Leh gưl adiê hjan êa lip, lu gŏ êsei mnuih ƀuôn sang tlă anăp hŏng klei êlan klông êngăp êa lŭ lăn, ngă dleh dlan kơ klei êrô êbat lehanăn ngă bruă mjĕ mjuk aguah tlam. Lu gŏ sang jhat rai, kpŏk čuôr, êngăp êa, ngă kơ klei hdĭp mnuih ƀuôn sang dleh dlan, kƀah êwư. Leh êa hrŏ mâo lu kăm lŭ lăn, djah djâo lehanăn dŭm mta čhŏ djhan ngặ jhat wăl hdĭp mda, huĭ ngă mđĭ klei bluh mâo klei ruă tưp msĕ si eh m’êa, êngoh bi ƀlĕ êrah, ruă hlăm klĭt kliêng amâo dah dŭm klei ruă hlăm êlan bi êwa… Ti anăp klei anei, Knơ̆ng bruă mdrao mgŭn čar Dak Lak gĭt gai leh Anôk bruă ksiêm dlăng klei ruă tưp mkŏ mjing lu êpul bi kdơ̆ng pral, bi hgŭm hŏng êpul kahan ksiêm, lĭng kahan, bruă knŭk kna alŭ wăl lehanăn dŭm anôk bruă mdrao mgŭn alŭ wăl nao hrui mƀĭn djah djâo, msir mghaih mnơ̆ng rông djiê, bi mdoh lehanăn mdjiê kman phŭn mkăp êa. Dŭm krĭng êa hrŏ mâo krih êa drao mdjiê kman, bi hrŏ klei bluh mâo klei ruă, bi hgŭm hŏng bruă knŭk kna alŭ wăl ksiêm dlăng hnơ̆ng doh êa, mdjiê kman hlăm êa kbăng hŏng mta Cloramin B, mbĭt anăn mđĭ hdră ksiêm dlăng dŭm klei ruă tưp leh gưl adiê hjan êa lip msĕ si klei ruă êngoh bi ƀlĕ êrah, eh mơêa, ruă jơ̆ng kngan ƀăng êgei lehanăn dŭm klei ruă hlăm klĭt kliêng. Aê mdrao Châu Trọng Phát – Kơiăng khua knơ̆ng bruă ksiêm dlăng klei ruă tưp CDC čar Dak Lak brei thâo:

 “Leh gưl adiê hjan êa lip, mnơ̆ng rông djiê, djah djâo lu mbĭt hŏng êa čhŏ djhan snăn huĭ srăng mâo lu klei ruă tưp. Čiăng pral mâo hdră gang mkhư̆ klei ruă tưp leh klei adiê hjan êa lip, êlâo anăn hmei mâo hdră mtô mblang ktrâo lač kơ êpul êya hlăm hdră mdrơ̆ng hŏng klei adiê hjan êa lip čiăng gang mkhư̆ dŭm klei arưp aram lehanăn klei ruă tưp huĭ tăm mâo. Tơdah êa hrŏ, CDC pral mâo hdră pŏk ngă bruă gang mkhư̆ hŏng klei ruă tưp. Ba nao lu mnuih mă bruă truh ti êpul êya ktrâo lač, ksiêm dlăng bruă msir mghaih wăl hdĭp mda, gang mkhư̆ klei ruă tưp”.

Mbĭt hŏng hdră gang mkhư̆, hdră ksiêm mkă dlăng lehanăn mdrao klei ruă kơ mnuih ƀuôn sang hlăm lehanăn êdei gưl adiê hjan êa lip mâo anôk bruă mdrao mgŭn mđing dlăng. Dŭm anôk bruă mdrao mgŭn ti alŭ wăl pŏk leh kjăp hdră ksiêm mkă dlăng, dŏng mdrao dŭm klei ruă mjêč lehanăn êka hlăm wưng adiê hjan êa lip mbĭt anăn ba nao djăp ênŭm mnơ̆ng yua, êa drao gŭn. Mơ̆ng anăn, mnuih ƀuôn sang krĭng êa lip pral dưi ksiêm mkă dlăng klei suaih pral, đru bi hrŏ klei bluh mâo klei ruă tưp leh klei yan adiê ngă. Nai prĭn Nguyễn Hữu Vũ Quang, Kơiăng khua knơ̆ng bruă mdrao mgŭn čar Dak Lak brei thâo:

