Êpul hgŭm bruă mniê să knông lăn Đăk Dục, kdriêk Ngọc Hồi, čar Kon Tum mâo 9 hŏng êbeh 900 čô ƀĭng hgŭm. Leh êbeh 7 thŭn pănb ngă bruă klam jing khua mniê să, amai Y Chon brei thâo, čiăng kơ jih jang ƀĭng hgŭm hŏng 98% phung amai adei jing mnuih djuê ana Jeh Triêng hgŭm jăk hlăm êpul, asei amai pô mtam mâo nanao klei bi hmô, ba êlan êlâo hlăm djăp mta bruă, bruă čuăn mơ̆ng êpul hgŭm lehanăn bruă kđi čar, bruă yang ƀuôn ti alŭ wăl. Mbĭt hŏng anăn jing truh hŏng grăp boh ƀuôn, jĕ giăm hŏng amai adei, thâo klă kơ klei hdĭp digơ̆, si ai tiê klei mĭn digơ̆ čiăng mơ̆ng grăp čô amai adei.

        Mơ̆ng klei boh mnga bruă pla mjing lĕ hlăm klei dleh dlan hlăm bruă čhĭ mnia, thŭn 2019 amai Y Chon mtrŭt phung amai adei mkŏ mjing Êpul hgŭm bruă Dục Nông hŏng 7 čô ƀĭng hgŭm, mâo mkŏ mjing nanao leh bruă mă kơ 45 čô amai adei lŏ mâo ênoh ba wĭt mơ̆ng 80- 100 êklăk prăk/thŭn. Ăt mơ̆ng klei mĭn anei mkŏ mjing “Êpul rông ŭn kdrueh” mâo mkŏ mjing đru leh kơ dŭm pluh čô amai adei. Amai Y Chon lač, anei jing klei bi hmô kơ klei tŭ jing bruă amai adei alŭ wăl ngă:

 “Ară anei hmei mâo leh dŭm mta mnơ̆ng pioh ba čhĭ. Hmei knŏng ba čhĭ kđeh čĭm ŭn siam, ŭn hgăl, lehanăn ŭn mjeh, mbĭt anăn hmei lŏ mkra mjing kđeh čĭm ŭn ghang dlông kpur, mơ̆ng bruă ngă anei mâo mjing leh mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP gưl čar, lehanăn djăp ênoh čuăn 3 mtŭ. Truh ară anei hmei mâo čhĭ leh ti dŭm wưng akŏ thŭn, tơl mnơ̆ng hmei čhĭ amâo lŏ djăp ôh”.

          Mơ̆ng hla čhiăm gru ba akŏ Y Chon, jih jang klei bi hmô mơ̆ng êpul hgŭm bruă   mniê să Đăk Dục mkŏ mjing, msĕ si: “Ngă hlue Awa”, “Êlan mnga”, Mnư̆ mnang mtah”, “Mbliư̆ djah jing prăk”... Ba wĭt leh klei tŭ dưn jăk, đru bi mlih knhuah mĭn, hdră ngă bruă hŏng mnuih ƀuôn sang ti knông lăn. Hŏng bruă “phung mniê mđrăm mbĭt hŏng kahan răng mgang knông lăn bi răng kriê dliê kmrơ̆ng, wăl hdĭp mda”, amai Y Chon jih ai tiê hâo hưn, mtrŭt phung amai adei mđĭ klei thâo săng hlăm klei hgŭm bi răng mgang giăm 8km klông knông lăn bi knông hŏng lăn čar Lao, lehanăn răng mgang klei êđăp ênang hlăm alŭ wăl:  

“Asei mlei pô mtam jing pô ba akŏ hlăm êpul hgŭm jing mnuih amĭ kkiêng lehanăn đĭ hriê kơ prŏng hlăm krĭng knông lăn, snăn kâo thâo săng hĭn si srăng ngă čiăng răng kjăp klei êđăp ênang ti knông lăn. Kâo hâo hưn, mtrŭt mjhar amai adei amâo tui hlue ôh bruă jhat mơ̆ng phung soh. Hmei mâo nanao klei bi mguôp hŏng kđông kahan răng mgang knông lăn Dục Nông čiăng ngă jăk hĭng bruă hâo hưn kơ phung amai adei hlăm êpul hgŭm đăm duah tui ôh êlan phung jhat, lehanăn mnuih ƀuôn sang mâo găp djuê pô nah dih knông lăn ti ala čar Lao snăn hmei mâo klei mđĭn hĭn jêñ jêñ”.

