Aê mdrao ngă bruă tlŏ êa drao krăn lehanăn bi pĭt jing msĕ si kahan dôk hlăm klei hgăm

VOV4.Êđê- Tơdah lač kơ hdră blač mdrao, drei kreh bơ̆k bâo kơ aê mdrao blač yơh jing pô ba wĭt klei tŭ dưn mơ̆ng hdră blač, khăsnăn hdră blač brei mâo klei gĭr mơ̆ng sa êpul êya mâo lu phung aê mdrao, hlăm anăn mâo phung aê mdrao tlŏ êa drao bi krăn, bi pĭt, pô nao hnưm hĭn lehanăn wĭt hnui hĭn hlăm grăp blư̆ blač mdrao mnuih ruă.

Anôk bruă tlŏ êa dao krăn lehanăn bi pĭt, jing anôk trăn kơ bruă tlŏ êa drao bi pĭt, bi krăn êlâo kơ blaih mdrao, êjai dôk bliah mdrao, lehanăn leh ruĕ blaih mdrao, bi djŏ hŏng klei bhiăn mdrao mgŭn.

  Kah knarr hlăm sa hrue anôk bruă anei, mơ̆ng sang êa drao prŏng krĭng Lăn Dap kngư mâo tlŏ êa drao krăn lehanăn bi pĭt mơ̆ng 70-80 čô mnuih ruă nao hlăm klei bliah mdrao, jing dưi ngă hŏng hdră sitôhmô, bi pĭt wơr hngăp hngơr amâo mâo hdơr ôh, amâodah knŏng tlŏ êa drao mil bi kdrăn. Anei jing hdră ba yua êa drao bi ktlah hĕ klei thâo săng mơ̆ng aruăt klei mĭn hŏng dlô, ngă kơ dŭm anôk bliah mdrao anăn amâo mâo ƀuh ruă ôh, tơdah êjai aê mdrao dôk riêk bliah. Jih jang hdră bliah mdrao, phung nai aê mdrao ngă bruă tlŏ êa drao krăn lehanăn bi pĭt anei, jing mnuih truh êlâo hĭn kơ jih jang bruă mprăp kơ klei blaih mdrao, mâo ngă dŭm mta bruă msĕ si: Tŭ jum mnuih ruă, ksiêm dlăng hră mơar klei ruă mnuih ruă, ksiêm mkă hnơ̆ng suaih pral mnuih ruă, mprăp jhưng bliah mdrao, mprăp êa drao gŭn, kdrăp mnơ̆ng yua kơ bruă bliah mdrao bi djăp ênŭm, lehanăn mprăp ai tiê kơ bruă bliah mdrao mnuih ruă...  ngă bruă tlŏ êa drao krăn lehanăn bi pĭt kơ mnuih ruă. Êjai mkă dlăng hnơ̆ng tŭ kơ klei suaih pral mnuih ruă ƀuh jing ăt hơĭt, djăp ênoh čuăn dưi tlŏ êa drao krăn amâodah bi pĭt, snăn phung aê mdrao ngă bruă anei srăng hưn mthâo brei truh kơ bruă dơ̆ng bi bliah mdrao. Aê mdrao truăn kơ bruă mrô II. Bùi Ngọc Đức – Khua anôk bruă bliah mdrao, tlŏ êa drao bi krăn lehanăn bi pĭt, sang êa dao prŏng krĭng Lăn Dap Kngư lač;

Ngă bi krăn, amâodah amâo lŏ hdơr, klei anei srăng truh tlŏ ya mta êa drao jing mkă dlăng hnơ̆ng suaih pral mnuih ruă, ti anôk srăng bliah mdrao, hlăm boh kŏ, kkuê, tian amâodah ti jơ̆ng kngan, snăn êpul phung aê mdrao ngă bruă tlŏ bi krăn lehanăn bi pĭt mâo dŭm hdră đăo knăl, kơ jih hdră srăng tlŏ bi krăn thâodah bi pĭt, čiăng rơ̆ng kơ klei hdĭp mnuih ruă, amâo mâo klei truh amâo mâo jăk, ƀiădah êjai mmông dôk bliah mdrao mnuih ruă anăn amâo mâo ƀuh jing ruă ôh êjai dôk riêk bliah. Hdră tlŏ bi krăn mâo mơh, sitôhmô mnuih ruă amâo mâo djiê knga pĭt ôh, ƀiădah thâo arăng dôk bliah mdrao pô, siămdah amâo mâo ƀuh jing mâo klei ruă ôh, ƀiădah mâo mơh đa đa mta klei ruă lehanăn tui hlue hŏng mnuih ruă aê mdrao srăng tlŏ êa drao bi pĭt, amâo lŏ hdơr êa êpa êsei ôh. Msĕ snăn, jing tui hlue hŏng mdê bi pô ruă, lehanăn mdê bi klei ruă srăng mâo hdră tlŏ êa drao bi krăn amâodah êa drao bi pĭt, čiăng bi hơĭt hŏng mnuih ruă anăn hlăm jih hdră mdrao mgŭn”.