Anôk bruă mdrao mgŭn mtă kjăp kơ mnuih mă bruă mdrao mgŭn mơ̆ng gưl să truh kơ gưl čar dôk gak jih hruê mlam 24/24 čiăng rơ̆ng hdră ksiêm mkă dlăng, mdrao mgŭn kơ mnuih ƀuôn sang. Mnuih ruă dôk đih mdrao brei mâo hdră dlăng kriê kjăp klei suaih pral. Mnuih mă bruă mdrao mgŭn dôk ngă bruă 100% wăt hŏng sang êa drao prŏng čar Phú Yên hđăp. Hlăm dŭm hruê adiê hjan êa lip, mnuih mă bruă mdrao mgŭn hlŏng dôk ti anôk bruă mtam čiăng kơ êa hrŏ srăng mâo hdră mdrao kơ mnuih ruă. Boh nik, hŏng mnuih ruă dôk kar lehanăn bi êran boh ƀleh, tơdah amâo mâo êa, anôk bruă mdrao mgŭn brei iêu mtam êdeh nao ba êa dăl hlăm hruê adiê hjan êa lip. Knơ̆ng bruă mdrao mgŭn lŏ iêu êpul nai êa mdrao mơ̆ng dŭm čar Hải Phòng, Đồng Nai, ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh… pŏk hdră ksiêm mkă dlăng klei ruă ti dŭm să hmăi djŏ. Khădah tŭ lu klei hmăi mơ̆ng adiê hjan êa lip lêč ngă, dŭm anôk bruă mdrao mgŭn ti alŭ wăl ăt gĭr msir mghaih jih klei dleh dlan, krơ̆ng kjăp hdră ngă bruă, pral dŏng mdrao kơ mnuih ƀuôn sang, mbĭt anăn bi hgŭm kjăp hŏng êpul nai aê mdrao hriê đru čiăng pral ksiêm mkă dlăng klei suaih pral kơ mnuih ƀuôn sang”.

Hŏng dŭm klei đru mjêč, mđrăm mbĭt mơ̆ng anôk bruă mdrao mgŭn, hdră dlăng kriê klei suaih pral kơ mnuih ƀuôn sang krĭng êa lip lêč ti Dak Lak dưi krơ̆ng kjăp nanao, đru bi hrŏ klei luič liê, răng mgang klei suaih pral, gang mkhư̆ klei ruă tưp lehanăn hnưm bi hơĭt klei hdĭp./.

Adiê hjan, angĭn êbŭ, êa lip amâo djŏ knŏng luč liê kơ ngăn drăp ôh ƀiădah ngă kơ wăl hdĭp mda ênưih čhŏ djhan, kman  ba klei ruă đĭ lêč, bluh mâo klei ruă tưp huĭ hyưt. Čiăng kơ mnuih ƀuôn sang thâo kơ hdră kriê dlăng klei suaih pral leh gưl êa lip lêč, aê mdrao Lê Phúc - K’iăng Khua Anôk bruă ksiêm dlăng klei ruă čar Dak Lak srăng mâo klei hưn klă klơ̆ng:

-Ơ Aê mdrao, leh klei êa lip si ngă čhŏ jhan wăl hdĭp mda?

Aê mdrao Lê Phúc: Leh hjan hlĭm êa lip, klei arưp aram čhŏ jhan wăl hdĭp mda lu sơnăk, ênưih bluh mrâo klei ruă tưp. Wăl hdĭp čhŏ ênưih mâo virus, kmam leh anăn đa đa dŏ mkăn msĕ si ruê, ksê, mnơ̆ng bi tưp klei ruă. Leh êa lip, êa kdơ̆ng hlăm sang drei amâo mâo bi doh, srăng bi bluh mâo klei ruă jing klei ruă tưp.

