Dhar bruă gĭt gai bruă kƀĭn ala: Bi mngač bruă êmưt bi liê ngăn prăk mơ̆ng 3 hdră lăn čar kñăm

VOV4.Êđê- Hruê kăm êgao, Dhar bruă kƀĭn ala brei leh klei blŭ hlăm klei hưn mdah boh tŭ ktuê dlăng tal êlâo kơ akŏ ktuê dlăng mơ̆ng bruă kƀĭn ala kơ “Bruă pŏk ngă dŭm hdră mtrŭn mơ̆ng Bruă kƀĭn ala kơ Hdră kñăm ala čar kơ klei mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo wưng 2021-2025, bi hrŏ ƀun kjăp wưng 2021-2025, mđĭ kyar bruă duh mkra- ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă leh anăn krĭng čư̆ čhiăng wưng 2021-2030 leh anăn Hdră ba čhĭ ngăn drăp (lŏ mlih mrâo). Dhar bruă kƀĭn ala mtă bi mklă bruă klam mơ̆ng dŭm phŭn, dhar bruă hlăm bruă êmưt brei čan 3 hdră kñăm ala čar đăm ngă luč liê mang kơ mnuih mă bruă leh anăn msir mtam klei kƀah hlăm klei čhĭ mnia ngăn drăp.

 

Mơ̆ng klei ksiêm dlăng dưi ƀuh, snăn khua knŭk kna mâo klei gĭt gai dŭm knơ̆ng dhar bruă lehanăn alŭ wăl pral ngă dŭm hdră mtrŭn mơ̆ng anôk bruă kƀĭn ala klei knŭk kna bi liê kơ bruă lăn čar kñăm. Khă dah jih jang hră mơar kơ klei kiă kriê, klei ktrâo atăt hlue ngă 3 bruă lăn čar kñăm mâo leh gưl dlông mtrŭn jing prŏng snăk (Êbeh 70 mta hră mơar), ƀiădah truh kơ ară anei dŭm dŭm phŭn dhar bruă mjing leh kơ klei bhiăn pô ngă bruă. Khădah snăn lu alŭ wăl bi lač, lu đei hră mtrŭn hlue ngă, truh 300 hră mtrŭn mơ̆ng gưl dlông lehanăn alŭ wăl bi mă bruă, Hlăm anăn mâo lu bruă ktrâo atăt amâo mâo klă mngač ôh, dleh ngă bruă. Truh ară anei jing mkrah wưng ngă bruă leh, ƀiădah ăt dôk lu bruă, lu hdră êlan ka mâo ôh dŭm phŭn dhar bruă ktrâo atăt bi klă. K’iăng khua bruă kƀĭn ala   Nguyễn Khắc Định mtă:

"Hlăm 3 hdră anei mâo leh 300 mta hră mơar mơ̆ng knŭk kna, dŭm phŭn dhar bruă truh 73 mta leh mơh. Dŭm alŭ wăl lŏ mâo dŭm êtuh mta hră mơar. Ya ngă lu hĕ hră mơar msĕ snăn. Êjai anăn knŏng ngă mă sa mta bruă đuič jing mrâo dua hdră adih mơ̆ng êlâo leh. Mơ̆ng klei ksiêm dlăng dưi ƀuh năng ngă bruă hŏng klei klă mngač, đăm ôh duah bi jang kơ pô anei pô adih, bi ñĕ đuĕ bruă klam, êmưt hlăm klei ngă bruă jing dleh kpăk kơ klei mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn, mghaih msir bruă knuă mă kơ mnuih ƀuôn sang lehanăn phung duh mkra”.

Boh nik leh ksiêm dlăng brei ƀuh, ngăn prăk duh bi liê mơ̆ng gưl dlông truh êmưt tơl ti mlan 4 truh mlan 6 thŭn dih kơh mâo jao, ka ƀuh mơh hdră êlan kơ klei yua prăk kơ wưng 5 thŭn hlăm jih jang hdră lăn čar kñăm, klei bi mguôp hŏng dŭm bruă mkăn mơ̆ng lăn čar dleh mâo ngă, prăk bi liê mơ̆ng thŭn 2022 lehanăn wưng thŭn 2021-2025 bŏ hŏng klei êmưt. Bruă jao kơ dŭm boh čar bi kna ngăn prăk hlăm alŭ wăl, lehanăn iêo mkrum klei bi mguôp kñăm bi leh bruă čuăn mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo dôk nanao hlăm klei dleh dlan, boh nik hŏng čar ƀun ƀin.

Khua bruă kƀĭn ala Vương Đình Huệ mtă ngă bi mngač bruă klam mơ̆ng dŭm phŭn dhar bruă êmưt bi liê ngăn prăk mơ̆ng 3 hdră lăn čar kñăm jing đuĕ nao kơ klei luh liê lu êdi:

"Klei ksiêm dlăng anei năng dưi wĭt lač jih klei êmuh. Ya ngă êmưt? Ya ngă lĕ hlăm klei dleh kpăk, ti anôk tuôm hĕ hŏng klei dleh kpăk? Lehanăn si srăng ruh mgaih? Tlao hdră lăn čar kñăm ƀiădah mâo hĕ dŭm êtuh mta hră mơar tui si hdră mtrŭn mrô 28, leh kơ anăn lŏ mlih mrô 27, ară anei si bruă klam mơ̆ng dŭm phŭn dhar bruă ngă truh kơ klei anei. Ya ngă êmưt hlăm klei bi liê, prăk bi liê kơ bruă jing lŏ êmưt hĭn mơ̆ng hlăm klei bi liê kơ bruă dôk duh mkra, si ngă msĕ snăn, klei anei knŏng ngă luh liê lu snăk”.