Aê mdrao kăp tlŏ bi krăn lehanăn bi pĭt mnuih ruă dưi yap jing msĕ si mnuih ngă bruă hŏng klei hgăm, đru hlăm jih bruă blaih mdrao mnuih ruă anăn tŭ jing amâodah hơăi. Kyuadah êjai hlăm wưng dôk bliah mdrao, klei suaih pral mnuih ruă kreh găn hlăm dŭm klei bi mlih amâo yŏng thâo ôh, jing huĭ hyưt snăk hŏng phung aê mdrao, kyuanăn digơ̆ dôk kăp răng nanao tui iêp ksiêm mnuih ruă huĭdah mâo klei amâo mâo jăk truh hĕ, êjai hlăm mmông dôk bliah mdrao. Klei anei jing brei phung aê mdrao kăp tlŏ bi krăn lehanăn bi pĭt mnuih ruă jing phung kjăp leh hlăm bruă knuă, mưng thâo leh mghaih msir dŭm klei amâo mâo jăk truh hŏng mnuih ruă êjai dôk bliah mdrao, jih jang djăp mta bruă ngă jing hŏng klei pral lehanăn êmăt, dŏng mdrao mjêč hŏng klei djŏ, jih jang bruă bi pĭt thâodah bi krăn hlăm klei jăk sơăi...mgaih msir jih jang klei huĭdah tăp mâo hĕ hŏng klei kjăp sơăi. Aê mdrao Ngô Thị Phương Thảo, anôk bruă bliah mdrao, bi pĭt lehanăn bi krăn, mơ̆ng sang êa drao prŏng krĭng lăn dap kngư lač:

Bruă mơ̆ng phung aê mdrao kăp tlŏ bi krăn lehanăn bi pĭt jing bruă ngă bŏ hŏng klei ktrŏ nanao, djŏ tuôm hŏng klei hdĭp mnuih ruă êjai grăp blư̆ dôk bliah mdrao. Aê mdrao ngă bruă kăp bi pĭt thâodah tlŏ bi krăn ksiêm dlăng hĕ bi nik hră mơar, klei ruă mơ̆ng mnuih ruă. Hlăm jih wưng dôk bliah mdrao, phung aê mdrao anăn lŏ dơ̆ng tui ksiêm nanao, hnơ̆ng klei suaih pral mnuih ruă, čiăng thâo si srăng ngă êjai dôk bliah mdrao, kñăm ba wĭt klei suaih pral kơ mnuih ruă. Leh ruă klei bliah mdrao msĕ mơh, phung aê mdrao ngă bruă kăp tlŏ bi krăn lehanăn bi pĭt anăn lŏ tui ksiêm lŏ đru mnuih ruă pral lŏ bi kơrŭ klei suaih pral bi hriăm mnuih ruă bi êwa, lehanăn ksuĕ hĕ đĭng bi êwa mơ̆ng kŏng đŏk mnuih ruă, lehanăn brei mnuih ruă kbiă đuĕ mơ̆ng adŭ leh bi kơrŭ klei suaih pral. Mnuih ruă ăt dôk đih ti adŭ lŏ bi kơrŭ klei suaih pral, tơdah ƀuh mnuih ruă ƀuh jing ka hơĭt ôh, lehanăn knŏng lŏ nao đih kơ adŭ mkăn leh ƀuh jih jang klei suaih pral lŏ wĭt msĕ si aguah tlam.

Leh grăp blư̆ klei bliah mdrao, phung aê mdrao ngă klei bliah mdrao dưi plah kdrăp čŭt hơô, lehanăn dưi mdei msăn, ƀiădah hŏng phung nai aê ngă bruă kăp tlŏ bi krăn lehanăn bi pĭt ka mdei ôh, ăt dôk bruă pô, jing đru mnuih ruă lŏ wĭt suaih, lŏ wĭt hdơr, amâo lŏ guôn bi êwa hŏng masin ôh, tơl leh mnuih ruă mâo klei lŏ wĭt suaih jăk leh hơĭt leh. Ƀiădah, ăt brei răng kyuadah ti wưng anei asei mlei mnuih ruă ăt dôk hlăm klei awăt, asei mlei hlăk êjai ti wưng đuĕ nao kơ suaih, ka dưi thâo nik ôh klei hmăi mơ̆ng êa drao si srăng jing, jing ăt adôk mâo, knŏng tăm amâo yŏng răng mă điêt, ênưih pưih truh klei amâo mâo jăk hŏng mnuih ruă. Kyuanăn, phung nai aê mdrao ngă bruă kăp tlŏ bi krăn thâodah tlŏ bi pĭt mnuih nao hlăm klei bliah mdrao ăt dôk kăp ksiêm nanao amâo mâo mdei ôh, tơl ƀuh klă ênoh hnơ̆ng hdĭp mnuih ruă hơĭt sĭt jing jăk yơh./.