        Jih jang bruă êpul hgŭm mniê să Đăk Dục ngă hlăk mâo klei tŭ dưn jăk, knư̆ hrue knư̆ êdah hĭn bruă klam, klei jing mơ̆ng êpul hgŭm amai adei mniê hlăm bruă mkŏ mjing gŏ sang trei mđao, jăk yâo, lehanăn hgŭm hlăm bruă yang ƀuôn. Mơ̆ng ênoh prăk êbeh 28 êklai prăk Êpul hgŭm bruă mniê să Đăk Dục đru krơ̆ng brei leh kơ phung amai adei čan mơ̆ng knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn, mbĭt hŏng klei kreh mkŏ mjing jêñ jêñ klei mjuăt bi hriăm, klei dưn yua bruă kreh knhâo, mtô bi hriăm bruă mă, lehanăn hưn mthâo brei bruă… Giăm 590 gŏ sang ƀĭng hgŭm amai adei mniê ti să Đăk Dục mâo leh klei mđĭ mlih klei hdĭp mda pô. Boh nik, mâo leh 22 čô amai adei mniê dôk hlăm klei dleh dlan mâo leh êpul hgŭm đru, dưi tlaih leh mơ̆ng klei dleh dlan hŏng klei kjăp. Aduôn Y Phương, Khua bruă mniê čar Kon Tum bi mni dŭm klei đru mguôp mơ̆ng amai Y Chon hŏng bruă êpul hgŭm ti să knông lăn Đăk Dục, kdriêk Ngọc Hồi:   

    “Amai Y Chon jing sa hlăm dŭm čô knuă druh hlăm êpul hgŭm jing mnuih djuê ƀiă bŏ hŏng klei mbruă, hur har, jih ai tiê, jhŏng mĭn jhŏng ngă. Ñu mâo nanao klei ksiêm duah, ksiêm dlăng nanao hlăm hră mơar klei gĭt gai, kiă kriê mơ̆ng gưl dlông, lehanăn hnêč mơ̆ng klei bruă Đảng gĭt gai, hgŭm kjăp hŏng bruă sang čư̆ êa, lehanăn dŭm dhar bruă, êpul êya hlăm să păn kjăp djăp mta boh klei mơ̆ng êpul hgŭm bruă mniê čiăng pral mâo ngă bruă čuăn kơ êpul hgŭm mniê, lehanăn dưi ba wĭt klei tŭ dưn klă mngač, dưi iêo jak lu amai adei nao hgŭm hlăm êpul mniê”.

       Hŏng klei hur har jih ai tiê, hlăm bruă klam prŏng hŏng bruă mniê mơ̆ng amai Y Chon, snăn jih jang bruă êpul hgŭm bruă mniê să Đăk Dục knư̆ hrue knư̆ mâo lu phung amai adei, lehanăn phung ƀuôn sang hlăm să nao bi mguôp. Êpul hgŭm bruă mniê să mâo lŏ tŭ ư jum leh truh 210 čô ƀĭng hgŭm mrâo djăp 100% hdră kčah mtrŭn, hưn mthâo mâo 16 ƀĭng hgŭm jing kdlưn hĭn dưi mŭt hlăm Đảng… Asei amai Y Chon mtam yơh mâo nanao klei êpul khua kiă kriê bruă Đảng să Đắk Dục mđup brei hră bi mni jing Đảng viên bi leh jăk bruă kčah čuăn; mâo bruă sang čư̆ êa, êpul êya mđup lu hră bi mni, klei bi mni. Mlan 6 leh êgao amai Y Chon mâo klei myun jing 1 hlăm 5 čô mơ̆ng čar Kon Tum mâo nao kơ ƀuôn prŏng phŭn Hà Nội nao ti anôk bi kƀĭn ngă klei mpŭ mni phung mâo klei kdlưn hĭn hlăm kluôm ala, ƀri bi hdơr 75 thŭn hrue khua gĭt gai Hồ Chí Minh mâo klei iêo mthưr bi ktưn thâo khăp kơ lăn čar. Klei bi kƀĭn anei mâo Êpul hgŭm bi ktưn - pah mni gưl dlông mkŏ mjing./.