Êpul ksiêm dlăng mâo klei akâo kơ jih jang hdră duh bi liê, amâodah mơ̆ng ngăn prăk gưl dlông pioh duh kơ bruă lăn čar kñăm wưng thŭn 2024 - 2025 pioh kơ dŭm alŭ wăl mghaih msir bi jih klei dleh dlan, klei gun kpăk, lŏ thiăm mbŏ dŭm mta mtrŭn adôk ka djŏ jing jang hră mơar tui si klei bhiăn ktrâo atăt hluê ngă 3 hdră lăn čar kñăm. Mta kơ anôk bruă ksiêm tĭng mơ̆ng knŭk kna mghaih msir klei kơ ngăn prăk ti anôk bi kƀĭn tal 9 mơ̆ng dhar bruă gĭt gai bruă kƀĭn ala.

Mă klei blŭ kơ hdră bhiăn bi ktưn mđĭ ênoh čhĭ mnia ngăn dŏ (lŏ mlih mrâo), mâo dhar bruă gĭt gai bruă kƀĭn ala bi êdah kñăm mâo klei bi mlih, dhar bruă gĭt gai bruă kƀĭn ala mâo klei mtă mghaih msir hĕ jih jang anôk adôk ka djŏ, ênưih lĕ hlăm klei ƀơ̆ng ngăn, hlăm klei bi lông bi ktưn ênoh čhĭ ngăn dŏ, boh nik hlăm klei bi lông čhĭ lăn ala. Klei čih mkra hdră bhiăn mlih mrâo klei bi ktưn čhĭ mđĭ ênoh ngăn dŏ, mâo lŏ mbŏ leh lu mta mtrŭn kơ anôk, hrue mmông, klei ngă hră mơar, tui si hdră êlan ngă bruă hŏng klei klă mngač, mjing klei jăk gưl kơ mnuih nao hlăm klei bi lông mđĭ ênoh čhĭ, bi djŏ mơh hŏng klei ba jao prăk tăk êlâo. Mbĭt hŏng anăn, jih jang klei čih mkra hdră bhiăn lŏ dơ̆ng mbŏ kơ hdră čhĭ, klei tŭ mă hră mơar kơ klei nao hlăm anôk bi lông čhĭ mnơ̆ng hlăm klei mđĭ ênoh. Mbĭt anăn brei mâo klei bi ksiêm hŏng klei kjăp jih jang bruă ngă brei bi djŏ hŏng klei bhiăn knŭk kna boh nik klei kơ lăn ala, kñăm bi hrŏ klei mdưm leh prăk êlâo, ngă tui si čiăng yơh lehanăn hlăm klei bi mnia mblei. Khua adŭ bruă hdră bhiăn mơ̆ng anôk bruă kƀĭn ala Hoàng Thanh Tùng lač:

"Ksiêm hĕ bi jih anôk ka djŏ hŏng mta mtrŭn ti dŭm bruă, boh nik hlăm anăn jing bruă bi lông čhĭ mđi ênoh ngăn drăp, mghaih msir jih klei mnuih ƀuôn sang adôk ka ư, boh nik leh mâo klei bi lông čhĭ mđĭ ênoh klei djă yua lăn ti Thủ Thiêm Tân Hoàng Minh lehanăn dŭm alŭ wăl mkăn, mghaih msir klei pia êpul mta, êpul hrah lehanăn duah mđĭ ênoh êgao hnơ̆ng, ngă klei kpĭ ênoh, klei duah bi sa ai hdơ̆ng pô êjai dôk ngă klei bi lông mđĭ ênoh”.

Khua bruă kƀĭn ala mtă klei bi mlih tal anei ngă hĕ bi leh dŭm bruă adôk ka djŏ, msir jih klei k’hư hlăm bruă knuă, đăm lĕ ôh hlăm klei ƀơ̆ng ngăn, klei duah bi kjhiên tui si êpul hjăn. Khua anôk bruă hdră bhiăn mơ̆ng anôk bruă kƀĭn ala Lê Thị Nga brei čoh čuăn bi djŏ kơ 10% ênoh prăk mdưm êlâo hlăm bruă bi lông čhĭ mnơ̆ng bi ktưn ênoh anăn:

"Klei bi lông čhĭ mnơ̆ng hlăm klei bi mđĭ ênoh tuôm hŏng klei bi jao lăn, mlih klei dưi djă yua lăn, kơ klei brei mưn lăn kñăm ngă sa mta bruă duh bi liê snăn brei mdưm sa ênoh prăk êlâo ƀiă êdi jing 10% lehanăn lu hĭn êdi jing 20%. Hmei ƀuh boh djŏ kơ klei čoh čuăn dưm prăk êlâo kơ klei nao bi lông čhĭ mnia ngăn dŏ hlăm klei bi ktưn mđĭ ênoh jing mil 5% jing djŏ. Lehanăn lăn ala jing ngăn dŏ prŏng hlăm klei pioh kơ bruă duh bi liê. Kyuanăn, mtă brei ngă bi mngač ya ngă mâo hĕ klei bi mlih ênoh ngăn prăk anăn mơ̆ng êlâo dih jing mil   5% tui si klei bhiăn dôk djă yua ară anei, ƀiădah đĭ hĕ leh truh 10% lehanăn bi êdah kơ klei hmăi amâo mâo jăk mơ̆ng mta mtrŭn anei”./.

Viết bình luận