Truh jih mlan 9 leh êgao, kdriêk Kon braih pla leh êbeh 1.500 héc ta dliê, kdlưn hĭn giam 340 héc ta mkă hŏng ênoh kčah pla dliê mâo čar Kon Tum jao hlăm 4 thŭn, mơ̆ng thŭn 2021 truh ară anei 2024. Anei ăt jing thŭn tal 4 leh kdriêk kdlưn hĭn hŏng ênoh kčah pla dliê. Nguyễn Văn Thuỷ, K’iăng khua knơ̆ng bruă sang čư̆ êa kdriêk, brei thâo, čiăng mâo pla dliê êgao kơ hdră kčah, bi dlăng kriê dliê jăk, bruă sang čư̆ êa mâo ngă leh lu bruă, hŏng lu hdră:

“Kơ̆ng bruă sang čư̆ êa kdriêk mâo lue êlan duah prăk pioh đru kơ mnuih ƀuôn sang pla dliê. Gĭt gai nanao djăp êpul êya, alŭ wăl bi ksiêm wĭt, ktrâo atăt, mđĭ ai mnuih ƀuôn sang bi dlăng kriê dliê pla. Hlăm grăp thŭn ti anôk kyâo dliê djiê, snăn lŏ wĭt pla hrô mtam”.    

Mbĭt hŏng kdriêk Kon Braih, wưng thŭn 2021-2024, lu alŭ wăl ti Kon Tum ăt êgao kơ hdră kčah hlăm bruă pla dliê. Hlăm anăn, ƀuôn prŏng Kon Tum, kdriêk Tu Mơ Rông lehanăn Kon Plông… Kdlưn hĭn hĭn hdră kčah mơ̆ng dŭm êtuh truh êbeh 1.000 héc ta. Lu anôk tuôm jing anôk bi tlĕ uă druôm kyâo soh hŏng klei bhiăn, čuh bi rai dliê jah ênah ngă hma, snăn ară anei mnuih ƀuôn sang ƀuh leh klei tŭ dưn mơ̆ng dliê, lehanăn nao hlăm bruă pla dliê. A Long, ƀuôn Ti Tu, să Đăk Hà, kdriêk Tu Mơ Rông brei thâo, gŏ sang ñu, lehanăn lu gŏ sang mkăn hlăm ƀuôn pla dliê, hlăm ênhă lăn êlâo dih pla hbei ƀlang leh sah mba, mâo êbeh 30 héc ta:

“Êlâo dih kâo pla hbei ƀlang, lehanăn hbei ƀlang kăn lŏ jing rei, boh điêt hlŏng brŭ, dah mâo hĕ ƀiă hbei ƀlang mdul ƀiă mơh. Kâo msĕ hŏng lu mnuih ƀuôn sang mkăn, êlâo dih amâo mâo thâo săng ôh. Sang pô mâo lan pla hbei ƀlang thŭn thŭn leh, snăn ară anei mlih pla dliê. Mâo să đru mjeh kyâo pô ăt mơak mơh. Kâo gĭr waih rơ̆k bi ƀuiñ čiăng kơ ana kyâo djăl đĭ jing, lehanăn răng mkơ klei pui ƀơ̆ng dliê bi jăk mơh”.

Hlue ngă hdră mtrŭn mơ̆ng klei bi kƀĭn prŏng Đảng čar Kon Tum tal 16, kơ bruă pla mrâo 15.000 héc ta dliê hlăm wưng păn bruă, êngao kơ pla dliê sa anôk, dŭm alŭ wăl hlăm čar lŏ pla lu mơh ana kyâo bi êyui. Truh kơ ară anei, mâo pla leh êbeh 3 êklăk 600 êbâo phŭn, truh êbeh 121% mtya kñăm mtrŭn, čuăl rông lŏ bi hluă mrâo dliê êbeh 6.100 héc ta jing dliê ksơr; jao êbeh 9.400 héc ta kơ ƀuôn sang kiă kriê, răng mgang, mjing bruă knuă mă hlăm bruă dliê kyâo kơ êbeh 24.000 čô mnuih, kdlưn hŏng ênoh kčah mtrŭn...

