Êpul bi ala bruă kƀĭn ala čar Dak Nông ngă leh klei bi tuôm hŏng phung bi ala ti dŭm ƀuôn hgŭm Nghĩa Đức (ƀuôn prŏng Gia Nghĩa), să Nam Bình (kdriêk Dak Song), să Dak Lao (kdriêk Dak Mĭl) leh anăn să Čư̆ Knia (kdriêk Čư̆ Jŭt). Hlăm dŭm mmông bi tuôm, phung bi ala bruă kƀĭn ala hưn leh hŏng phung bi ala kơ boh tŭ klei kƀĭn tal 5, bruă kƀĭn ala gưl 15. Bi klă klei ngă bruă mơ̆ng Êpul bi al bruă kƀĭn ala čar Dak Nông hlăm klei kƀĭn, phung bi ala bi êdah klei hmăng hmưi knŭk kna lŏ uêñ mĭn lu hĭn kơ klei duh bi liê bi kluôm bruă mkŏ mkra, ruh mgaih dŭm klei dleh dlan kơ bruă êlan klông, sang hră mơar, sang êa drao să ti alŭ wăl čiăng mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn, mđĭ hnơ̆ng klei hdĭp mnuih ƀuôn sang. Êngao kơnăn, phung bi ala Dak Nông ăt hưn mdah boh sĭt klei mntăt êa hlăm phung hđeh ƀiădah ka mâo ôh hdră êlan tŭ dưn čiăng bi hrŏ, lu hdră mkăp pui kmlă êran hŏng ai angĭn ti alŭ wăl dưi ngă leh ƀiădah ka dưi bi êran ba yua.

Phung bi ala ăt hưn hŏng Phung bi ala bruă kbĭn ala čiăng mâo thiăm dŭm hdră êlan čiăng krơ̆ng kơ phung mă bruă mdrao mgŭn, bruă hluê ngă dŭm hdră êlan hŏng phung mduôn khua. Êdah hĭn jing klei kơ lăn ala, phung bi ala ti dŭm alŭ wăl čar Dak Nông hưn mdah kơ dŭm klei dleh kpăk tla hnô ruh mgaih anôk ala, klei kpăk hlăm bruă ngă hră mơar mbha čuê, mbha anôk, mlih mta kñăm yua lăn, hdră êlan yua lăn grăp thŭn…Pô bi ala Trần Văn Chức, ti ƀuôn hgŭm Nghĩa Đức, ƀuôn prŏng Gia Nghĩa, mâo klei hưn:

“Kâo ƀuh hră ktrâo anôk čuăl mkă êlâo dih hŏng ară anei mâo lu klei mtŭk mtŭl, boh nik jing hdră êlan yua lăn thŭn 2022 leh anăn hdră êlan yua lăn thŭn 2023 mâo klei bi pluă mbĭt, mơ̆ng anăn lu gŏ sang ngă hră mơar mlih mta kñăm yua lăn mơ̆ng lăn lŏ hma jing lăn mkra pưk sang ƀiădah lu blư̆ êrô nao leh anăn luč prăk mkă lăn, truh kơ knhal tuč kăn dưi ngă lei, ngă truh klei dleh dlan kơ ƀuôn sang.

Ăt hlăm hruê kăm êgao, phung bi ala bruă Kƀĭn ala čar Dak Lak mâo leh dŭm mmông bi tuôm hŏng phung bi ala ti dŭm kdriêk Čư̆ Mgar, Lăk, Krông Bông leh anăn ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuô̆t. Ti dŭm anôk bi tuôm, phung bi ala bruă kƀĭn ala čar Dak Lak hâo hưn leh hŏng phung bi ala boh tŭ hdră mă bruă hlăm klei kƀĭn tal 5, bruă kƀĭn ala gưl 15 mrâo mkŏ mjing leh anăn hdră ngă bruă mơ̆ng Êpul bi ala bruă kƀĭn ala čar Dak Lak hlăm klei kƀĭn, mđing hmư̆ dŭm klei hưn, klei akâo mơ̆ng phung bi ala mơĭt kơ bruă Kƀĭn ala.

