt ai tiê”.

Hŏng mta kñăm mđing truh kơ bruă mđĭ klei thâo săng lehanăn mđing kơ hdră pla mjing mâo klei đua klam msĕ si hluê ngă hdră pla mrâo, bi hrŏ klei ba yua êa mur, klei ba yua hbâo pruê hlăm bruă lŏ hma djŏ guôp, lu jơr mnơ̆ng pla hlăm hdră ngă lŏ hma… mjing krĭng pla kphê doh, bi hrŏ ênoh bi liê hlăm bruă pla mjing, mđĭ hnư hrui wĭt kơ ƀĭng ngă lŏ hma jing dŭm klei gĭr ktưn mâo ƀĭng hgŭm knŭk kna – êngao knŭk kna dôk đru kơ ƀĭng ngă lŏ hma Lăn dap kngư mdrŏng hŏng klei bi mlih yan adiê, mkŏ mkra krĭng pla kphê hơĭt kjăp. Nai prĭn Đặng Bá Đàn, kơiăng khua Adŭ bruă ksiêm dlăng nah Dhŭng – Anôk mtrŭt mjhar bruă ngă lŏ hma ala čar brei thâo: 
“ Boh tŭ tal êlâo mnuih ƀuôn sang ăt dưi mtô mblang kơ dŭm hdră mnêč mrâo mrang čiăng kơ ana kphê đĭ jing jăk, pla kphê hluê hdră kreh knhâo, djŏ guôp hŏng klei bi mlih yan adiê. Tal dua jing ba yua dŭm mta hbâo pruê jăk đru kơ ana kphê đĭ jing jăk, mdrơ̆ng djŏ guôp hŏng klei adiê không amâo dah hjan lu đei, anei jing dŭm bruă djŏ tuôm kơ klei bi mlih yan adiê. Leh hdră anei, hmei srăng ksiêm wĭt sa thŭn lehanăn lŏ mâo hdră đru kčĕ pla mjing ba wĭt boh tŭ dưn jăk hĭn kơ mnuih ƀuôn sang”. 
Čiăng mđĭ kyar anôk bruă kphê hơĭt kjăp, amao dưi kƀah ôh hdră pla mjing kphe ekreh knhâo djŏ guôp hŏng klei bi mlih yan adiê. Kyua anăn, mbĭt hŏng klei thâo pla mjing kphê dôk mâo, mnuih pla kphê Việt Nam hlăm anăn ƀĭng ngă lŏ hma Lăn dap kngư dôk čiăng êdi kơ 1 hdră msir mđing truh kơ hdră pla kphê kreh knhâo čiăng bi hrŏ ênoh bi liê lehanăn mđĭ hnư hrui wĭt kơ mnuih pla kphê.
 

 
Ti anăp klei lông dlăng kơ klei bi mlih yan adiê, brei phung ngă kphê mbruă, pla mjing kphê thâo mĭn hĭn čiăng dưi mđĭ ênoh yuôm kphê hlăm klei găl bi mlih yan adiê ară anei. Snăn si ngă jing pla mjing thâo mĭn? Ya hdră msir klă klơ̆ng čiăng pla mjing kphê thâo mĭn? Pô čih klei mrâo kơ kdrêč mâo klei êmuh nai prĭn Trương Hồng, pô thơ̆ng kơ bruă lŏ hma kơ boh phŭn anei:

-Akâo kơ ih brei thâo, ya klei dleh dlan klei lông dlăng mơ̆ng klei mlih yan adiê ngă kơ bruă pla mjing kphê ară anei?
Nai prĭn Trương Hồng: Bi hŏng bruă pla mjing kphê ti Lăn Dap Kngư leh anăn hlăm lăn čar, klă sĭt drei dôk leh anăn srăng găn dŭm klei dleh dlan sơnei: Tal êlâo hĭn jing klei bi mlih yan adiê, anei jing klei drei dleh dưi ksiêm dlăng. Klei mliuh yan adie ngă klei đĭ hlơr leh anăn bi kƀah êa kơ ana kphê čăt đĭ, klei bi mlih anei jing klei amâo mâo jăk kơ bruă mkra mjing, mơ̆ng anăn mđĭ ênoh duh bi liê, hnơ̆ng jăk mơ̆ng kphê ăt mâo klei hmăi. Tal 2, klei hmăi mơ̆ng klei bi mlih yan adiê srăng mđĭ hnơ̆ng klei mnơ̆ng ngă kơ kphê. Sitôhmô eh kan leh anăn dŭm thŭn giăm anei jing êyui, kêč ăt ngă truh klei hmăi, jing klei hmăi mơ̆ng klei bi mlih yan adiê.