Nguyễn Quốc Tuấn, K’iăng khua anôk bruă kiă kriê dliê kyâo čar  Kon Tum brei thâo, jih jang bruă pla dliê, răng mgang dliê, hlăk mjing leh bruă knuă mă đru kơ mnuih ƀuôn sang mđĭ kyar klei hdĭp mda hŏng bruă pla kyâo:

“Hlăm wưng thŭn dôk dlăng kriê êjai ana kyâo ka prŏng, mnuih ƀuôn sang dưn yua lăn anăn, pla dŭm mta mnơ̆ng mkăn, kñăm mđĭ ênoh mâo ba wĭt kơ mnuih ƀuôn sang. Kơ êdei anăp, bruă pla dliê, čiăng luôm jih lăn huông duôr čư̆ kla sĭt nik srăng ba wĭt kơ mnuih ƀuôn sang klei tŭ dưn mơ̆ng bruă anei, msĕ si mâo ƀơ̆ng ênoh tĭng tla bruă răng mgang dliê, dưi dưn klei tŭ dưn mơ̆ng bruă dliê, dŭm pla mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng dliê, lehanăn anăp anei  mkŏ mjing klei bhiăn truh hŏng grăp boh ƀuôn. Mơ̆ng anăn srăng đru kơ mnuih ƀuôn sang hơĭt hlăm bruă răng mgang dliê, lehanăn bruă pla dliê”.

Mbĭt hŏng bruă mđĭ bi lar pral bruă pla dliê, mơ̆ng dŭm thŭn tal êlâo hlăm wưng păn bruă, anôk bruă Đảng čar Kon Tum mâo leh hdră mtrŭn mrô 06 kơ bruă mđĭ kyar kjăp bruă dliê truh thŭn 2025, tă êlan mă bruă hlŏng truh kơ thŭn 2030. Mơ̆ng thŭn 2021 truh thŭn 2023, čar Kon Tum mâo iêo mkrum leh êbeh 1.500 êklai prăk pioh mđĭ kyar bruă dliê, hŏng ênoh tŭ dưn mơ̆ng bruă dliê đĭ hlăm thŭn 2023 mâo leh êbeh 7.500 êklai prăk, hlăm anăn hjăn bruă pla dliê mâo giăm 950 êklai prăk. Nguyễn Tấn Liêm, Khua knơ̆ng bruă lŏ hma čar Kon Tum, brei thâo, êpul êya bruă hlăk akâo kơ čar mđĭ ênoh đru, lehanăn lŏ duh bi liê hlăm bruă dliê kyâo čiăng mđĭ ai mnuih ƀuôn sang nao hlăm bruă pla dliê. Mta kñăm jing mjing alŭ wăl pla kyâo pioh kơ klei čhĭ mnia, bi mâo djăp kyâo čiăng mkra mjing:

 “Ênoh đru kơ mnuih ƀuôn sang pla kyâo knŏng mil 10 êklăk/ha. Mâo hdră dôk čuă čiăng bi jăk hĭn mđĭ kyar bruă knuă hlăm wưng tinăp, mâo đru kơ mnuih ƀuôn sang lu hĭn, čiăng kơ mnuih ƀuôn sang hơĭt hlăm bruă pla dliê, êjai ana kyâo ka prŏng kyua dliê kyâo ƀiă êdi mơ̆ng 6 – 7 thŭn snăn kơh mâo kyâo thâo yua. Tal dua lĕ, ênoh duh bi liê ară anei ăt dôk ƀiă mil 67 êklăk prăk/1ha dăl hlăm 4 thŭn. Snăn tơdah pla dliê hlăm brô 150 êklăk/1ha mơ̆ng 4, 5 thŭn snăn wưng dlăng kriê kyâo sui hĭn snăn boh tŭ mơ̆ng kyâo prŏng hĭn mơh”.

Leh 4 thŭn hlue ngă hdră mtrŭn klei bi kƀĭn prŏng Đảng tal 16, wưng păn bruă 2020-2025 kơ bruă pla dliê, lehanăn 3 thŭn hlue ngă hdră mtrŭn mrô 06 kơ klei mđĭ kyar dliê kjăp truh thŭn 2025, tă êlan mă bruă hlŏng truh kơ thŭn 2030, bruă kia kriê lehanăn răng mgang dliê mơ̆ng čar Kon Tum mâo leh lu boh tŭ dưn jăk. Ară anei mbĭt hŏng bruă kiă kriê, răng mgang êbeh 550.000 héc ta dliê hrông mbĭt hŏng giăm 64.000 héc ta dliê pla, čar Kon Tum hlăk dôk duh bi liê hlue hdră êlan kjăp pioh mđĭ kyar dliê kyâo, lehanăn anăp bi leh bruă kñăm dưi luôm jih lăn huông duôr čư̆ kla truh 64% hlăm knhal jih thŭn 2025.