 Wăl hdĭp mda čhŏ, êa čhŏ srăng bi bluh mrâo đa đa klei ruă tưp, boh nik jing klei ruă tian ô̆ eh. Leh anăn jing dŭm klei ruă êngao klĭt. Êjai wăl hdĭp mda čhŏ, mnuih ƀuôn sang bi sô̆ leh anăn amâo mâo bi doh jơ̆ng kngan srăng ngă truh klei ruă klĭt. Ea amâo mâo doh srăng ngă truh klei ruă ală hrah. Êngao kơnăn, klei ap msah ăt jing klei găl kơ kêč ƀloh, ênưih bi mâo đa đa klei ruă êlan bi êwa. Boh nik jing êdei êa lêč ênưih mâo klei ruă êngoh bi blĕ êrah. Kyua mâo dŭm anôk êa kdơ̆ng jing klei găl kơ kêč ƀloh đĭ lar, mboh, hluăt lŏk lu mđĭ klei arưp aram mâo klei ruă êngoh bi blĕ êrah.

Leh êa lip lu hlô mnơ̆ng, mnơ̆ng rông djiê. Dŭm hlô mnơ̆ng anăn srăng dưi hrui kƀĭn ba dơr hluê si klei čuăn. Mnuih ƀuôn sang amâo mâo hơưi kơ mnơ̆ng rông djiê leh anăn tŭk mkra jing mnơ̆ng ƀơ̆ng. Srăng ngă klei ƀơ̆ng doh, huă doh čiăng rơ̆ng kơ klei suaih pral.

- Sơnăn ih mâo ya klei mtă čiăng kơ mnuih ƀuôn sang thâo kriê dlăng, răng mgang klei suaih pral êdei êa lip lêč?

Aê mdrao Lê Phúc: Leh êa lip, ƀăng êa ăt êa êngăp, mâo lu ƀăng êa êngăp êlam. Kâo mtă kơ mnuih ƀuôn sang rao bi doh ƀăng êa, êjai êa hrŏ srăng pom jih êa êngăp, tơdah amâo mâo dưi ăt kăn yua lei êa čhŏ, leh anăn yua đa đa mta msĕ si phèn msăm bi doh êa. Leh bi doh êa srăng mdjiê kman hŏng cloramin B hluê si klei mtô kơ Phŭn bruă mdrao mgŭn, sơnăn kơh dưi rơ̆ng kơ êa dưi yua doh.

Hŏng klei bi doh asei mlei, čiăng rơ̆ng amâo mâo dŭm klei ruă msĕ si klei ruă tian ô̆ eh, drei srăng ruah dŭm mta mnơ̆ng ƀơ̆ng doh, amâo maoa ƀơ̆ng ŭn êmô, mnŭ ada djiê. Srăng ngă klei  ƀơ̆ng ksă, mnăm ksă, rơ̆ng kơ klei mkra mjing srăng yua êa doh, amâo mâo duah yua êa čhŏ. Klei ruă êngao klĭt mnuih ƀuôn sang srăng bi doh asei mlei, sang yua kƀu klŏ, kyuadah êjai êa lip  mnuih ƀuôn sang găn anôk êa čhŏ sơnăn, ênưih mâo klei ruă êngao klĭt. Kyuanăn srăng yua kƀu klŏ, mnei hgei bi doh srăng dưi bi hrŏ dŭm klei ruă êngao klĭt. Êngao kơnăn, wăl hdĭp mda ênưih mâo dŭm mta mnơ̆ng msĕ si êruê, ñu yơh jing mnơ̆ng bi mâo đa đa klei ruă tưp hŏng êlan mnơ̆ng ƀơ̆ng, êngao kơnăn ăt bi tưp klei ruă hŏng đa đa mnơ̆ng yua, tơdah pô bi sô̆ hŏng dŭm mnơ̆ng čhŏ leh anăn mñir ală pô srăng ngă truh klei ruă ală hrah amâodah kđuč asăr ală. Kyuanăn čiăng rao bi doh jơ̆ng kngan.

Leh bi doh wăl hdĭp mda, bi doh ƀăng êa, ngă klei bi doh mnơ̆ng ƀơ̆ng ăt msĕ mơh mjiê hluăt lŏk, kêč ƀloh, msir anôk êa kdơ̆ng čiăng mkhư̆ kêč ƀloh đĭ lar./.

- Lač jăk kơ ih lu!