-Sơnăn, hlăm wưng êgao phung ngă lŏ hma hmư̆ lu kơ bruă pla mjing kphê thâo mĭn bi găl hŏng klei bi mlih yan adiê. Si drei srăng kơ bruă anei?
Nai prĭn Trương Hồng: Si ngă pla mjing kphê thâo mĭn, drei săng hŏng klei ênưih đuč. Đăm mĭn ôh kphê thâo mĭn srăng dưn yua kdrăp 4.0, masin, êdeh êdâo 100%, klei anăn amâo mâo dưi ôh. Drei srăng yua grăp kdrêč đuč. Pla mjing kphê thâo mĭn tinei  drei srăng ngă dŭm hdră êlan mrâo mrang, hdră mrâo ƀiădah ka hrăm mbĭt, ka kluôm dhuôm leh anăn ya đa đa hdră mnêč mrâo. Boh nik jing hbâo pruê mrâo. Sitôhmô hbâo pruê mâo hnơ̆ng găl guôp hlăm klei pla mjing kphê čiăng đru kơ phung ngă lŏ hma mđĭ hĭn boh tŭ dưn, mđĭ hnơ̆ng jăk mnơ̆ng dhơ̆ng, mđĭ ênoh pla mjing kphê, mbĭt anăn bi djŏ guôp hŏng klei bi mlih yan adiê ară anei.

    -Dưi mơ̆ ih kah mbha đa đa hdră êlan đru pla mjing kphê thâo mĭn bi găl guôp hŏng klei bi mlih yan adiê ară anei?
Nai prĭn Trương Hồng: Mâo dŭm klei dưu yua hlăm bruă pla mjing kphê hơĭt kjăp ară anei, sitôhmô mjeh. Ară anei mjeh drei yua mâo boh lu hĭn hŏng mjeh hđăp mơ̆ng 30 - 50%, boh nik dŭm mjeh anei dưi bi mdrơ̆ng hŏng yan adiê amâo mâ ọăk, bi mdrơ̆ng hŏng mnơ̆ng ngă. Ƀiădah, êlâo dih mnuih ƀuôn sang drei pla mjeh mrâo, boh nik jing mjeh grep drei amâo mâo hluê mjeh ôh. Anei năng ai jing boh klei hmăi kơ klei kriê dlăng ăt msĕ mơh klei hrui pĕ. Ară anei hdră pla mjing kphê thâo mĭn jing mtô kơ phung ngă lŏ hma tơdah yua mjeh mrâo, dŭm phŭn grep srăng djŏ pruê̆, ênưih kriê dlăng, ênưih pĕ boh, ênưih mkra mjing, mơ̆ng anăn bi hrŏ ênoh bi liê leh anăn mđĭ hnơ̆ng jăk.
Tal dua jing klei pruê hbâo čiăng pruê bi kna, djŏ guôp plah wah đa lượng, trung lượng, vi lượng. Pruê hbâo hŏng hdră bhiăn 4 djŏ. Boh nik drei amâo pruê guôn hjan. Ară anei phung ngă lŏ hma mâo klei mưng jing pruê hbâo drông hjan, hjan srăng mă hbâo nao prue. Sơnăn srăng lik pral leh anăn kba hĕ, mơ̆ng anăn mđĭ ênoh duh bi liê leh anăn boh tŭ dưn hbâo pruê amâo mâo lu ôh. Leh kơnăn jing yua dŭm hbâo pruê ênuk mrâo msĕ si NPK TE, TE tinei jing dŭm mta vi lượng thâo mĭn msĕ si kuăt, amâodah dŭm mta hbâo brŭ čiăng mđĭ boh tŭ mkra mjing, mđĭ ênoh mrô yua hbâo priê đru mkra wĭt lăn.
Klei tal 3 jing krih êa, mtă kơ ƀĭng ngă lŏ hma drei srăng djuê êa djăp đuč, amâo mâo kreh êbeh ôh. Ară anei ƀĭng ngă lŏ hma ăt mâo klei mưng krih êbeh, khădah hrŏ leh mkă hŏng êlâo dih, ƀiădah ăt êbeh mkă hŏng klei ana čiăng. Kyuanăn srăng bi mlih klei anei. Drei krih knŏng djăp srăng đru mkiêt mkriêm êa, mkiêt mkriêm ênoh bi liê leh anăn răng mgang wăl hdĭp mda. Tai dua jing drei srăng krih djŏ wưng.
Klei knhal tuč jing kriê dlăng mnơ̆ng ngă (IPM). Êlâo dih drei tuôm ngă leh ƀiădah ka klă sĭt hrăm mbĭt, boh tŭ dưn ka mâo, ară anei drei srăng kñăm kơ hdră êlan anei. Hdră êlan anei ênưih đuč ƀiădah drei ngă hrăm mbĭt čiăng đru kơ ana kphê čăt đĭ, đĭ kyar jăk, mâo ai dưi mdrơ̆ng hŏng yan adiê amâo mâo jăk, mnơ̆ng ngă. Leh anăn jing mkra mjing kphê mĭn kơ klei doh êƀăt. Boh nik jing hnơng êa drao êbeh hlăm kphê, kyua klei anei djŏ tuôm hŏng ênoh ênil ăt msĕ mơh dŭm klei djŏ tuôm mơ̆ng phung blei kphê čiăn. Anăn jing dŭm klei mđing hlăm bruă pla mjing kphê thâo mĭn djŏ guôp hŏng klei bi mlih yan adiê.
- Lač jăk kơ ih lu!