Tlŏ êa drao bi krăn, bi pĭt jing bruă ngă bŏ hŏng klei yuôm bhăn, amâo dưi kƀah ôh hlăm dŭm hdră blač mdrao. Čiăng thâo săng klă hĭn kơ bruă anei, hmei mâo klei bi blŭ hrăm hŏng Aê mdrao thơ̆ng kơ adŭ mdrao II Bùi Ngọc Đức – Khua Adŭ blač mdrao, tlŏ êa drao bi krăn, bi pĭt, Sang êa drao prŏng krĭng lăn dap kngư srăng hưn kơ drei thâo săng klă hĭn bruă klam mơ̆ng phung aê mdrao anei hlăm hdră blač mdrao mnuih ruă.

Ơ Aê mdrao! Ya mta hdră bi krăn, bi pĭt kreh ba yua ară anei?

-Aê mdrao Đức: Ară anei, mâo lu hdră bi krăn, bi pĭt dưi ba yua hlăm klei mbriah, mâo wăt bi krăn leh anăn bi pĭt. Hlăm anăn bi pĭt mâo lu hdră msĕ si bi pĭt hŏng êlan bi êwa, êlan kŏng đŏk, bi pĭt tlŏ êlan aruăt. Tơdah lač kơ klei bi pĭt lŏ mâo wăt klei bi krăn, mâo dŭm klei mbriah amâo mâo guôn bi pĭt. Hluê si boh sĭt klei mbriah, hluê si pô ruă, srăng ruah mă dŭm hdră bi pĭtm bi krăn djŏ guôp hĭn.

Ơ Aê mdrao! Êlâo kơ ngă klei klei mbriah, ya ngă phung aê mdrao bi krăn, bi pĭt krŭ wĭt ai ktang srăng ngă?

- Aê mdrao Đức: Êjai tŭ jum pô ruă, aê mdrao srăng bi klă boh sĭt klei suaih pral mơ̆ng pô ruă ênŭm hnơ̆ng čuăn ngă klei mbriah, leh anăn pŭ pô ruă kơ jhưng mbriah leh anăn hơô kdrăp aê mdrao leh anăn dŭm kdrăp ktuê dlăng čiăng êdi kơ klei mbriah leh anăn kơh ngă klei bi pĭt. Êjai dôk mbriah, phung nao mdrao, aê mdrao srăng ktuê dlăng nanao pô ruă, mơ̆ng ai hdĭp truh kơ dŭm mta hlăm asei mlei čiăng rơ̆ng kơ sa klei mbriah êđăp ênang truh kơ ruê̆. Ruê̆ klei mbriah, êpul phung nai, êa mdrao bi klă pô ruă ênŭm hnơ̆ng čuăn srăng anăn trŭt ba ti adŭ krŭ wĭt ai ktang leh anăn lŏ dơ̆ng ksiêm dlăng, bi klă boh sĭt mơ̆ng pô ruă êla kơ lŏ wĭt msĕ hŏng êlâo kơ ka mbriah, mâo klei hơĭt kơ hnơ̆ng êrah, klei kpư̆ mgei, dưi blŭ, pô ruă mâo klei thâo săng srăng brei pô ruă wĭt ti adŭ mdrao mgŭn tal êlâo.Dŭm klei mbriah msĕ yăng đar, leh mâo 4 -6 mmông, phung aê mdrao, nao mdrao bi klă boh sĭt pô ruă mâo leh klei hơĭt srăng ba pô ruă wĭt kơ adŭ mdrao tal êlâo, mâo pô ruă srăng ktuê dlăng, mdrao mgŭn mơ̆ng 2 – 3 hruê.

-Êjai yua eâ drao bi pĭt, mâo mơh klei hmăi mơ̆ng êa drao hŏng pô ruă, ơ aê mdrao?

- Aê mdrao Đức: Klei suaih pral leh anăn klei êđăp ênang mơ̆ng pô ruă leh klei mbriah mâo sang êa drao dlăng jing yuôm brô 1 nanao. Kyuanăn, anôk bruă mbriah, bi pĭt krŭ wĭt ai ktang mâo ênŭm dŭm mta masin, kdrăp yua mrâo mrang. Jih jang klei mbriah kơ mnuih ruă, mơ̆ng mbriah man dưn truh kơ prŏng, mbriah điêt hĭn ăt bi mâo djăp. Mbĭt hŏng klei đĭ kyar mơ̆ng bruă mdrao mgŭn, mơ̆ng êa drao bi pĭt amâodah kdrăp yua mdrao mgŭn kơ klei mbriah amâo mâo hmăi kơ klei mĭn amâodah klei suaih pral mnuih ruă msĕ hŏng klei grăp čô dôk bi čhuai. Ară anei, êa drao bi pĭt mâo lu klei klưn hĭn, leh mbriah hlŏng hdơr yơh, ƀiă sơnăk hmăi kơ klei mĭn amâodah klei suaih pral pô ruă.

-Lač jăk kơ ih lu!

Viết bình luận