Ti dŭm alŭ wăl, boh klei phung bi ala mđing hĭn jing boh klei djŏ tuôm hŏng klei êđăp ênang bruă kđi čar yang ƀuôn, boh nik leh mâo klei ti kdriêk Čư̆ Kuiñ, čar Dak Lak. Phung bi ala lač, klei anăn mâo leh klei uêñ mĭn, hmao mgaih msir mơ̆ng êpul êya djŏ tuôm leh anăn knŭk kna, mkŏ mjing klei hơĭt, klei sa ai mơ̆ng mnuih ƀuôn sang. Ƀiădah anei jing boh klei hlơr, jing klei hriăm čiăng kơ bruă kđi čar mđĭ hĭn ai tiê bi mguôp, mâo klei răng. Pô bi ala Lê Đình Trúc, ti să Ea Kiêt, kdriêk Čư̆ Mgar brei thâo:

“Hmei hmăng hmưi kơ klei êđăp ênang yang ƀuôn ti čar Dak Lak, mơ̆ng dŭm să hlăm čar, msĕ si să Ea Kiêt hmei srăng dưi ksiêm dlăng phung ngă luč klei êđăp ênang leh anăn ba mdah čiăng amâo mâo ngă klei hmăi kơ klei êđăp ênang. Msĕ si să hmei dôk gĭr ktưn mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo. Čiăng mâo mta kñăm anei ăt srăng bi mâo ênŭm, nao mbĭt hŏng bruă duh mkra, bruă kđi čar, klei êđăp ênang”.

Mbĭt hŏng anăn, phung bi ala ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt mđing êdi kơ klei bi klă čuăl mkă yua lăn wưng thŭn 2021 – 2030 mơ̆ng bruă sang čư êa ƀuôn prŏng mrâo ba mdah hlăk knhal jih mlan 5 mrâo êgao. Hluê si klei bi klă anei, srăng mâo êbeh 1.100ha lăn mơ̆ng 12 să hlăm ƀuôn prŏng srăng mlih mơ̆ng lăn dôk jing lăn pla ana sui thŭn leh anăn lăn pla ana kyâo mtah yang ƀuôn. Phung bi ala alŭ wăl anei mdưm boh klei, tơdah hluê si klei čuăl mkă anei, đa đa ƀuôn sang amâo mâo lŏ lăn dôk. Pô bi ala Y-Mnông HMŏk, ti să Ea Kao, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt mâo klei blŭ:

“Hlăm 14 anôk bruă alŭ ƀuôn ƀuh hdră čuăl mkă lăn dôk jing ƀiă êdi, ka djŏ guôp hŏng alŭ wăl krĭng ƀuôn sang. Mnuih ƀuôn sang hmei mâo lăn kơ dưi rŭ mjing sang dôk leh anăn mbha kơ anak čô. Bi hŏng alŭ wăl ƀuôn Huê, să Ea Kao, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, kâo dlăng hlăm hră čuăl mkă ară anei amâo mâo ƀuh ôh ênhă lăn sang dôk, knŏng mâo mă čuăl mkă lăn pla ana sui thŭn, lăn mnia mblei, lăn mưn, lăn anôk hlăp lêñ leh anăn anôk bruă mkŏ mkra. Kyuanăn Ƀuôn Huê, să Ea Kao hdĭp mơ̆ng ênuk hŏng anei ƀiădah ka thâo ôh ƀuôn Huê ti anôk nao, ti anôk wĭt”.

Mđing hmư̆ leh anăn yap yuôm bhăn klei blŭ mơ̆ng phung bi ala, Êpul bi ala bruă kƀĭn ala čar Dak Lak mñă bruă dŭm anôk bruă djŏ tuôm mâo klei dưi leh anăn alŭ wăl hlăk mblang. Hŏng dŭm boh klei mkăn, êpul srăng bi mklin, hưn mdah hŏng bruă Kƀĭn ala, knŭk kna leh anăn dŭm Phŭn, dhar bruă hlăm dŭm gưl kƀĭn kơ anăp.